Erdoğan'ın abarttığı “Yeni Mevduat Sistemi' anca yara bandı olur

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Cumartesi, Aralık 25 2021

Türkiye’de hükümet Türk Lirası’ndaki değer kaybını durdurmak için “kur korumalı lira mevduatını” devreye aldı. Hükümetin attığı son adımları değerlendiren Johns Hopkins Üniversitesi’nden Uygulamalı Ekonomi Profesörü Steve Hanke, geçici bir rahatlama sağlasa da bu sistemin sürdürülebilir olmayacağı ve “yaraya bant yapıştırmaktan öteye gidemeyeceği” görüşünde.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı ve birikimlerin döviz yerine Türk Lirası cinsinden değerlendirilmesini teşvik etmeyi amaçlayan “kur korumalı TL mevduatı” adımı Amerikalı uzmanların da takibinde.

Yeni finansal enstrümanın açıklanmasının ardından, Dolar ve Euro kurunda gerileme gözlemlendi. Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Ekonomi Profesörü Steve Hanke ise, bu sistemin Türkiye’nin ekonomik krizine çözüm getirmeyeceği ve yükün vergi mükellefleri üzerinde olacağı kanısında.

Yeni finansal ürünün, biri genel kur diğeri de mevduatlara ilişkin gölge bir kur olmak üzere ikili bir sistem oluşturduğunu; görünen cephede düşük ya da sıfır faiz oranı ama perde arkasında faiz oranı olduğunu ve bu şekilde faiz oranının arka kapıdan devreye alındığını belirten Steve Hanke, kur korumalı mevduat sisteminin açıklanmasından bu yana Türk Lirası’nda bir miktar toparlanma olmuş olsa da enflasyonun hala çok yüksek olduğuna dikkat çekti.

Hanke, “Bu sistem lirayı korumuyor. Riskin yükünü de vergi mükellefleri sırtlanacak. Çünkü bu farkın ödenmesi için para ya Hazine’den ya da Merkez Bankası’ndan gelecek. Sonuç olarak Türk vatandaşları bunu ödeyecek. O nedenle Türk Lirası’nın ne kadar zayıf olacağına bağlı olarak bu büyük bir mali yük getirebilir” dedi.

“Bulgar Levası bile Türk Lirası’na kıyasla daha güçlü”

1997’de para kurulu oluşturarak döviz krizini aşan Bulgaristan’da dönemin cumhurbaşkanı Petar Stoyanov’un danışmanı olan Steve Hanke, Türk Lirası’nın kendi para birimleri karşısında da değer kaybetmesinin ardından Bulgaristan vatandaşlarının alışveriş için Türkiye’ye akın ettiğini hatırlattı.

Bulgaristan’daki gibi para kurulu oluşturulsa Türk Lirası’nın da ABD Doları kadar güçlü olacağını savunan Hanke, “İşleri kolayca düzeltmenin tek yolu bence bu. 1997’de reform yaptığımızda Bulgaristan’ın eski cumhurbaşkanı Stoyanov’un baş danışmanı olduğum için Bulgaristan’da çok tanıdığım var, onlarla sık sık da konuşuyorum. Hafta sonları Türkiye’de alışverişin tadını çıkarıyorla