Azerbaycan devletinin petrol ve doğalgaz şirketi SOCAR’ın, Erdoğan ailesine ait olduğu bilinen beş petrol tankerini Malta’da kurdukları şirketler aracılığıyla bu yılın başında satın aldığı ortaya çıktı. Söz konusu olayı konu alan haber CRAIG SHAW imzasıyla 14 Temmuz 2017’de The Black Sea adlı internet sitesinde yayımlandı. SOCAR ve Erdoğan’lar tarafından bugüne kadar kamuoyuna açıklanmayan söz konusu satışı konu alan habere göre, SOCAR geçen yıldan bu yana, şirkette görev alan ve Gülen cemaatine üye olduğu düşünülen kişilerin şirketten temizlenmesi için hükümet tarafından baskı görüyordu. Bu satış işlemi de tam bu sıralarda gerçekleşti. Erdoğan ailesinin gemilerinin yeni sahibi SOCAR, gemileri şu anda Moskova’da kayıtlı Frachtmortrans adlı bir firmaya kiralıyor. Bu firmanın yöneticileri arasında SOCAR ve British Petroleum’la (BP) ilişkili kişiler bulunuyor. Haberde, Erdoğan’ın kardeşi Mustafa Erdoğan ve eniştesi Ziya İlgen’in, Palmali Group’un sahibi Mübariz Mansimov’la beraber Erdoğan ailesine ait Begim Aslanova adlı dev tankerin denize indiriliş kutlamasında, SOCAR’ın Erdoğan ailesinin şirketi BMZ Group’un tüm filosunu satın alması konusunu görüştüğü belirtiliyor. Habere göre, Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan, kardeşi Mustafa Erdoğan ve eniştesi Ziya İlgen tarafından kurulan BMZ’nin beş gemiyi 2014 ve 2015 yıllarında yaklaşık 100 milyon dolar civarında para ödeyerek satın aldığı medyaya yansımıştı. Begim Aslanova’nın denize indirilmesinden birkaç ay öncesinde, Ekim 2014’te, BMZ’nin inşa ettirdiği ilk gemi Mecid Aslanov tamamlanmıştı. Kasım 2015’te ise Poet Qabil, Armada Fair ve Armada Breeze adlı tankerler BMZ’ye teslim edilmişti.

-15 Temmuz sonrasında Hizmet Hareketi'ne yakın kurumların baskı gördüğü yerlerden biri de Azerbaycan olmuştu. 

- Azeri devletinin şirketi SOCAR da bu baskıda araç kullanılmış.

-15 Temmuz'dan üç hafta sonra, 5 Ağustos 2016’da Enerji Bakanı Berat Albayrak SOCAR’ın Türkiye ofisini ziyaret etmiş ve görüşmenin sonunda, “Türkiye’deki en önemli yatırımcılardan olan SOCAR’ın yaşanılan süreçte yanımızda olduklarını görmek bizim için oldukça önemliydi” demişti. Albayrak’ın ziyaretinden sonra, SOCAR’ın sahip olduğu ve 2012’de tamamen özelleştirilen Petkim’de çalışan 200 kadar kişinin istifası açıklanmış ve bu kişilerden bazıları daha sonra Cemaat'e yakın olduğu suçlamasıyla tutuklanmıştı.

-SOCAR’dan yapılan açıklamada tutuklanmaların hukuki prosedürün bir parçası olduğu ve şirketin Türkiye’yi desteklediği belirtilmişti. Oysa perde arkasında başka işler döndüğü ortaya çıkıyor. Olayın gerçekleştiği dönemde SOCAR, Erdoğan ailesinin gemilerini satın alacak şirketleri kurdu.

-Satışın değeri ve anlaşmanın ayrıntıları kamuya açıklanmadığı için bilinmiyor. Kamuya açık Malta şirket kayıtlarında herhangi bir kredi devir bilgisi bulunmuyor, bu da demek oluyor ki eğer SOCAR Erdoğan ailesine bir ödeme yaptıysa peşin olarak yapmış.

-Gemileri ise şu anda Moskova’da kurulu Frachtmortans adlı şirket kiralıyor. The Black Sea tarafından ulaşılan BP, Moskova’daki firmayla ilişkileri olmadığını söyledi. SOCAR yetkilileri ise sorulara yanıt vermedi.

The Black Sea daha önce Malta Files projesi kapsamında Erdoğan ailesinin Malta ve Man Adası’nda kurulu şirketler üzerinden sahip olduğu Agdash isimli petrol tankerini ve Başbakan Yıldırım’ın ailesinin 140 milyon dolara varan off-shore servetini ortaya çıkarmıştı.

 

Haberde yer alan ilişkiler ağına göre;

-Denize indirme törenine katılan Mübariz Mansimov, Erdoğan ailesi için kilit bir isim. Gemiler BMZ’nin filosuna katıldığında tüm gemileri kiralayan ve petrol transferi için kullanan Mansimov oldu. Azeri milyoner aynı zamanda SOCAR ile Türkiye’de ve diğer ülkelerde iş ortaklığı yapıyor.

-Mansimov ve Erdoğan ailesinin arasındaki kira anlaşmasının ayrıntıları bilinmiyor ancak medyada yazılanlara göre Mansimov, gemilerin inşası için BMZ’nin aldığı milyonluk kredileri bankalara geri ödüyor.

-SOCAR, Erdoğan ailesine yabancı bir şirket değil. 2013’te, şirketin Türkiye’deki doğalgaz ticaretini yöneten SOCAR Gaz Ticareti A.Ş’nin yüzde altılık hissesi Erdoğan’ın eniştesi Ziya İlgen üzerine kayıtlıydı. İlgen, Eylül 2013’te şirketteki hissesini Kalyoncu ailesinin kurduğu Ayyıldız Holding AŞ’ye devretti. Hisse devrinden on gün sonra adını Zirve Holding AŞ’ye çeviren Ayyıldız Holding, devirden üç ay sonra da Sabah ve ATV’yi satın aldı.

Gün ışığına çıkarılan bu bilgiler European Investigative Collaboration (EIC) konsorsiyumunun projesi olan ve 13 yayın kuruluşuyla 16 ülkeden 49 gazetecinin dahil olduğu Malta Files’ın bir parçası.