Görüşmede ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake ve Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan da hazır bulundu.

Senatör Shaheen ve Senatör Tillis görüşmeye ilişkin yaptıkları ortak açıklamada, “Bu önemli ikili ilişki konusundaki ortak taahhüdümüzü ve bazı konuları ele almak üzere Türk heyetiyle doğrudan diyalogda bulunma fırsatını takdir ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Senatörler görüşmede depremlerin ardından Türkiye’ye başsağlığı dileklerini ve toparlanma sürecinde ABD’nin Türk halkına desteğinin devam edeceğini ilettiklerini kaydetti.

“Özgür ve adil seçim” mesajı

İki senatör yaptıkları ortak açıklamada Türkiye’de Mayıs ayında yapılacak seçimlere de değindi.

Açıklamada, “Türk yetkililere Mayıs ayında NATO üyeleri olarak benimsediğimiz değerler ve idealleri karşılayan özgür ve adil seçimlerin yapılmasını sağlamak amacıyla gereken tüm adımları atmaları çağrısında bulunduk“ ifadeleri yer aldı.

ABD ve özellikle Senato Gözlemci Grubu açısından en önemli konunun, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılım protokollerinin hızla onaylanması olduğunu vurgulayan senatörler, bunu Türk yetkililere net bir şekilde ifade ettiklerini ve iki ülkenin NATO üyeliğinin gerçekleşmesinin küresel güvenlik açısından yansımalarını yinelediklerini belirtti.

Senatörler yazılı açıklamada, “Kontrolsuz Vladimir Putin’in Ukrayna’da kazanmasına ve zalim savaşını Avrupa’daki başka kırılgan uluslara genişletmesine izin veremeyiz” ifadelerini kullandı.

Türkiye ile ilişkilere ve bu ilişkinin transatlantik ittifak içinde oynadığı role değer verdiklerini belirten senatörler tam da bu nedenle Türkiye’ye İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılım protokollerini hızlı bir şekilde onaylama çağrısında bulunduklarını kaydetti.

Görüşmeye ilişkin henüz Türkiye tarafından henüz bir açıklama gelmedi.

İki senatör F-16 konusunda mektup yazmıştı

Demokrat Senatör Jeanne Shaheen ve Cumhuriyetçi Senatör Thom Tillis Şubat ayı başında, ABD Başkanı Joe Biden’a her iki siyasi partiden senatörlerin de imzaladığı bir mektup göndermiş ve mektupta İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyeliklerini onaylayana kadar Türkiye’ye F-16 satışının geciktirilmesi çağrısında bulunmuştu.

Her iki siyasi partiden toplam 29 senatörün imzasını taşıyan mektupta, “NATO katılım protokolleri Türkiye tarafından onaylandığında, Kongre F-16 satışını değerlendirebilir. Ancak protokollerin onaylanmaması satışın sorgulanmasına yol açacaktır” denilmişti.

Senatör Shaheen ve Tillis 9 Şubat’ta da NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’le görüşmüş ve yapılan ortak açıklamada görüşmede İsveç ve Finlandiya’nın katılımı dahil olmak üzere, transatlantik ittifakın karşı karşıya olduğu zorluklara çözüm bulunmasına yönelik birlikte çalışma sözü verdiklerini ifade etmişti.

Senatör Shaheen ve Senatör Tillis tarafından 2018’de yeniden kurulan Senato NATO Gözlemci Grubu, ittifak üyelerinin savunma harcama taahhütleri, askeri kabiliyetlerin geliştirilmesi süreci, ittifakın terörle mücadele kabiliyetleri, NATO genişlemesi gibi konuları yakından takip etmek ve senatörlere ulusal güvenlik komisyonları dışında bilgilendirmekle görevli.

Beyaz Saray’dan İsveç ve Finlandiya vurgusu

Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın dün de Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve ABD Dışişleri Bakanlığı Politika İşleri Müsteşarı Victoria Nuland ile bir araya gelmişti.

Beyaz Saray’dan Sullivan-Kalın görüşmesine ilişkin yapılan yazılı açıklamada iki yetkilinin bölgesel ve küresel gelişmelerin yanı sıra; Rusya’nın Ukrayna’ya karşı devam eden saldırılarına ilişkin ortak endişeleri ve ikili savunma işbirliğini ele aldıkları belirtilmişti.

Açıklamada Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın ABD’nin İsveç ve Finlandiya’nın en kısa zamanda NATO üyesi olmaları gerektiği görüşünün altını çizdiği kaydedildi.

Cumhurbaşkanlığı sözcülüğünden Kalın’ın dünkü temaslarına ilişkin yapılan yazılı açıklamadaysa, iki ülke arasında savunma sanayi alanındaki işbirliği kapsamının “herhangi bir önkoşul olmadan” derinleştirilmesi üzerinde durulduğu ifade edilmişti.

İbrahim Kalın’ın ABD Kongresi temaslarını sürdürdüğü saatlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan Finlandiya’nın NATO üyelik sürecine ilişkin açıklama geldi.

Finlandiya’nın NATO üyeliği başvurusuna onay sürecini TBMM’ye getirebilecekleri yönünde mesaj veren Erdoğan, “Süreç neyse o süreci işleteceğiz. Üstümüze düşen görevi yapacağız. Verdiğimiz sözü tutacağız. Cuma günü gelsin Sayın Cumhurbaşkanı ile bir görüşüp verdiğimiz sözün gereğini yerine getireceğiz" dedi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö, Erdoğan'ın daveti üzerine 16-17 Mart'ta Türkiye'ye çalışma ziyareti düzenleyecek.

Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın alması sebebiyle F-35 programından çıkarılan Türkiye, ABD’den F-16 savaş uçağı ve modernizasyon kiti almak istiyor. Satış için ABD Kongresi’nin onayı gerekiyor.

Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Demokrat Partili Senatör Bob Menendez bu konuda daha önce yaptığı açıklamalarda, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılım protokollerini henüz onaylamamasını ve Rusya ile ilişkilerini sert şekilde eleştirerek F-16 satışına itirazını dile getirmişti.