Hükümetin emekli memurlara ‘müjde’ diye sunduğu düzenlemenin altından ayrımcılık çıktı. Devlet, dava açan emekliyi adeta ödüllendirirken açmayanı cezalandırdı. Meclis Sağlık Aile ve Çalışma Komisyonu’nda kabul edilen yasa tasarısına göre ikramiye için daha önce dava açanlar paralarını faiziyle birlikte alacak. Devleti mahkemeye vermeyenler ise sadece anapara ile yetinecek.

Anayasa Mahkemesi’nin 7 Ocak 2015’teki iptal kararı sebebiyle emekliye ikramiye yolu açılmıştı. Hükümet, AYM kararının gereği olarak yasa tasarısı hazırladı. Memur emeklileri, 30 yılı aşan hizmetleri için de ikramiye alabilecek. 408 bin memur emeklisine 2 milyar TL ödenecek. 7 bin 500 liraya kadar olan ödemeler 3 ay içinde, bu miktarın üzerindekilerse 2017’de yapılacak. Memur emeklilerinin alacağı, yıllık 4 bin liraya kadar çıkacak. Daha önce başvuranlara otomatik ödeme yapılacak. Başvurmayanların ise 1 yıl içinde başvuru yapması gerekecek.

Hükümetin emekli memurlara ‘müjde’ diye sunduğu düzenlemenin altından skandal çıktı. Devlet kendine güvenip dava açmayan vatandaşı cezalandırdı, dava açanları ödüllendirdi. Anayasa Mahkemesi’nin 7 Ocak 2015’te ilgili yasa hükmünü iptal etmesiyle birlikte memur emeklilerine, 30 yılı aşan hizmetleri için de ikramiye hakkı doğdu.

Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Anayasa Mahkemesi’nin bu kararına karşı direndi. Karardan önce emekli olan memurların düzenlemeden yararlanamayacağını savundu. Bunun üzerine emekliler, SGK’yı dava yağmuruna tuttu. Davaların emekliler lehine sonuçlanmasıyla birlikte hükümet yeni davaların önüne geçmek için yasal düzenleme yapacağını açıkladı. Böylece emekliler, dava açmasına gerek kalmadan ikramiyeleri alabilecekler. Ancak önceki gün Meclis Sağlık Aile ve Çalışma Komisyonu’nda kabul edilen yasa tasarısı, emeklileri hayal kırıklığına uğratacak nitelikte.

Tasarıya göre ikramiyesini alabilmek için dava açanlar, paralarını faiziyle birlikte alacak. Devleti mahkemeye vermeyenler ise sadece ana para ile yetinecek. Bu kişiler, örneğin 10 yıl önce almaları gereken rakamı, yasal düzenlemenin ardından taksit taksit alabilecekler. Örneğin 2005 yılında 40 yıl çalışarak emekli olan bir memur, o tarihte alması gereken ikramiyeyi 10 bin TL eksik aldı. Şimdi bu rakam kendisine yine 10 bin TL olarak ödenecek. Aradaki 11 yıl için faiz hesaplaması yapılmayacak. Dava açanlar ise başvuru tarihi itibarıyla parasını faiziyle birlikte alacaklar. Bu çarpık düzenleme, devlete güvenip dava açmayanların mağdur olmasının yanı sıra emekliler arasında ayrıma yol açacak, yeni davalara kapı aralayacak.

Hükümetin tasarısı Meclis’te de tartışmalara yol açtı. CHP Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı, “Devletine güvenip mahkemeye vermeyen insanlara diyorsunuz ki: ‘Kardeşim, on beş sene önce emekli olduysan, o günkü paradan ne hak ettiysen onu veririm, bitti gitti. Ama devletini mahkemeye vermişsen, mahkemeye verdiğin tarihten itibaren faizini de öderim.’ E, şimdi, devletine güvenenlere siz sırtınızı dönmüş oluyorsunuz. Devletini mahkemeye verenleri de faizlerini ödeyerek ödüllendirmiş oluyorsunuz.” ifadelerini kullandı.

Memur emeklilerinin 30 yılı aşan süreler için ikramiye alabilmelerine imkân veren yasa tasarısı, Meclis Sağlık Aile ve Çalışma Komisyonu’nda kabul edildi. 408 bin memur emeklisine 2 milyar TL ödeme yapılacak. 7 bin 500 liraya kadar olan ödemeler 3 ay içinde, bu tutarın üzerindeki ödemelerse 2017’de yapılacak.

Emeklilerin ikramiyelerini alabilmeleri için kanunun yürürlük tarihinden itibaren 1 yıllık sürede başvurmaları gerekiyor. Daha önce başvuruda bulunmuş olanların tekrar başvuru yapmasına gerek yok. Bu kapsamdaki 120 bin kişi başvuru yapmadan paralarını alacak. Diğer emeklilerin 1 yıl içinde başvurmaları gerekecek. Başvurudan itibaren üç ay içerisinde ikramiyelerin 7.500 liralık kısmı ödenecek. Geri kalanı bir yıl içerisinde ödenecek. Dava açıp kazananlar ile davası sürenlere başvuru tarihinden itibaren yasal faiziyle ödeme yapılacak. Davalar düşecek.

Memur emeklilerinin, 30 yılın üzerindeki hizmetleri için alacakları ikramiye tutarları çalışma yılına ve kademesine göre değişiklik gösteriyor. 40 yıl çalışarak emekli olan birisi 10 yıllık tazminat alırken 31 yıl çalışan başka bir memur emeklisi, 1 yıllık alacak. Hayatını kaybeden emeklilerin tazminatını ise eş ve çocukları alabilecek. İkramiyeler emekli olunan dönemdeki ödemeler esas alınarak yapılacak. Örneğin 1995 yılında emekli olan bir memur için, o dönemdeki tazminat tutarına göre ödeme yapılacak. Faiz de uygulanmayacağı için 1990’lı yıllarda emekli olan bu kişilere çok düşük ikramiye çıkacak. Ancak geçtiğimiz yıllarda emekli olanlar için bu rakam yıllık 4 bin lirayı bulacak.

Memur emeklilerinin yüzünü güldüren düzenlemenin önünü Anayasa Mahkemesi açtı. Hükümet, AYM’nin kararı gereği mecburen düzenleme yaparken bunu ‘emekliye müjde’ diye sundu. Yüksek Mahkeme, 7 Ocak 2015’te emekliye en fazla 30 yıllık ikramiye ödemesini öngören yasa maddesini iptal etti. Böylece 30 yıldan daha fazla çalışan emekliye ek ikramiye hakkı doğdu. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), uzun süre AYM’nin kararına direndi. Hak sahiplerine mahkeme yolunu gösterdi. Dava açan 65 bin kişinin mahkemeyi kazanarak ikramiyelerini almaları SGK için daha büyük bir maliyete yol açtı. Açılan ve kaybedilen her dava için ikramiyenin yanı sıra vekâlet ücreti ve mahkeme masrafı ortaya çıktı. Davaların emsal olması ve diğerlerinin de kaybedileceğinin öngörülmesi üzerine hükümet, hak sahibi bütün emeklilere ikramiye vermek için yasa tasarısı hazırladı.

Önceki gün Meclis Sağlık Aile ve Çalışma Komisyonu’nda kabul edilen tasarı, bir yandan sorunu çözerken diğer yandan yeni adaletsizliklere kapı araladı. Sadece ana paranın ödenecek olması ve dava açmış olanların ödüllendirilmesi önemli sorunlara yol açacak.