Gökhan ÖZDAN - BUGÜN GAZETESİ Türk siyasi tarihine ‘postmodern darbe’ olarak geçen 28 Şubat’ın 15. yılında binlerce insanın ‘gizli’ yazılarla nasıl fişlendiğini gösteren belgeler ortaya çıktı. Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı’nca hazırlanan ve ‘Genelkurmay Başkanı emriyle’ notu düşülerek tüm askeri kurumlara gönderilen raporlar, Başbakanlık’a bağlı olan bakanlıklar, bağlı kuruluşlar ve yüksek yargıdaki görevliler hakkında ’irticacı’ avına çıkıldığını gözler önüne seriyor. “İrticacı gruplarla ilişkileri bulunduğu yönünde haklarında bilgi intikal eden şahıslardan bu konumlarını muhafaza eden” denilerek toplam 2 bin 639 kişi isim ve görev yerleri sıralanarak fişlenmiş. ‘İrticai Kadrolaşma’ başlıklı yazışmaların altında imzası olan dönemin Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Çevik Bir, “İstihbarat teşkilleri gibi çeşitli kanallardan elde edilen bilgiler, gecikmeksizin Batı Çalışma Gurubu’na aktarılacaktır” diyor. Yapılan istihbarat faaliyetleri sonucunda Milli Savunma, Turizm ve Dışişleri bakanlığında irticacı olmadığı not ediliyor. BÇG’YE BİLGİ VERİN Gizli ibareli belge, 29 Nisan 1997 tarih ve ‘7130 harekat emri’ sayısını taşıyor. Çevik Bir’in ıslak imzasının yer aldığı fişleme yazısında “Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı’nca, ilgili bakanlıklar, kamu kurumve kuruluşları ile istihbarat teşkilleri gibi çeşitli kanallardan elde edilen bilgilerin gecikmeksizin Batı Çalışma Grubu’na aktarımı sağlanacaktır” deniliyor. Bu belge devletin istihbarat kaynakları ve kurumlarının kamuda görev yapan binlerce insanı fişlemek için nasıl seferber edildiğini göz önüne seriyor. Emirde, istihbarat faaliyetleri sonucunda hazırlanan raporlar ve görüşün ‘miada bağlı kalınmaksızın’ Genelkurmay’a gönderilmesi isteniyor. BAŞKAN EMRİYLE TÜM BİRİMLERE Belgenin altında büyük harflerle yazılan ‘Genelkurmay Başkanı emriyle’ ifadesi, fişlemelerin dönemin Genelkurmay Başkanı İsmailHakkı Karadayı’nın bilgisi ve emri ile gerçekleştiğini gösteriyor. Talimatlar Genelkurmay Başkanı’nın emri ile 2. Başkan olan Çevik Bir tarafından ilgili birimlere gönderiliyor. Dağıtım yapılacak birimler arasında Harp Akademileri Komutanlığı, Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği sıralanıyor. Belgede, “Başbakanlık bakanlıklar ve bağlı kuruluşlar ile yüksek yargı organlarında görevli olup, irticai kesimde yer alan gruplarla ilişkileri bulunduğu yönde haklarında bilgi intikal eden şahıslardan bu konumlarınımuhafaza eden 2 bin 639 kişi belirlenmiştir” notu bulunuyor. Belgenin altında fişlenen isimlerin bakanlıklara göre dağılımı yer alıyor. ‘İrticai Çevrelerle İlişkili Kamu Görevlilerinin Kurumlara Göre Dağılımı’ başlıklı belgede her bakanın adı ve sorumluluğunda bulunan kurumlar sıralanıyor. Milli Savunma, Dışişleri ve Turizm Bakanlığı ile listede yer almayan bakanlıklar ve bağlı kuruluşlarında ‘personel hakkında bilgiye rastlanılmamıştır’ not düşülüyor. Bilgilerin ele geçirilme yöntemi olarak dile getirilen ‘kaynaklarımızdan yansıdığı ölçüde’ ifadesi dikkat çekiyor. SÖZDE İRTİCA ÇİZELGESİ: Devlet kurumlarındaki çalışmaların neticesinde şu liste hazırlanmış: Başbakanlık-Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, RTÜK.....................................10 Devlet Bakanlığı/Başbakan Yardımcılığı- Devlet Planlama Teşkilatı, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.......................................10 Devlet Bakanlığı/Başbakan Yardımcılığı- Diyanet İşleri Başkanlığı..........................288 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı/ Başbakan Yardımcılığı-Bakanlık personeli, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, TEDAŞ, TEAŞ, BOTAŞ.......81 Devlet Bakanlığı-Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası, Ziraat Bankası............... 10 Devlet Bakanlığı-Devlet İstatistik Enstitüsü............................6 Devlet Bakanlığı-Devlet Personel Başkanlığı.....................................6 Devlet Bakanlığı-Emlak Bankası.......... 3 Devlet Bakanlığı- Vakıflar Genel Müdürlüğü, TRT..............................18 Devlet Bakanlığı-Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü...................................13 Devlet Bakanlığı-Çay-Kur Genel Müdürlüğü...................................................4 Adalet Bakanlığı............................ 64 Devlet Bakanlığı-Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu.................................... 22 İçişleri Bakanlığı- Valiler, vali yardımcıları, kaymakamlar, emniyet personeli....................................175 Maliye Bakanlığı.........................................11 Milli Eğitim Bakanlığı.................... 990 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı....................23 Sağlık Bakanlığı.......................... 250 Ulaştırma Bakanlığı...................................61 Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı............. 57 Çalışma Bakanlığı......................................69 Sanayi ve Ticaret Bakanlığı................ 2 Kültür Bakanlığı.........................................12 Orman Bakanlığı........................... 18 Çevre Bakanlığı........................................... 6 Yüksek yargı organları-Danıştay, Sayıştay, Yargıtay...........................11 Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK)................418 RTÜK üyelerini de izlemişler TBMM tarafından seçilen dönemin Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) üyelerinin de fişlendiği ortaya çıktı. 4 RTÜK üyesine, ‘Milli Görüş’ ve ‘Süleymancı’ yakıştırması yapıldığı belirlendi. Fişleme belgesinde, o dönem RTÜK üyesi olarak görev yapan Fatih Karaca'nın karşısında ‘Milli Görüş’ notunun düşüldüğü görüldü. Diğer RTÜK üyeleri Mehmet Doğan, Emin Başer ve Hikmet İnce hakkında da fiş tutulmuş. KOLAY FİŞLEME İÇİN KILAVUZ YAPMIŞLAR Akıllara durgunluk veren yaftalamalar dikkat çekiyor. ‘Personel Durum Takip Çizelgesi’ başlıklı belge 1996 tarihini taşıyor. Çizelgede dört sütun halinde bilgi soruları ve değerlendirme kısmı yer alıyor. Fişlemeyi gerçekleştiren personele kolaylık olması ve net bilgilere erişebilmek amacıyla çizelge dahi hazırlanmış. Çizelgede, ‘giyim kuşam tarzı’, ‘sosyal faaliyetler’, ‘propaganda faaliyetleri’ ve ‘müspet veya menfi gelişmeler ve kanaat’ değerlendirme bölümü bulunuyor. Giyim Kuşam Tarzı bölümünde, “Çarşaf, türban, tarikatları simgeleyen giyim, başörtü, çağdaş giyim” seçenekleri var. Sosyal Faaliyetler kısmında “Karşı cinsle tokalaşma, birlikte yapılan aile toplantılarına katılıp katılmadığı, bayramlaşmalara katılıp katılmadığı, çay-kermes vb. sosyal faaliyetlere katılıp katılmadığı, aile ziyaretleri ve misafirlerde haremlik selamlık uygulaması olup olmadığı, evinde süs eşyası biblo, resim olup olmadığı” soruları yer alıyor. Propaganda faaliyetleri başlığı altında da, “Atatürk ve Atatürkçülük Aleyhinde, Laiklik Aleyhinde” şeklinde 2 bölüm yer alıyor. 2. bölümün alt başlıklarında ise, “Subay ve astsubaylara, erbaş ve erlere, ailelere ve sivil kesime yönelik propaganda faaliyetleri” kısımları sıralanıyor. Müspet veya menfi gelişmeler ve kanaat bölümünde de fişleme çizelgesini dolduran personelin fikir ve gözlemlerini aktarması isteniyor.