En temkinli iktisatçıdan 2019 tahmini: Sert iniş ve AKP'nin ilk kez yaşayacaklarına hazır olun

12 Kasım tarihli yazımda “Türkiye ekonomisi bilinmeyen denizlere dümen kırdı” demiş ve Türkiye ekonomisinin daha önce yaşamadığımız türden uzun sürecek bir yüksek enflasyon-düşük büyüme-yüksek işsizlik patikasına girdiğini savunmuştum.

Kasım başındaki Türkiye ekonomisine dair mevcut bilgiler ve yayınlanmış veriler daha önce yaşanan ekonomik krizlere benzer şiddette olmasa da daralmanın kaçınılmaz olduğuna, daha önemlisi de, durgunluktan çıkışın da bu kez önceki krizlerde olduğu gibi hızlı ve güçlü olmayacağına işaret ediyordu. Bu kötümserliğin nedenini ise, özel kesim borçluluğu, banka sisteminin sağlamlığı, enflasyon-faiz düzeyi, ekonomi yönetimine güven ve uluslararası likidite bolluğu-ucuzluğu gibi temel alanlarda mevcut koşulların geçmişin krizlerine kıyasla olumsuz anlamda büyük farklılıklar arz etmesine bağlamıştım.

Aradan geçen bir buçuk aylık zaman içinde açıklanan 3. çeyrek büyüme ve işgücü verileri, çeşitli kuruluşların son tahminleri ve nihayet önceki gün yayınlanan Betam (Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Aratırmalar Merkezi) 4. çeyrek büyüme tahminleri bu “yeni nesil” kriz senaryosunu teyit ediyorlar.

3. çeyrekte Betam yıllık büyümeyi yüzde 1,7, çeyreklik büyümeyi de yüzde 0,3 olarak tahmin etmişti. Haliyle ben de aşağı yukarı böyle olmasını bekliyordum. TÜİK yıllık bazda yüzde 1,6 büyüme, çeyrekten çeyreğe ise -1,1 daralma açıkladı. Beklediğimizden daha sert bir iniş yaşanmakta olduğu belli oluyor. Temmuz-Ağustos-Eylül döneminde özel tüketim, toplam yatırım ve kamu tüketiminde önceki üç aya kıyasla sırasıyla yüzde 3,9, 2,9 ve 3,6 azalma söz konusu. Bu şiddetli daralmayı dış ticaretteki olumlu gelişme hafifletiyor: Mal ve