CHP Trabzon Milletvekili Haluk Pekşen, fındık sektöründe yaşanan sorunları TBMM gündemine taşıdı. Pekşen, rakamlar ortadayken, hükümetten gelen 'fındık fiyatı arz-talep dengesiyle oluşuyor' söylemi arkasına saklanmanın fındık üreticisinin sorunlarını görmezden gelmek demek olduğunu vurguladı.

Fındık sektöründe yaşanan sorunların araştırılması ve gerekli politikaların oluşturulması için verdiği araştırma önergesinde Türkiye'de yaklaşık 700 bin hektar arazide aile işletmeciliği biçiminde 400 bin kadar çiftçi fındık üretimiyle uğraştığını kaydeden Haluk Pekşen, fındığın, yetiştirildiği bölgede doğrudan ya da dolaylı olarak 8 milyon nüfusu ilgilendirdiğini, bu durumun fındığın sosyo-ekonomik önemini artırdığını hatırlattı.

Milletvekili Pekşen, son beş yıllık (2010-2014) ortalamalara bakıldığında, 778 bin tonluk dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 68'ini (530 bin ton), 675 bin ton kabuklu fındık karşılığı dünya ihracatının yüzde 76'sını Türkiye'nin gerçekleştirdiğini, Türkiye fındık üretiminin ortalama yüzde 85'ini ihraç ettiğini kaydetti.

Dünya fındık tüketiminin yüzde 91'ini gerçekleştiren Avrupa ülkelerinin, fındığın yüzde 80'inin çikolata ve şekerleme sanayinde ham madde olarak kullandığını dile getiren Pekşen, "Dünyadaki en büyük fındık ithalatçısı ülkeler İtalya, Almanya, Fransa, Kanada, Rusya, Belçika ve İsviçre'dir. Bu ülkeler ithal ettiği fındığı çikolata ve şekerleme sanayisinde işleyip ihraç ederek çok daha yüksek katma değer elde etmektedirler." dedi.

Fabrikalarında kullandığı fındığın yüzde 80'ini Türkiye'den ithal Ferrero'nun, 2014 yılında 24 bin 836 kişi çalışanıyla, 8,4 milyar Euro ciro elde ettiğine işaret eden CHP'li Pekşen, şöyle devam etti: "400 bin üreticisiyle Türkiye'nin 2015 sezonu fındık ihracat gelirinin sadece 2,8 milyar dolar olması fındığa dayalı sanayinin neden halen geliştirilmediğinin ve fındığın katma değerinin Türkiye'de kalması için neden halen bir planlama yapılmadığının sorgulanması gerektiğini göstermektedir."

FINDIK SEKTÖRÜNDEKİ SORUNLAR AĞIRLAŞTI

CHP'li Pekşen, fındık üretiminde ve ticaretinde dünya lideri olan Türkiye'de fındık sektöründe katma değeri yüksek üretime geçilmesi, markalaşmaya yönelik planlama yapılmasının zorunlu olduğunu kaydetti. Pekşen devamında ise iç ve dış pazara uygun, piyasaların talep ettiği fındık üretiminin gerçekleştirilmesinin; pazar odaklı üretim ve ürün çeşitlendirilmesi çalışmalarına ağırlık verilerek işlenmiş ürün ihracatını artırmaya yönelik bölgesel bazda sektörel destekleme araçlarının geliştirilmesi için araştırma ve incelemelerin yapılması gerektiğini kaydetti.

Ürünün mülkiyetine sahip olan üreticinin, ürün satış işlemlerini üretici birlikleri veya kooperatifler üzerinden gerçekleştiremediğinden dolayı piyasa fiyatlarının belirlenmesinde etkin bir rol oynayamadığını belirten CHP Trabzon Milletvekili Haluk Pekşen, " 2015 yılında fındığın yüzde 55,4'ünü 9 firma ihraç etmiştir; bu dokuz şirket arasında yer alan Ferrero şirketinin satın aldığı tek bir firma sadece fındığın yüzde 29,3'ünü ihraç etmiştir. Rakamlar ortadayken fındık fiyatı arz-talep dengesiyle oluşuyor söyleminin arkasına saklanmak fındık üreticisinin sorunlarını görmezden gelmek demektir." açıklamasını yaptı.

FINDIKLA İLGİLİ DEVLET POLİTİKASI GEREKLİDİR

Milletvekili Haluk Pekşen, çikolata sanayinde faaliyet gösteren firmaların ham madde giderlerini azaltmak amacıyla Azerbaycan ve Gürcistan'da fındık yetiştiriciliğini teşvik ederek Türkiye'nin pazardaki etkinliğini azaltmaya yönelik faaliyetlerinin incelenmesi gerektiğini dile getirdi.

Üretim ve ticaretinde Türkiye'nin dünya lideri olduğu bir ürünle ilgili devlet politikasının olmayışının sürdürülebilir bir anlayış olmadığına dikkat çeken Pekşen, şöyle dedi:
"Fındık sektöründe, katma değer kazandırılmış ürün yelpazesinin oluşturulması; bölgesel ve ürün bazlı yatırım teşviklerinin belirlenmesi; yüksek marka değerli ürün yelpazesinin oluşturulması; yabancı yatırımcılarla işbirliğinin geliştirilmesi; kooperatifçilik kültürünün geliştirilmesi, optimal büyüklükte işletme tesisinin oluşturulması, tam rekabetçi piyasa şartlarının tahsis edilmesi, kalite ve verimliliğin artırılması, sektöre yön verecek kurumsal yapının (Lisanslı Depoculuk, Fındık İhtisas Borsası, Üretici Birlikleri vb.) oluşturulması, fındık ticaretiyle iştigal eden tacirler için bir standart belirlenmesi; sektörün sorunlarının tüm yönleriyle ele alınıp incelenmesi ve gerekli politikaların üretilmesi amacıyla, Meclis araştırmasına ihtiyaç duyulmaktadır."

CİHAN