Uçağın motor parçaları için Kale Grubu ile Pratt & Whitney ortaklığı, 2012 başında üretime başlayacak. Hollandalı Foker Elmo şirketi de F 35 için özel tasarımlı kablo üretecek. F 35 Projesi için yapılacak yatırımlarda orta vadede bine yakın kişinin istihdam edilebileceği belirtiliyor. Savunma ve havacılık sanayinde dünyanın en büyük projelerinden birisi olarak gösterilen ve Türkiye'nin de ortak ülkeler arasında yer aldığı F 35 Müşterek Saldırı Uçağı (JSF) projesiyle Türk havacılık sanayinin yeni yetenekler edineceği ve önemli oranda istihdam yaratılacağı belirtildi. Proje kapsamında Türkiye'den en büyük katkıyı sağlamak üzere ortaklık kuran Kale Grubu ve ABD'li motor üreticisi Pratt & Whitney, F 35 uçağının motoru olan F 135'in 300 adet parçasını üretmek üzere Ege Serbest Bölgesi'nde yatırım yapmayı tercih etti. Konuyla ilgili AA muhabirine açıklamalarda bulunan Kale Teknik ve Kimya Grubu Başkanı Osman Okyay, yüzde 51 Kale, yüzde 49 Pratt & Whitney ortaklığıyla kurulan şirketin 46 bin metrekare alanda üretim yapmak üzere çalışmalara başladığını, bürokratik işlemlerde aksilik yaşanmaması halinde 29 Ekim 2010'da temel atacaklarını, gelecek yıl Ekim ayında tesisi tamamlayarak, 2012 yılında üretime başlayacaklarını söyledi. Tesisin tamamlanmasını beklemeden grubun İstanbul Tuzla'daki tesislerinde F 35 için parça üretimine başlayacaklarını dile getiren Okyay, şunları kaydetti: ''Bu yatırımla Türk sanayisi titanyum sıcak şekillendirme gibi yüksek beceri gerektiren konularda yetenekler kazanacak. Bu yatırım ilk etapta 60 milyon dolar olarak hedeflendi. 5 yıl içinde 700 kişilik istihdam ve 100 milyon dolar ciro planlanıyor. Üretimin tamamı ihraç edilecek. Motor parçaları burada üretilerek Pratt & Whitney'e gönderilecek. Cironun 5 yıldan sonra 200-300 milyon dolarlara ulaşmasını hedefliyoruz. Sadece F 35 değil, Pratt & Whitney'in ürettiği diğer motorlara da parça üretebileceğiz. Ancak F 35 projesi 400 milyar dolarlık bir proje. Bizim gibi birkaç tane daha yatırımı rahatlıkla kaldırabilecek bir büyüklük var. Tek projeye bağlı bir yatırım yapmanın riski burada sözkonusu değil. Önceliğimizi F 135'e vermek üzere diğer Pratt & Whitney motorlarına parça yapıyor olacağız.'' -''ANNEM DE SEVİNDİ''- ''İzmir'i tercih etmenizde ne gibi etkenler rol oynadı ?'' sorusu üzerine Okyay, Ege Serbest Bölgesi'nin Türkiye'deki diğer serbest bölgeler ve organize sanayi bölgelerinden farklı mantaliteye sahip olduğunu, ayrıca İzmir'in endüstri kültürüne sahip olması ve eğitilmiş iş gücü zenginliği nedeniyle tercih sebebi olduğunu kaydetti. Okyay, kendisinin de İzmirli olduğunu, yatırımın İzmir'de olacağı haberine annesinin de çok sevindiğini ifade etti. Yapılan yatırımların Savunma Sanayi Müsteşarlığı'nın doğru politikaların bir sonucu olduğunu sözlerine ekleyen Okyay, Türkiye'nin bu sektörde yakın gelecekte daha büyük başarılara imza atacağına inandığını dile getirdi. -MOTOR KABLOSU İÇİN YATIRIM- Ege Serbest Bölgesi'nde, kablo üretmek üzere geçen yıl kurulan Fokker Elmo da F 35 projesi için kablo üretecek. Stork Fokker Elmo B.V Pazarlama ve Satıştan Sorumlu Başkan Yardımcısı Adrian Leyte, 12 milyon dolarlık yatırımla kurdukları tesiste Boeing, EADS gibi havacılık şirketleri için kablo ürettiklerini, F 135 motoru için kullanılacak kabloların da üretimini yapacaklarını dile getirdi. F 135 projesi için 1 milyon avroluk bir yatırım planladıklarını, 25 kişilik ek istihdam sağlayacaklarını kaydeden Leyte, ''Türkiye'ye uzun vadeli yatırım için geldik. Tesiste şu anda yüz kişi çalışıyor. Değişik projelerle 2-3 yıl içinde bunu 300'e çıkaracağız'' dedi. -TASARIM BOYUTUNA HAZIRLIK- Alp Havacılık Yönetim Kurulu Başkanı Tuncer Alpata da proje kapsamında 20 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını, yeni bir teknolojinin üretimine başlayacaklarını dile getirdi. F 135 titanyum yekpare fan rotorlarının üretimi için TÜBİTAK ve üniversitelerle ortak çalıştıklarını, nikel rotor üretimine başlamak için de ABD'den ihracat izni beklediklerini söyleyen Alpata, bu projenin Türk savunma sanayi için bir lokomotif haline geldiğini, Türkiye'nin artık geliştirdiği teknolojiyle de iddialı bir ülke konumuna geleceğini kaydetti. Alpata, 2010 yılında 50 milyon dolar olan cironun 2015 yılında 150 milyon dolara ulaşacağını, F 35 projesinin gelişmesiyle bu cironun daha da artmasını planladıklarını, 2020'li yıllarda bu tip projelerin tasarım boyutunda da yer almak için çalışmalara başladıklarını dile getirdi. Türkiye'nin Kasım ayında açmayı planladığı Genel Maksat Helikopter Projesi ihalesine katılacak olan Sikorsky ile mutabakat anlaşması imzaladıklarına dikkat çeken Alpata, ihalenin alınması halinde hedeflerinin 350 milyon dolarlık ciroya ulaşmak olduğunu sözlerine ekledi. -''İNANILMAZ BÜYÜME''- Öte yandan Türkiye'nin havacılık sanayindeki gelişimiyle ilgili değerlendirme yapan Boeing Türkiye Başkanı Greg Pepin, Türkiye'nin ''inanılmaz şekilde büyüdüğünü'' söyledi. Savunma Sanayi Müsteşarlığı ve savunma şirketlerinin vizyon sahibi olması ve üretim standartlarının çok yüksek olması nedeniyle Türk üreticilerin tercih edilir durumda olduğuna dikkat çeken Pepin, şunları kaydetti: ''9 yıl önce TAI ile çalışmaya başladık. O dönemde ayda 200 parça gönderiyorlardı. Bugün bu rakam 15-20 bine çıktı. Bu sadece Boeing için. Diğer firmalarla birlikte çok daha yüksek oranlara ulaşır. Türkiye bizim öncelikli ortaklarımızdan biri. Bu sektörde çalışanların kapasitesi çok yüksek. İstediğimiz ürünleri, istediğimiz kalitede ve istediğimiz anda bize teslim ediyorlar. Biz şu anda Türkiye'nin değişik bölgelerinden 22 firmayla çalışıyoruz. Amacımız onlarla birlikte büyümek. Şu anda 900 milyon dolar değerinde alım yapıyoruz, bunu 2013 projeksiyonunda 1,2 milyar dolar seviyesine ulaştıracağız. 2013 sonrası da büyümeye devam edeceğiz. Türk endüstrisine güveniyoruz.'' AA