Yılın ilk sekiz ayında karşılıksız çeklerin toplam tutarı yüzde 49 artarak 17,6 milyar liraya, karşılıksız işlem yapılan çek sayısı da 490 bine tırmandı. Piyasalardaki nakit sıkıntısını gözler önüne seren veriler, esnafı kara kara düşündürüyor.

Erken seçimin yol açtığı siyasî belirsizlik, artan terör eylemleri ile ihracat ve büyümede yaşanan düşüş, iş dünyasını zora soktu. Nakit sıkıntısı yaşanan piyasalarda ‘karşılıksız işlemi' yapılan Çek adedi ve tutarı patladı. 2015'in ilk sekiz ayında karşılıksız çek adedi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21, tutarı ise yüzde 49 arttı. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre, ocak-ağustos döneminde karşılıksız işlem yapılan çeklerin parasal tutarı 17,6 milyar liraya, bunların sayısı 490 bine tırmandı. 2,5 milyar liralık 94 bin çek daha sonra ödendi. Aynı dönemde bankalara ibraz edilen 15 milyon çekin parasal tutarı 429 milyar lirayı buldu. Geçen ay adet bazında en fazla karşılıksız işlemi yapılan beş il sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa; tutar olarak en fazla karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bulunduğu iller de İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Kocaeli oldu.

Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi'nin dün açıkladığı karşılıksız çek verileri, ekonomideki durgunluğun ulaştığı boyutu göz önüne serdi. 2015'in ilk 8 ayında karşılıksız çek adedi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin tutarı ise yüzde 49 arttı. Ocak–Ağustos 2015 döneminde 490 bin adet çek için 17,6 milyar liralık karşılıksız işlemi yapıldı. İlk 8 aylık dönemde karşılıksızlık işlemi yapıldıktan sonra ödenen çek adedi 94 adet ve tutarı da 2,5 milyar lira oldu. İbraz edilen çek sayısının ciddi artış göstermesi piyasalarda yaşanan nakit sıkıntısının göstergesi olarak yorumlandı.

Siyasi belirsizlik, artan terör eylemleri, ekonominin ihtiyaç duyduğu adımların atılamaması ve ihracat rakamlarında ciddi gerilemeler yaşanması vadeli çalışan iş dünyasını ve esnafı zora soktu. Ödemelerini çek yazarak ileri tarihe erteledikten sonra da borcunu ödeyemeyenlerin sayısında patlama yaşandı. TBB'nin dün açıkladığı karşılıksız çekte patlama yaşandığını ortaya koydu. Buna göre 2015 yılının ilk 8 ayında 429 milyar lira tutarında 15 milyon adet çek ibraz edildi. Bu rakam, ibraz edilen çek sayısında yüzde 16'lık artışı işaret etti. Ocak–Ağustos 2015 döneminde parasal tutarı 17,6 milyar lirayı bulan 490 bin adet çek için karşılıksız işlemi yapıldı. Aynı dönemde karşılıksız işlemi yapılan 2,5 milyar TL tutarındaki 94 bin adet çek daha sonra ödendi.

Temmuz ayında karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı, adet olarak yüzde 3,4 ve tutar olarak yüzde 3,7 oldu. Ocak-Ağustos 2015 dönemini kapsayan 8 ayda ise karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı, adet bazında yüzde 3,3 ve tutar bazında yüzde 4,1 olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde bu oran, adet olarak yüzde 2,8 ve tutar olarak yüzde 3,2 idi.

Ağustos ayında, adet bazında en fazla karşılıksız işlemi yapılan 5 şehir sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa oldu. Tutar olarak en fazla karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bulunduğu şehirler ise sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Kocaeli oldu. Ağustos ayında, tutar olarak, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin ibraz edilen çeklere oranının en yüksek olduğu il yüzde 11,1 oranla Bitlis oldu. Bitlis'i sırasıyla yüzde 11,1 ile Bingöl, yüzde 10,6 ile Van, yüzde 9,3 ile Hakkari ve yüzde 8,4 oranla Mardin takip etti. Tutar olarak en düşük karşılıksız çek oranına sahip iller ise Çankırı, Sinop ve Karabük olarak sıralandı.

Karşılıksız çek verileri işletmelerin yaşadığı nakit sıkıntısını gözler önüne sererken vatandaşın içinde bulunduğu geçim derdini de ortaya koydu. TBB Risk Merkezi'nin yayınladığı son verilere göre bireysel kredi borcundan dolayı yasal takibe intikal eden kişi sayısı geçen yılın ilk yedi ayına göre yüzde 12 oranında artarak, 2015 yılının ilk yedi ayında 436 bin kişi oldu. Bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı ise aynı dönemde yüzde 3 artarak 638 bine ulaştı. Bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş toplam kişi sayısı 2015 yılının ilk yedi ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6 artarak 847 bin kişiye yükseldi.