Kayıp kaçak bedelinin tüketiciye yansıtılmasına mahkeme 'dur' dedi Zonguldak 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, Enerjisa Başkent Elektrik AŞ'nin fatura da 'dağıtım bedeli' olarak görünen; kaçak kullanım, dağıtım, personel hizmet, sayaç okuma ve iletişim bedelinin haksız ücret tahsilatı olduğuna ve tüketiciye geri ödenmesine karar verdi. Elektrikte kayıp kaçağı önlemenin işletmenin görevi ve bunun vatandaşa mal edilmesinin hakkaniyete aykırı olduğuna karar veren mahkeme, kaçak enerji kullanımı bedelinin abonelere yansıtılmasının ‘şirketin mükerrer tahsilat yoluyla sebepsiz zenginleşmesine’ neden olacağına hükmetti. Zonguldak’ta ikamet eden Türkiye Taşkömürü Kurumu(TTK) Gümrük Uzmanı Ali Zenbil(49), elektrik faturasındaki 26 liralık fazlalığa karşı başlattığı hukuk mücadelesini kazandı. Elektrik faturalarının ‘kayıp kaçak bedeli’ nedeniyle kabarık geldiği yönündeki haberlerden etkilenen Zenbil, kendi faturasındaki 26 TL'lik fazlalıktan şüphelenerek 2 Nisan 2012 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığı’na dilekçe ile başvurdu. Ali Zenbil’in talebini haklı bulan Tüketici Hakem Heyeti, Enerjisa Başkent Elektrik A.Ş’nin kayıp kaçak bedelini geri ödemesine hükmetti. Söz konusu firma ise kararın iptali için Ali Zenbil hakkında Zonguldak 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı. Şirketin talebini reddeden Mahkeme, haksız yere tahsil edilen 26 liranın Zenbil’e iadesini yineleyerek, kesin kararını verdi. MAHKEMEDEN GEREKÇELİ KARAR: SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME Kesinleşmiş gerekçeli kararında ‘hakkaniyete aykırılık ve sebepsiz zenginleşme’ tabirlerine vurgu yapan Mahkeme heyeti, şu tespitte bulundu: “Kaçak kullanım bedelinin abone olunmaksızın kullanılan enerji bedeli olduğu, Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nde kaçak elektrik bedelinin tanımlanarak kaçak elektrik bedelinin kaçak kullananlardan nasıl tahsil edileceğinin düzenlendiği belirlenmiştir. Kaçak elektrik kullanımını önleme görevinin davacı şirketin görevleri arasında olup davacı şirketin önleyemediği kaçak enerji kullanım bedelini abonelerine yansıtmasının hakkaniyete aykırı olduğu gibi, kaçak enerji kullandığı tespit edilenlerden yönetmelik uyarınca tahsil edilecek kaçak enerji bedelinin, davacı şirketin mükerrer tahsilat yoluyla ‘sebepsiz zenginleşmesine’ neden olacağı anlaşılmakla davanın reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır” Konuyla ilgili bilgi veren Ali Zenbil, “Kayıp kaçak elektrik bedeliyle ilgili haberlerden sonra elektrik faturam 26 liralık fazladan gelince Tüketici Hakları’na başvurdum. Talebim kabul gördü ve geriye dönük kayıp kaçak bedelinin ödenmesini talep ettim. Kurum ise kararın iptali için benden davacı oldu. Mahkeme kesin kararını verdi ve ikinci davayı da kazandım. Şimdi işin hukuki yönünü araştıracağım. Fazladan ödediğim parayı geriye dönük ödenmesi için avukatımla yeniden dava açacağım. Daha önce faturanın üzerinde kayıp kaçak bedeli olarak görülen bölüm, olayın medyaya yansımasından sonra ‘dağıtım bedeli’ olarak değiştirilmiş. Ayrıca ‘personel satış hizmet bedeli’, ‘personel sayış okuma bedeli’ ile ‘iletişim ve kullanma bedeli’ gibi kalemler faturaya yansıtılıyor. İşte yasal olmayanlar bunlar. Örneğin benim şu anki faturama normalde 58 lira 60 kuruş ödemem gerekirken, yasal olan kalemlerle birlikte bu yasal olmayan tutarı da ilave ettiğimiz zaman faturanın toplam tutarı 92 liraya yükseliyor. Bu haksız kazanca 'dur' demek için mücadelemi sürdüreceğim” dedi. Türkiye’de vatandaşların sarf ettiği elektrik bedelinin yüzde 30’unun özel kuruluş tarafından haksız kazanç olarak elde edildiğini ileri süren Zenbil, “Bu oranın bütün ülke geneline yayıldığında ortaya çıkacak meblağı düşünebiliyor musunuz? Yani Enerjisa, asgari ücretle çalıştırdığı personelinin fatura kesim ücretini bile benden alıyor. Böyle bir anlayış olabilir mi? Anayasada bile böyle bir uygulama yok. Kayıp kaçak bedeli altında her aboneden 20 -30 TL gibi rakamlarla katrilyonlarla beraber zenginleşiyorlar. Bu zenginleşme de yasal olmayan zenginleşmedir. Zaten mahkeme de gerekçeli kararında bunu vurgulamıştır.” şeklinde konuştu. ‘BEN HAKKIMI ARIYORUM, VATANDAŞLAR DA HAKKINI ARASIN’ Vatandaşlara çağrıda bulunan Zenbil, “Herkesin hakkını aramasını ve bu konuda tüketici mahkemesine başvurmasını istiyorum. Ben ilk hukuk zaferini kazandım, bundan sonra inşallah ödemiş olduğum fatura bedellerini de kendilerinden alacağım. Vatandaşların da bu yolu takip etmesi gerekiyor.” TÜKETİCİ HAKLARI DERNEĞİ’NDEN VATANDAŞA ÇAĞRI Bu arada banka kartları ve kayıp kaçak bedeli konusunda vatandaşlara çağrıda bulunan Zonguldak Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ali Topaloğlu ise yasal süreçle ilgili şu bilgiyi verdi: “Mahkememiz kaçak kullanım, dağıtım, personel hizmet, sayaç okuma ve iletişim bedeli olmak üzere 5 kalem hizmetten alınan ücretin haksız olduğuna karar vermiştir. Buna rağmen söz konusu şirket, hakem heyeti kararlarına itiraz edip tüketici mahkemelerinde dava açmaktadır. Fakat açılan itiraz davaları reddedilmiştir. 2011 yılına kadar kayıp kaçak bedeli olarak yansıtılan bedel ortaya çıkınca firma tarafından başka bir isimle alınmaktadır. Bu noktada biz bütün tüketicilerimizden haklarını aramalarını istiyoruz. Gerek bankalar gerekse elektrik konusunda tüketicilerimiz maalesef çok yavaş davranıyor. Herkes kendi adına dava açarak hakkını aramalıdır. Bu konuda bütün tüketicileri duyarlı olmaya çağırıyoruz.”