Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in daveti üzerine bugün Ankara’ya gelecek olan Suudi
Arabistan Kralı Abdullah’a 70
işadamı eşlik edecek.
Enerji,
finans, turizm, petro-
kimya ve telekomünikasyon sektörleriyle ilgili yatırım görüşmeleri yapılacak.
Kral’ın çantasındaki sadece
özelleştirme dosyalarının toplam değeri yaklaşık 25 milyar dolar. Suudi işadamları, enerji dağıtım ihaleleri,
Petkim,
Halk Bankası ve
şeker fabrikalarına ilgi duyuyor. Kral’ın, Türk girişimcileri
gıda, müteahhitlik ve enerji sektörlerine yatırım için kendi
ülkesine davet etmesi bekleniyor. İki ülke arasındaki 3 milyar dolarlık ticaret hacminin, ziyaretin ardından iki katına çıkması öngörülüyor.
Arap ülkeleri içinde
Türkiye’ye karşı yatırımda en temkinli davranan
Suudi Arabistan ile yeni döneme giriliyor. Arap dünyasının gayri safi milli hasılasının yüzde 25’ini üreten Suudi Arabistan’ın Kralı Abdullah, yaklaşık 70 işadamı ile birlikte Türkiye’ye yatırım için görüşmelerde bulunacak. Kral, Cumhurbaşkanı ve
Başbakan Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra Türk işadamları ile bir araya gelecek. Kral, Türkiye
Odalar ve
Borsalar Birliği (
TOBB) Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu tarafından perşembe günü İstanbul’da düzenlenecek toplantıya katılacak. Ziyaret çerçevesinde ayrıca Çırağan Sarayı’nda
Kral Abdullah ve Başbakan Erdoğan’ın Türk işadamlarına hitap etmesi bekleniyor. Kral Abdullah’ın ziyareti sırasında en az üç anlaşmaya
imza konulması bekleniyor. Bu kapsamda, dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışmaların artırılması, yatırımların karşılıklı teşviki ve
karayolu taşımacılığı
işbirliği konularındaki ikili anlaşmalara imza atılacak. Türk-Suud İş Konseyi Başkanı
Ali Bayramoğlu, İsrail’in Lübnan’a saldırdığı ve bölgede sıcak gelişmelerin yaşandığı zamanda gerçekleşen ziyareti ‘bir dönüm noktası’ olarak nitelendiriyor. Açılımların gerçekleştirilebilmesi için karşılıklı anlayış ve diyaloğun önemine işaret eden Bayramoğlu, “Bu ilişkiler seyahatle sınırlı kalmamalı, ticarete ve sanayiye dönüşmeli. Sıcak ilişkiler devam ederse Türkiye, Arabistan’ın ihtiyaçlarını karşıladığı öncelikli ülkelerden biri haline gelir.” dedi.
Perşembe günü Çırağan Sarayı’nda iş dünyasının önde gelenlerinin de hazır bulunacağı toplantıda bölgedeki gelişmelerin ön plana çıkabileceğini belirten Bayramoğlu, gündeme gelmesi beklenen bazı
ekonomik konuları şöyle sıraladı: Karşılıklı yatırımların ve ticaretin artırılması.
Yatırım yapmak isteyen işadamlarının karşılaştıkları vize probleminin çözümü. Her iki ülkede de bürokrasinin azaltılması. Türk bankalarının verdikleri teminatların Suudi Arabistanlı bankalar tarafından kabul edilmesi. Bazı emtiaların taşınmasında karşılaşılan sorunların ortadan kaldırılması. Ziyaretten sonra ekonomik işbirliklerinin hızlanması ile birlikte iki ülke arasındaki 3 milyar dolarlık ticaret hacminin 6 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. Ali Bayramoğlu,
Ramazan ayından sonra Türkiye olarak Başbakan Erdoğan veya
Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün öncülüğünde geniş çaplı bir iade-i ziyaret planladıklarını söyledi.
İthalatın yüzde 80’i petrol
Türkiye-Suudi Arabistan ticaret hacmi geçen yıl yaklaşık 2,84 milyar dolar olarak gerçekleşirken, özellikle petrol ithalatı sebebiyle Türkiye aleyhine bir dengesizlik gösteriyor. Toplam ticaret hacminin üçte birini Türkiye’nin ihracatı, üçte ikisini Suudi Arabistan’ın ihracatı oluşturuyor. Türkiye’nin Arabistan’dan ithalatının yaklaşık yüzde 80’ini
ham petrol ve ürünleri oluştururken, Türkiye bu ülkeye, ağırlıklı olarak otomotiv,
tekstil,
demir çelik,
meyve-
sebze ile alçı ve çimento satıyor. Suudi Arabistan’ın diğer
Ortadoğu ülkeleri gibi artan petrol fiyatları sebebiyle mali yönden güçlendiğine işaret eden Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (
DEİK) İcra Kurulu Başkanı Rona Yırcalı, “Ellerindeki paranın bir kısmını kendi ülkelerindeki altyapı yatırımlarında kullanmak, geriye kalanını ise Türkiye gibi yıldızı parlayan ülkelere yatırım yapmak istiyorlar.” dedi. Batı dünyasıyla olan ilişkilerde tereddüt yaşanmasının da Türkiye’ye olan ilgiyi artırdığını dile getiren Yırcalı, Türkiye’nin hem manevi bağları hem de yakaladığı siyasi ve ekonomik istikrar sebebiyle Arap sermayesi için gözde ülkelerden biri olduğunu kaydetti.
MÜSİAD Dış İlişkiler Komitesi’nden
Gazi Mısırlı da Suudi Arabistan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin olması gereken seviyede olmadığını vurguladı.
Malezya gibi ülkelerin Türkiye’nin önüne geçtiğini belirten Mısırlı, “Suudi Arabistan petroldeki artışın ardından artan yatırımlarını nereye yapacağını bilmediği halde Türk firmaları bu ülkeye yeterince giremedi. Orada yapılan ihaleler çok büyük; ancak Türk müteahhitlerin aldıkları iş çok az boyutta.” şeklinde konuştu. Kralın birçok ülkeden davet aldığını söyleyen Mısırlı, “Kral Abdullah nereye gittiyse büyük anlaşmalar yapıldı. Bu ziyaret Türkiye’nin ekonomisi ve işadamları için tarihî bir fırsat. Böyle bir fırsat ayağımıza geldi.” şeklinde konuştu.
Milyar dolarlık işadamları, işbirliğini görüşecek
Suudi Arabistan Kralı Abdullah’la birlikte ülkenin önde gelen işadamları da geliyor. Ağırlıklı olarak taahhütlük, inşaat,
gayrimenkul, enerji, gıda ve yapı malzemeleri alanında faaliyet gösteren işadamlarından öne çıkan bazı isimler şunlar:
İslam Ticaret Odaları Birliği Başkanı ve Al Baraka Grup Başkanı
Salih Kamil, Suudi Arabistan Ticaret ve
Sanayi Odaları Konseyi Başkanı
Abdurrahman Er Raşid, Genel Sekreter Fahad El Sultan, Al Subai Grup sahiplerinden İbrahim El Subai, Arjab Grup’tan Mazen I Rajab, Zamil Grup ve Al Talai Grubu’ndan Halid Bawazir. Heyette, sadece işadamı ve bürokratların sayısının 100 civarında olduğu kaydedildi. Türkiye’de yatırım imkanlarını araştıran Arabistan ayrıca, toplam değeri 10 milyar doları bulan elektrik dağıtımı ihaleleri, 11 milyar dolar değer biçilen Halk Bankası, 2,5-3 milyar dolarlık Petkim ve 200-250 milyon dolar olarak telaffuz edilen şeker fabrikaları özelleştirmeleriyle de yakından ilgileniyor.
Zaman