25 Ekim 2022'de yani dün, Güneş tutulması gerçekleşti. Güneş tutulmasının etkileri; yaklaşık iki hafta öncesinde ve takip eden günlerde devam eder. Yaşamın doğal parçası olan iniş ve çıkışlar daha belirgin hissedilebilir. 

Güneş ile Ay’ın gökyüzünde kapladıkları alan yaklaşık olarak birbirine eşittir. Hem Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi hem de Dünya’nın Ay etrafındaki yörüngesi tam olarak çember değildir. Bu nedenle kapladıkları alan da her zaman aynı değildir, küçük değişimler gösterir. Ayrıca Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi ile Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesi arasında da yaklaşık 5°’lik bir fark bulunur ki, bu fark nedeniyle Ay, her bir yörünge hareketi sırasında tam olarak Güneş’in önünden geçmez. Bu nedenle de Ay’ın her yeniay evresinde bir Güneş tutulması gözlenmez. Ancak Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi ile Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesiştiği noktalarda Ay ve Güneş aynı anda bulunurlarsa bir tutulma gerçekleşir.

Büyüklüğünü hayal bile edemeyeceğimiz kâinatın, galaksi kümesinde bulunan Samanyolu Galaksisi’ndeki Güneş’in etrafında dönen Dünya’da, insan olarak yaratıldık ve yaşıyoruz. Bu galaksideki tüm gezegenler hareket halindedirler. Bu hareketler ve döngüler bizi fiziksel, dolayısıyla da psikolojik olarak etkiler. Etkiler o kadar rutindir ki, (uyku-uyanıklık döngülerimizi etkileyen dünyanın günlük dönüşü dahil) fark edemeyiz bile…

Muazzam gökyüzü hadiseleri sadece insanları değil, çevremizdeki tüm canlıları da etkiler. Hayvanların tüy dökmesi, kış uykusuna yatmaları veya göç etmeleri, ağaçların yapraklarını dökmesi veya bitkilerin çimlenmesi gökyüzü ve yeryüzünün etkileşiminin sonuçlarındandır.

 

Güneş tutulması gibi daha seyrek gerçekleşen gökyüzü hareketleri de bizi farklı şekillerde etkileyebilir. Yapılan çalışmalar bir Güneş tutulmasının çevresel değişikliklerle, bizi fiziksel olarak etkileyebildiği en az üç yolu gösteriyor. 

 

En belirgin fiziksel olay, Ay’ın Güneş ile Dünya arasındaki geçişi sırasında meydana gelen ve Dünya’ya dokunan Güneş ışığını engelleyen kararmadır. Işığın varlığı, davranışlar ve hormonlar üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Yabani hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, tam bir Güneş tutulması sırasında çöken karanlıkla birlikte önemli ölçüde etkilendiklerini gösteriyor. Güvercinler, sığırcıklar ve diğer birçok kuşun ötüşleri, tutulmanın karanlık evresinde sona erer ve Güneş tutulması sırasında sanki şafak gibi tam bir kakofoniyle devam eder. Normalde sadece geceleri şarkı söyleyen kurbağalar, tutulma boyunca vıraklamaya başlar ve ışık geri geldiğinde tekrar sessizleşir.

 

İnsanlarla yapılan araştırmalar, Güneş tutulmasından hemen sonra prolaktin seviyelerinin yükseldiğini göstermiştir. Prolaktin metabolizmayı, bağışıklık sistemini ve pankreasın gelişimini düzenleyen bir hormondur. Bir Güneş tutulmasının ardından yükselen prolaktin seviyeleri, tipik olarak REM uykusu sırasında ve gün doğumuyla birlikte zirveye ulaşan prolaktin artışını yansıtır.

 

Bir tutulma sırasında meydana gelen bir başka fiziksel değişim, Dünya’ya uygulanan yerçekimi kuvvetindedir. Ay’ın yerçekimi kuvveti, okyanusları Dünya üzerinde bir ileri bir geri çekerek gelgitlerin yükselmesine ve çekilmesine neden olacak kadar güçlüdür ve aynı zamanda birçok hormonu düzenleyen bir kuvvettir. Güneş tutulması sırasında, Ay ve Güneş'in yerçekimi aynı hizaya gelir, böylece Dünya’da aynı anda her ikisinin birleşik kuvveti hissedilir. 

 

Güneş tutulması sırasında yeryüzünde meydana gelen fiziksel kuvvetteki üçüncü değişiklik, Dünya’nın iyonosfer tabakasındaki elektromanyetik kaymadır. Bu elektromanyetik alan, Dünya yüzeyinin negatif yükü ile Dünya’yı çevreleyen atmosferin pozitif elektrik yükü arasındaki elektriksel gerilim nedeniyle oluşur. Yapılan deneyler, bir tutulma sırasında atmosferimizdeki elektriksel gerilimde bir artış olduğunu gösteriyor. 

 

 

İnsanın sinir sistemini oluşturan sinir hücrelerinin; duyular, düşünceler ve hisler gibi bilgileri iletmesine neden olan, elektrik yüklerinin polarizasyon ve depolarizasyon sistemi ile çalışır. Ayrıca, beynin ve kalbin elektromanyetik alanı, Dünya’nın iyonosfer tabakasına benzer bir aralıkta, yaklaşık 0,5-100 Hz'de çalışır. Güneş tutulmasının beynin elektroensefalografisi (EEG) üzerindeki etkileri hakkında net bir çalışma olmasa da veriler, iyonosferdeki elektromanyetik alandaki dalgalanmaların hem beyinde hem de kalpte önemli biyoelektrik değişiklikleri hızlandırdığını gösteriyor. Bu durumdan melatonin hormon seviyeleri, büyüme hormonları, kan basıncı, üreme ve bağışıklık sistemi ve zihinsel sağlık etkilenir. Çevremizde olup bitenin farkında olmak, vücudumuzdaki değişikliklerin sağlığımıza ve zihinsel aktivitelerimize etkisini bilmek, yaşantımızı kolaylaştırır.

 

Araştırmalar tutulmayla birlikte hücresel düzeyde pek çok etkinin olduğunu gösteriyor. Güneş tutulmasının etkileri; yaklaşık iki hafta öncesinde ve takip eden günlerde devam eder. Yaşamın doğal parçası olan iniş ve çıkışlar daha belirgin hissedilebilir. Bazı anlar enerjimiz azalabilir, bazı anlarda ise yükselebilir. Zinde hissetmek ve negatif etkileri azaltabilmek için sabah soğuk suyla, akşam ise sıcak suyla duş almak iyi gelebilir. Ayrıca nefes egzersizleri de kolay ve etkili rahatlama tekniği olabilir. Sağlığınızda, duygularınızda ve hislerinizdeki değişikliğin farkında olmak da sizi nispeten rahatlatabilir.