Kronos34.news'ten Emir Korkmaz'ın özel haberine göre, Euro insanların hayatına ilk olarak bundan 20 yıl önce girdi. Avrupa’nın nakit para alışkanlıklarını değiştiren Euro, dünyanın en genç para birimlerinden birisi olmasına rağmen, dünya üzerinde yapılan her türlü alışverişin yaklaşık yüzde 30’unda kullanılan bir para haline geldi. Kriptik ve elektronik ödeme araçlarının yükselişine rağmen, banknotların ve madeni paraların kaldırılması pek muhtemel değil ve Euro da tarihinin en kuvvetli dönemlerinden birisini yaşıyor.

MİLLİ PARALARA VEDA

Yeni Euro banknotları ve madeni paraları, 20 yıl önce yılbaşı gecesinde dolaşıma girmişti. Yeni para biriminin kullanılmasına başlanması, o zamanlar Euro Bölgesi’nin on iki üye ülkesinde kutlamalarla karşılandı. İnsanlar, bankaların önünde kuyruk olup, bankomatlardan Euro çekme yarışına girdiler. Saat farkından dolayı Euro kullanımına geçen ilk ülke Finlandiya oldu, Finnmark’ın yerini aldı. Atina’da, 2.700 yıllık Yunan drahmisine veda törenleri düzenlendi. Almanya’da, o zamanın Maliye Bakanı Hans Eichel, Berlin Yılbaşı partisinde 200 Alman Markı’nı bir büfeden bozdurarak, karşılığında 102 euro ve 26 sent alan ilk Alman oldu.

AB’NİN BİRLİĞİNİ PERÇİNLEDİ

Euro, Avrupa entegrasyonuna doğru önemli ve büyük bir adımdı. Serbest dolaşım ile birlikte, Avrupa’nın birliğini ve özellikle Avrupa iç pazarını pratiğe döken en önemli gelişmelerin başındaydı. Avrupa ülkeleri arasındaki iç pazar engellerini ortadan kaldırıp, ekonomik büyümeye yardımcı olması amaçlanmıştı.

BAŞLANGIÇTA TEPKİYLE KARŞILANDI

20 yıl önce zamanlar Euro Bölgesi’ndeki yaklaşık 300 milyon insan, ilk kez yeni para birimini ellerine aldılar. Kullanımı kolaylaştırmak için bankalar, çeşitli banknotlar ve madeni paralar içeren paketler dağıttı. Bazı ülkelerde Euro’nun kabulu pek de kolay olmadı. Özellikle Alman halkı yeni para birimine büyük bir şüpheyle baktı, çünkü euroya geçilmesinden sonra Almanya’da hayat birden pahalandı. Euro Almanlarda ellerindeki Mark’ın değersizleştiği hissine neden oldu. Ancak zamanla bu yeni para birimi tüm şüphelerin üstesinden geldi ve büyük bir popülerlik kazandı. Bunun temel nedeni, euronun sayısız krizi atlatıp, kendisine istikrarlı para birimleri arasında yer edinmesiydi.

EL ELE VERİP KRİZİ ATLATTILAR

2008’deki ABD mali krizinin ardından, Avrupa’da Yunanistan ve Kıbrıs başta olmak üzere birçok devlet de bu durumdan etkilendi. Yaşanan mali darboğaz en şiddetli şekilde Yunanistan’I vurdu. Onu, Kıbrıs, İrlanda, İtalya, Portekiz ve İspanya izledi. Bu ülkelerde Avrupa Merkez Bankası’nın zorlaması ile ciddi tasarruf önlemlerine gidildi. Kamunun bazı harcamaları kısıtlandı. İtalya dışındaki ülkeler, diğer AB üyesi ülkelerce fonlanarak krizi atlattı. Kriz yönetiminde Almanya başta olmak üzere, Euro üyesi diğer ülkelerin tutumu ve sağlam ekonomileri, Euro’nun gücünü dünyaya gösteren en önemli noktaların başında geldi.

NAKİT KULLANIMI AZALIYOR

Dünyanın her yerinde olduğu gibi, Euro bölgesinde, özellikle kuzey Avrupa ülkelerinde nakit paranın önemi giderek azalıyor. Kredi ve banka kartları, yeni ödeme sistemleri, özellikle Covid19 pandemisinin de etkisiyle büyük popülerlik kazandı. Ancak, nakit para hala hayatın en önemli ödeme aracı. Nakit kullanma alışkanlığı kuşak farkını da gösteriyor. Mesela yaşlı Almanlar hala nakitle ödeme yapmaya çalışıyor, 35 yaş altı arasında nakit kullanımı ise neredeyse sıfıra doğru gidiyor. Genç nesil, kredi kartı bile taşımıyor, ödemelerini akıllı telefonları veya başka elektronik araçlarla yapıyor.

GENÇLER KULLANMIYOR

Avrupa’da birçok ülke vergi kaçakçılığı, kara para aklama veya uyuşturucu kaçakçılığını daha iyi kontrol altına almak için nakit kullanımını sınırlamaya çalışıyor. Örneğin, 500 euroluk banknot kullanımının durdurulmasının bir nedeni de bu banknotun yüksek değeri nedeniyle yasadışı işlerde sıkça kullanılması. Bu tür endişelere ve değişen alışkanlıklara rağmen, nakit paranın daha uzun süre varlığını devam ettirmesine kesin gözüyle bakılıyor zira elektonik ödeme araçlarını kullanmak istemeyen hala büyük bir kitle var.

YENİ MODEL EUROLAR 2024’TE TEDAVÜLDE

Nakit para hayatın içinde önemli bir yer tutmaya devam ederken, Euro için bazı değişikler de planlanıyor. Bu değişikliklerin başında Euro’nın dizaynı geliyor. Yıldönümü vesilesiyle, 19 ülkeye yayılan euro bölgesindeki 340 milyon vatandaşla anket yapılıyor. Amaç, banknotlarda farklı bir tasarım mı yoksa yeni motifler mi istendiğini belirlemek. Yeni banknotlar 2024’ten itibaren dolaşıma girecek.

HAYALİ BİNALARIN YERİNE NE GELECEK?

Mevcut banknotların tasarımı “Çağlar ve Tarzlar” temasına dayanıyordu. Klasikten günümüzün modern binalarına kadar tüm banknotlarda Avrupa kültür tarihinin bir çağı tasvir edilmişti. Banknotların üzerindeki yapılar hayal ürünü olup gerçekte yok. Bununla birlikte, Euro bölgesinin değişik ülkelerinde, benzer özelliklere sahip binalar var. Yeni model banknotların üzerinde nelerin yeralacağı önümüzdeki aylarda belli olacak.

350 MİLYON İNSAN KULLANIYOR

Euro, halen 27 üyeli Avrupa Birliği’nin 19’unun tek para birimi: Avusturya, Belçika, Kıbrıs, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve İspanya’da sadece Euro kullanılıyor. AB dışında, Euro aynı zamanda Karadağ ve Kosova’nın da para birimi. Bu iki ülke AB üyesi olmamasına rağmen, kendi istekleriyle milli para birimi yerine Euro kullanmayı tercih ediyor. Bunun yanında dört mikro Avrupa devleti de, AB ile yaptıkları özel anlaşma ile tek para birimi olarak Euro kullanıyor: Andorra, Monako, San Marino ve Vatikan. AB üyesi olup olmasına rağmen, Euro kullanmayanlar ise, Danimarka, İsveç, Çek, Romanya, Bulgaristan, Polonya, Hırvatistan ve Macaristan. Bu ülkelerin bir kısmı milli para birimlerinin değerini Euro’ya sabitlemişken, bazıları ise Euro kullanmayı planlamıyor.

1.5 TRİLYON EURO DOLAŞIMDA

20 yaşını kutlayan Euro, ABD dolarından sonra dünyanın ikinci en büyük rezerv para birimi ve aynı zamanda en çok işlem gören ikinci para birimi. Dolaşımdaki para miktarı yakşalık 1,5 trilyon Euro. Günümüzde 1 Euro yaklaşık 1.13 Dolar değerinde.