Engeller giysiler ile ısınacak. İzmir Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi öncülüğünde sanayi işbirliğiyle gerçekleştirilen Avrupa Birliği projesinde, tasarlanan giysilerle engellerinden dolayı tekerlekli sandalye kullanan ya da hareket edemeyenlerin, ısınma sorunu ortadan kalkacak. "Akıllı Tekstil Uygulamaları İçin Örme Kumaş ve Giysi Tasarımları" başlıklı projeyle Türkiye'de ilk kez engelli kişilerin eklem yerlerini ısıtacak ve manyetik alan oluşturacak giysi üretimine başlandı.

Proje yürütücülüğünü İzmir Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ender Yazgan Bulgun'un üstlendiği çalışmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Ozan Kayacan ve Yrd. Doç. Dr. Özlem Kayacan yer aldı. Çalışmanın Avrupa Birliği Projesi olarak başladığını, Romanya ortaklığıyla sürdürüldüğünü anlatan Prof. Dr. Bulgun, "Çalışmamızın Avrupa Birliği Projesi olarak kabul edilmesiyle ülkelerin kendi bilimsel kuruluşlarıyla bağlantıya geçmeleri istendi. Pazar odaklı, kısa sürede ticarileşebilecek ürün ve süreçleri kapsayan Ar-Ge Projeleri, Avrupa Birliği'nde EUREKA kapsamında destekleniyor. Her ülke temsilcisi Avrupa Birliği fonlarından destek alabilmek için prosedür gereği kendi ulusal proje organizasyon kurumuna başvuruyor. Bu süreçte, TÜBİTAK'a projemizi sunduk. Böylelikle kabul edilen Avrupa Birliği projesini TÜBİTAK şemsiyesi altında sürdürüyoruz. Türkiye'den Üniteks firmasının yer aldığı, Romanya'dan da Lasi Üniversitesi ve iki firmanın ortaklığında projemiz 2016 yılında son bulacak." dedi.

'TÜRKİYE'DE İLK KEZ ÜRETİLDİ'

Engellilere yönelik giysi tasarımları yaptıklarını, kişiyi soğuk ortamdan koruyacak ve özellikle eklem yerlerine yönelik giysinin belli bölgelerine özel ısı üreten paneller yerleştirdiklerini ifade eden Prof. Dr. Bulgun, şu bilgileri verdi: "Türkiye'de ilk defa böyle bir ürünün üretimini gerçekleştirdik. Engelli kişilerin yaşam konforunu sağlayacak giysi üretimini düşündük. Engellilerin, özellikle sürekli sabit halde oturmak zorunda olanların belli bölgelerinin daha çok üşüdüğünü incelemelerimiz sonucunda belirledik. Engellilerin daha konforlu yaşaması için giysi üretme fikrimiz oluştuğunda bu konunun üzerine gitmeyi seçtik. Eklem yerlerini ısıtacak ve manyetik alan oluşturacak giysiler ürettik. Öncelikle iletken iplikleri örme kumaşların içerisine yerleştirerek yüzeyler oluşturduk. İletken iplikler, çelik esaslıdır. Bu iletken iplikleri kullanarak örme işlemini gerçekleştirmek Türkiye'de ilk kez gerçekleştiriliyor. Örme işleminin ardından elektronik devre tasarladık. Vücudun sırt, omuz, diz, bel gibi bölgelerine bu ördüğümüz ısıtıcı panelleri denk gelecek şekilde tasarımlarımızı yaptık, giysiye elektronik devreyi ekledik. Böylelikle ısıtma fonksiyonunu sağladık. Kullanıcı istediği zaman ısıtıcı panelleri devreye sokabiliyor. 100'e yakın farklı ürün hazırladık. Yaklaşık 6 saat boyunca sıcaklık devam ediyor. Firma ortağımız patent almak için çalışmalarını sürdürüyor. Türkiye'den tekstil ve konfeksiyon sektöründeki ilk EURAKA Projesi oldu. Romanya'da da çorap uygulaması yapılıyor."

'MAKİNEDE YIKANABİLİYOR'

Özel olarak ürettikleri ipliklerin doğal bir kablo görevini gördüğünü, iletkenlik özelliğine sahip olduğunu aktaran Prof. Dr. Bulgun, kumaşları tekrar tekrar yıkadıklarını, iletkenliğinde değişim olup olmadığını test ettiklerini, bir sorun ile karşılaşmadıklarını da kaydetti. Giysinin ısıtma işleminin pilin takılmasıyla devreye alındığını belirten Prof. Dr. Bulgun, yıkama sırasında ısıtıcı devre ve pilin giysiden çıkartılabildiğini aktardı. Prof. Dr. Bulgun, "100 parçalık özel bir koleksiyon oluştu. Giysiler makinada ya da elde yıkanabiliyor. Pil ve devre için şarj cihazı da geliştirdik. Tekrar ve tekrar şarj edilip kullanılabiliyor. İletken ipliklerin maliyeti, normalde kullanılan ipliğe göre yüksektir. 1 kilogram çelik iletken iplik üretmenin maliyeti 200 Euro. Bu nedenle bir giysinin 75 Türk Lirası civarında satılabileceğini düşünüyoruz." dedi.
CİHAN