Seçim sürecinde Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için bir yasal düzenleme yapılmıştı. Bu düzenleme ile pek çok kişi emekli olurken, bazıları bu hakkını kullanmamıştı. 28 Şubat 2023 tarihinde TBMM’de kabul edilerek yasalaşan kanun ile 4 milyon 800 bin kişi emekliliğe hak kazanmış oldu.
Bu tarihten itibaren büyük bir kısım çalışan emekli işlemi yaparken, bazıları da çalışarak EYT hakkını kullanmamıştı. Ancak geçen sürecin ardından emeklilik aylıklarının hesaplanmasında kullanılan yöntem değişikliği nedeniyle 2024’ün son gününe kadar emekli olacak kişi ile 1 ocak 2025 tarihinde emekli olacak arasında yüzde 30’dan fazla bir kayıp oluştuğu belirlendi.
İşte bu hesabı yapan 309 binden fazla çalışan bu günlerde yılbaşı zammı hariç yüzde 30’luk kayıp yaşamamak için emeklilik hesabı yapıyor. Çünkü sosyal güvenlik uzmanlarının yaptığı hesaba göre yüzde 30’u aşan bu kayıp, aynı zamanda ilerleyen süreçteki tüm zam oranlarında da OVP nedeniyle artarak süreceği iddia ediliyor.
Bu kaybı yaşamak istemeyen pek çok çalışan emeklilik hazırlığı yaparken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı da AK Parti kurmaylarının talebiyle konuya ilişkin yoğun mesai harcıyor.
Konuya ilişkin çalışan bakanlık uzmanları, OVP kapsamında hazırlanan bütçeler nedeniyle planlanan 2025 bütçesinin bu yoğun emeklilik işlemlere uygun olmadığını belirlediler. Emekli olması beklenenlerin maaşlarının karşılanması için bütçeye mutlaka ek ödenek konması gerektiğin belirten uzmanlar, ayrıca kalıcı bir çözüm için de 3 ayrı seçeneği çalışmaya başladılar.
Ekonomi kurmayları olası durumun engellenmesi ve emekli aylıklarındaki yüzde 30'luk hak kaybının tamamen ortadan kaldırılması ya da azami orana düşürülmesi bir süredir çalıştıkları ifade edildi. AK Parti kurmaylarının da zaman zaman bilgi aldığı çalışmalarda, hak kaybının önlenmesi için 3 formülün masada olduğu öğrenildi. AK Parti yetkililerinden alınan bilgiye göre çözüm için “ya mevzuat değişikliği ya da kanun teklifi ile ödenek oluşturma seçeneklerinin yanı sıra idari kararname çıkararak ilave ödenek oluşturma formülü” de değerlendiriliyor. Uzmanlar ayrıca her 3 seçeneğinde etki analizini yaparak, OVP kapsamındaki maliyetleri ile sonuçlarını belirlemeye çalışıyorlar. Yapılacak çalışma ile bütçeye en az maliyetli formülün devreye alınacağını ifade eden AK Parti kurmayları, ayrıca yapılan çalışmalarda “yıl sonuna kadar emekli olmayanların aylıklarındaki hak kaybı, asgari ücretlilerde 1.000 lira, en üst maaş dilimindeki vatandaşlarda ise 14 bin lira” olarak hesaplandığını vurguladılar.
Emekli dilekçesini 2024 yılında verenlerle ile 2025 yılında verenler arasındaki farklılık katsayıların farkından dolayı ortaya çıkıyor. Çalışanlar açısından bakıldığında 31 Aralık 2024 tarihinde dilekçe veren ile 1 Ocak 2025 tarihinde dilekçe veren arasında 6 aylık zam haricinde yüzde 30’dan fazla oluştuğu ifade ediliyor.
Mevzuat değişikliği: Emekli olacakların toplam maliyeti, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın öngördüğü düzeyin altında kalırsa, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emeklik ödeneklerine ilişkin mevzuatta değişikliğe gidecek.
Yasal düzenleme: Bakanlığa tabi ödenek ve kesintilerin yetersiz kalması halinde hükümet, TBMM’ye ek ödenek sağlanması için bütçe görüşmeleri öncesi yasa teklifi sunarak düzenleme yapacak.
Bütçe güncellemesi: Oluşacak hak kaybının emekliler üzerinde oluşturacağı baskının azami oranda tutulması için gündeme alınan son formül ise, İdari Kararname ile kesenek ya da ödeneklerin bütçe mevsimi gelmeden güncellenmesi ya da tek çatıda birleştirilmesi olarak belirleniyor.
