Freedom House listesinde Türkiye’nin notu geçen yıla göre 6 puan geriledi. Türkiye, son 10 yılda 34 puan gerilemeyle bu zaman diliminde en çok puanı düşürülen ülke. Bu sonuç da Türkiye’ye ‘kısmen özgür’ ülkeler arasından ‘özgür olmayan’ ülkeler arasına soktu.
Raporun Türkiye bölümüne de ‘Demokrasi krizde’ başlığı atıldı. Değerlendirmede, Türkiye’nin ‘özgür değil’ kategorisine düşürülmesi şöyle gerekçelendirildi:
“Gücü cumhurbaşkanlığında toplayan, derinden kusurlu anayasa referandumu, seçilmiş belediye başkanlarının hükümet tarafından atananlarla toplu olarak değiştirilmesi, insan hakları aktivistleri ve diğer ‘devlet düşmanı’ olarak nitelenen kişilere yönelik keyfi kovuşturmalar, devlet memurlarına yönelik devam eden temizlik operasyonları.”
“60 bin civarında kişi tutuklandı, 160’ın üzerinde medya kurumu kapatıldı”
“Erdoğan, iktidar partisi içindeki eski müttefikleri ve rakiplerini devre dışı bıraktı, medya sahipliğini kendi ihtiyaçlarına göre yeniden şekillendirdi ve anlamlı kontrol ve denge mekanizmalarına sahip olmayan bir ‘süper-cumhurbaşkanlığı’ yaratmak için popüler olmayan bir anayasa referandumunu dayattı. Temmuz 2016 darbe girişimine yanıtı, giderek genişleyen bir cadı avına dönüştü. 60 bin civarında kişi tutuklandı, 160’ın üzerinde medya kurumu kapatıldı ve 150’nin üzerinde gazeteci hapse atıldı.”
“Parlamentodaki üçüncü büyük partinin liderleri cezaevinde”
“Parlamentodaki üçüncü büyük partinin liderleri cezaevinde ve ülke genelinde 100’e yakın belediye başkanı, acil tedbirler ya da cumhurbaşkanının siyasi baskısı yoluyla görevden alındı. Hatta hükümet, baskıcı uygulamalarını Türkiye’nin sınırları dışına bile taşıdı. Diğer etkilerin yanında, İnterpol’ü de yurtdışındaki muhalifleri yakalamak için “kırmızı bülten” yağmuruna tuttu”
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın giderek daha kötüleşen yerel ve bölgesel güvenlik ortamında devlet ve toplum üzerinde kişisel kontrol dayatmak için uğraştığını belirten Freedom House, “15 Temmuz darbe girişiminden sonra muhalif olarak algıladığı kişilere karşı baskıcı uygulamalar genişletilip yoğunlaştırıldı, bu durum Türk vatandaşları üzerinde vahim sonuçlar yarattı” dendi.
Amerika’nın Sesi’nin haberine göre, raporda ABD’nin özgürlük notu da üç puan düştü. Küresel özgürlükler 12 yıldır sürekli gerileme kaydediyor. 2017’de de 71 ülkede siyasi haklar ve sivil özgürlüklerde gerileme görülürken, sadece 35 ülkede durum iyileşme gösterdi.
Raporda 195 ülke değerlendirme altına alınırken, bunlardan 88’i (yüzde 45) ‘özgür‘, 58’i (yüzde 30) ‘kısmen özgür’ ve 49’u (yüzde 25) ‘özgür değil’ kategorisinde yer aldı.
Raporda ‘özgür olmayan ülkeler’ kategorisine alınan 49 ülkeden 12’sinin siyasi haklar ve sivil özgürlükler açısından ‘kötünün de kötüsü’ konumunda olduğu tespiti yapıldı. Bu ülkeler en az özgür olandan başlayarak şöyle sıralandı: Suriye, Güney Sudan, Eritre, Kuzey Kore, Türkmenistan, Ekvador Ginesi, Suudi Arabistan, Somali, Özbekistan, Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Libya.
