Karabük İli Ovacık Kaymakamlığı tarafından hazırlanan ve Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı tarafından desteklenmeye uygun bulunan "Ovacık Hayvancılığı'nın Stratejik Planı" isimli projenin kapanış toplantısında, bölgede hayvancılığın avantajlar ve dezavantajları gözler önüne serildi. Ovacık Kaymakamlığı tarafından düzenlenen ve projeyi gerçekleştiren firma tarafından alt yapısı oluşturulan "Kapanış Toplantısı"na konuşmacı olarak, araştırmaya imza atan Süleyman Demirel Üniversitesi'nden Prof. Dr. M. Turan Toker ile Erzincan Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. İlyas Karabıyıkkatıldı. Toplantıda konuşma yapan Ovacık Kaymakamı Mustafa Fırat Taşolar; "Ovacık İlçesi'nde bulunan akil adamlarla yaptığımız görüşmeler sonrasında ilçemizin geleceğinin iki ana unsur etrafında gerçekleşebileceği konusunda fikir birliğine varılmıştır. Bunlardan ilki Hayvancılık diğeri ise Spor. Hayvancılık konusunda ilçede bulunan mevcut sorunların konunun uzmanları tarafından tespit edilmesi, İlçenin bu alanda güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesi ve hayvancılıkla uğraşan ailelerin geleceğine yönelik yol haritası gösterilmesi amacıyla bu projeyi hazırlamış bulunuyoruz. Hocalarımız tarafından yapılan araştırmanın İlçemiz hayvancılığını bir adım öteye götürmesi dileğiyle, projede emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum" dedi. Yrd. Doç. Dr. İlyas Karabıyık ise konuşmasında; "Günümüzde artan dünya nüfusuna paralel olarak gıda maddesinin hazırlanması önemli bir sorun haline gelmiştir. Bu ise tarım sektörünü içinde yaşadığımız yüzyılın en stratejik sektörü haline getirmiştir. Bunun yanı sıra istihdam, tüketim harcamaları, diğer sektörlere hammadde temini, milli gelir ve ihracatta ki payı tarım sektörünün sosyo-ekonomik açıdan sahip olduğu önemi daha da artırmıştır. Geniş bir etki alanına sahip olması nedeniyle tarım politikaları, ülkemizin siyasal, ekonomik ve sosyal politikalarının en önemli unsurunu meydana getirmektedir. Bu haliyle tarım sektörü ve tarım alt sektörü olan hayvancılık gerek gıda maddelerini hazırlamaları gerekirse kırsal kesimde yaşayanların refah düzeyinin yükseltilmesi açısından vazgeçilmez öneme sahiptir. Tarım sektörü içinde hayvancılık kesintisiz bir üretim alanı olup, üretimin sürdürülebilir olması için yoğun bir işgücüne ihtiyaç duymakta ve önemli bir istihdam kaynağı da oluşturmaktadır. Bu bağlamda, hayvancılık sektörü önümüzde ki dönemlerde de ülke ekonomisi ve insan beslenmesindeki önemini artırarak sürdürecektir. Unutulmamalıdır ki tarım sektörü ve kırsal kalkınmada yaşanacak başarılı bir dönüşüm, yalnızca kırsal alanı etkilemeyecek, göç ve hızlı nüfus artışı ile altyapı ve sosyal sorunlarla baş etmek zorunda kalacak olan şehirlerinde bu süreci sancısız yaşamalarını sağlayacaktır. Dolayısıyla hayvancılığın geliştirilmesine dair yapılacak her türlü proje ve çalışma büyük önem taşımaktadır. Ovacık Kaymakamlığı'nın hazırladığı projeyi kabul ederek bu çalışmaya ekonomik destek sağlaması, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansımızın bölgenin gelişiminde önemli rol üstlendiğinin göstergesidir. Bu anlayış çerçevesinde Ovacık Kaymakamlığı tarafından hazırlanan Hayvancılık Stratejik Planı, mikro ölçekte makro sorunlara ışık tutacak ve örnek teşkil edecek bir çalışma olarak övgüye layıktır. Bu çalışmayı yürüten ve daha önce AB projeleri başta olmak üzere değişik projeler kapsamında birlikte çalışma fırsatı bulduğumuz ve bugün burada birlikte olmamıza vesile olan İmza Danışmanlık firmasına teşekkürlerimizi sunarız" dedi. Prof. Dr. M. Turan Toker ise Türkiye Hayvancılığı ve Avrupa Hayvancılığı hakkında kısaca bilgi verdikten sonra; Ovacık Hayvancılığı Stratejik Planı hakkında verdiği bilgide; "Proje kapsamında ilçe merkezinde bulunan 40 aile işletmesine yönelik 112 sorudan oluşan anket çalışmasının yapıldığını ve bu çalışmalardan elde edilen sonuçların yorumlanarak İlçe'nin güçlü ve zayıf yönlerinin belirlendiğini söyledi. Yapılan çalışmanın her ne kadar Ovacık İlçesi için yapılsa da aslında ülkemizde bulunan ve geleneksel olarak hayvancılıkla uğraşan işletmelerin ortak sorunlarının bu rapordan rahatlıkla çıkartılabileceğini, bu nedenle bu raporun iyi analiz edilmesi gerektiğini söyledi. Yapılan anket çalışmalarının değerlendirilmesinde, İlçe'deki hayvancılığın genellikle 50 yaş ve üzeri yaş grubunca yapıldığı ve bunlara genellikle de kadınların yardımcı olduğu böylece Ovacık'taki kadınların eşlerine yardımcı olarak hayvancılık faaliyetinde bulundukları ve bunun da pozitif bir katma değer sağladığı insanlara emeklilik üzeri yaşlarda bir meşgale sağlayarak onların vakitlerini daha iyi değerlendirdikleri görülmüştür. İlçenin demografik yapısı içerisinde eğitim durumları bakımından ise hayvancılık yapanların çoğunluğunun ilkokul mezunu oldukları görülmüştür. Dolayısıyla; hayvan bakımı, beslenmesi, ahır şartları, üretilen ürünlerin miktarının artırılma yolları, hayvan ırklarının tespiti, hijyen, hayvan başına üretilen ve tüketilen yem miktarı gibi teknolojik konularda yapılan/yapılacak eğitimlere cevap verme bakımından yetersiz kalacakları görülmüştür. Bu realite karşısında bu yapıdaki yetiştirici grubuna eğitimlerin teorik olarak değil bizzatihi işletmelerde eğitimleri uygulamalı olarak yaptırılması ve yukarıda sıralanan hususlarda pozitif sonuçların alınması için uğraş verilmesi gerekmektedir. Anket analiz sonuçlarına göre; hayvanlardan elde edilen ürün çeşitliliği, ürünlerin yapılış şekillerinin standartlara uygun hale getirilmesi amacıyla makine ve teçhizata olan ihtiyaçların belirlenmesi hususunda ise yine bu yapıdaki yetiştirici ile konunun paydaş durumunda olan kurum ve kuruluşların yetiştiriciler ile birebir işbirliği içerisine girmesi ve teknolojinin gereği bu ihtiyaçların belirlenmesine yardımcı olunması gerekmektedir. İlçe genelinde faaliyette bulunan hayvancılık çalışmalarının gelir getirici hale dönüşmemesinin önündeki engeller olarak, hayvancılığın tamamen amatör bir ruhla yapılıyor olması birincil faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu konudaki önemli diğer bir hususu ise altyapı, finans, pazarlama ve teknik bilgi yetersizliği olarak sıralayabiliriz. Olumsuzlukların giderilmesi için AB'ye uyum süreci doğrultusunda uygulanan tarımsal yapı ve destekleme politikalarının değerlendirilmesi yapılarak yetiştiricilerin bu alanlarda bilinçlenmeleri sağlanmalıdır. İlçe Halkının İlçe içerisinde yapılan büyükbaş hayvancılık ürünleri ile ilgili beklentileri doğrultusunda yetiştiriciler ile panel tipi toplantılar yapılmalıdır. Ovacık Hayvancılığı'nın geleceği açısından önem taşıyan damızlık yetiştiriciliği ve yem yetiştiriciliği ve bunun gibi hayvancılık alt yapısının yapısal sorunlarının çözülmesi, geliştirilmesinin sağlanabilmesi için, yapılan işletmecilik tipinin geliştirilmesi, yetiştiricilerin bilinçlendirilmesi yönünde teknik destekler sağlanmalıdır. Yapılacak toplantılar ile hayvancılıkla iştigal eden ailelerin gerek AB fonları ve gerekse yerel fonlardan nasıl faydalanacakları hakkında bilgi düzeylerinin yükseltilmesi amacıyla bilgilendirme toplantıları ilgili fonları dağıtan ajans temsilcilerinin yer alacağı bilgilendirme toplantılar düzenlenmelidir. Ovacık Hayvancılığı'nda pratikte görülen önemli bazı problemlerin birebir çözüme kavuşturulabilmesi için, yapılması gereken hususları şu şekilde sıralayabiliriz; Pazarlama: Ovacık'ın, Karabük İl Merkezi'nden yaklaşık 1.000 metre yükseklikte bulunması ve yine yaklaşık 50 km lik bir uzaklıkta bulunması nedeniyle küçük işletmelerin hayvansal ürünlerini günlük pazarlama maliyetlerine yüksek olmasına neden olmaktadır. Bu sorunu aşabilmenin bir çözümü olarak özel veya tüzel teşebbüs tarafından ilçede ürün işleme tesisi (mandıra) kurulması sorunun büyük oranda çözülmesine katkı sağlayacaktır. Pazarlamada ki sorunlar bu şekilde çözüme kavuşturulmaya çalışılırken aynı zamanda dayanıklı ürünler ve ürün çeşitliliğine doğru yönlendirme yapılması ancak bu tip bir ürün işleme tesisi ile mümkün olabileceği düşünülmektedir. Teknik Bilgi Yetersizliği: İlçede ki dağınık ve küçük işletmeler halinde bulunan hayvancılık nedeniyle her işletme teknik bilgi veya sağlık hizmeti alacağı teknik eleman imkanına sahip değildir. Bu da büyük ölçüde kalite ve kantitenin düşük olmasına neden olmaktadır. Konuya taraf olan Tarım Teşkilatı'nın küçük fakat yoğun hayvancılık yapılan bu bölgeye bu sorunları birebir çözecek ve yol gösterecek olan veterinerlik ve zooteknist hizmetini yeterli düzeyde sağlaması sorunun çözümüne katkı sağlayacaktır. Hayvancılığın Çeşitlendirilmesi: Büyük çoğunluğunu simmental veya melezlerin teşkil ettiği sığır yetiştiriciliği tipinin daha da saf simmental yetiştiriciliğine kaydırılarak, et tipi sığırcılık yapılması ile üretim seviyesi düşen süt pazarlamasını da kendiliğinden çözüme kavuşturacaktır. İklim itibariyle et sığır yetiştiriciliğine uygun olan ekoloji bu şekilde daha iyi değerlendirilmiş olacaktır. Sığır yetiştiriciliği yanında, koyunculuk ve tavukçuluk ile ilgili girişimlerde bulunmak isteyen üreticilere gerekli mali ve teknik destek sağlanmalıdır. Bu şekilde ilçe genelinde ürün çeşitliği meydana gelecek olup üretilen ekolojik (organik) ürünlere pazar bulmak daha kolay olacaktır. Örgütlenme: Geçmişte yaşanan kooperatifleşmenin başarısız olması işletmecilerin birlikte iş yapma heves ve ümidini kırmıştır. Dolayısıyla Sonuç olarak girdi fiyatlarının yüksek ve pazarlamadaki sorunların çokluğundan dolayı üretimin kârlı olmaması, özellikle geçimlik üretim yapan aile işletmelerinin yoğun olmasından kaynaklanan ticari üretimin sağlanamaması, üreticilerin örgütlenememesi, var olan örgütlerin idari sorunları ve etkinsizliği, yem bitkileri üretimi ve meraların yetersiz olması, veterinerlik ve teknik destek hizmetlerinin ihtiyaca cevap vermemesi gibi bir çok önemli soruna çözüm bulunması gerekmektedir. Strateji olarak alınacak tedbirlerin gerektirdiği finansman kaynağının belirtilmesi ve sağlanmasının garanti edilmesi önemli bir konudur. Ayrıca, Tarım ve Hayvancılık Stratejisi'nin tüm paydaşlar tarafından sahiplenilmesi ve uygulanması gerekmektedir OVACIK HAYVANCILIĞI'NIN AVANTAJLARI Ovacık'ta hayvancılığın avantajlarını ana başlıklar itibariyle şöyle sıralayabiliriz: Toplumun hayvancılıkla ilgili yaklaşımının olumlu ve hayvancılık yapmaya istekli olmaları, İşletmelerin aile işletmesi şeklinde olması nedeniyle ticari gelecek kaygısı duymamaları, risk unsurunun düşük olması, İşgücü maliyetlerinin düşük olması, Tarım dışı sektör faaliyetlerinin olmaması, tarım ve hayvancılığın cazip yatırım aracı olması, Hayvansal üretim açısından farklı üretim biçimlerine uygun ekoloji, Mevcut hayvan sayısına göre yeterli mera ve yem bitkileri üretim alanlarının bulunması, İşletmelerde bakım sorumluluğunun kadın odaklı olması, İşletmelerde bulunan hayvan ırklarının melez ve kültür ırkı olması, Yeni girişimcilerin hayvancılığı ticari bir gelir kaynağı olarak görmeleri ve pazara yönelik üretim yapma çabaları, Organik hayvansal üretim için uygun coğrafi konuma sahip olması, Ekoloji itibariyle hayvancılığa uygun iklime sahip olması. OVACIK HAYVANCILIĞI'NIN DEZAVANTAJLARI Teknik gelişmelerden uzak geleneksel hayvan üreticiliğinin yapılıyor olması, Örgütlenme ve birlikte iş yapma kültürünün olmaması, Üretilen süt ve ürünlerinin pazarlanma sorunu olması, Pazar alanlarına ve kesif yem temin alanlarına uzak olması, Hayvan hastalıkları, Hijyen ve kaliteye ilişkin sorunların varlığı, Yeterli veterinerlik ve teknik desteğine sahip olmamaları, Hayvan barınaklarının donanım itibariyle yeterli olmaması ve buna dayalı verim düşüklüğü İşletme büyüklüğünün yetersizliği, birim üretim maliyetlerinin yüksekliği, İşletmecilerin eğitim düzeyinin düşüklüğü ve bilgi akışı yetersizliği, Hayvancılığın genel bir gelir kaynağı değil, ek uğraş olarak yapılması, Hayvancılıkla iştigal eden işletme sahiplerinin yaş itibariyle yüksek yaş grubuna dahil olmaları, İşletmecilerin yaş grubunun yüksek olması münasebetiyle işletmenin gelecek planlaması yapılmaması, Sulu arazinin yeterli olmaması nedeniyle hayvan yem bitkilerinin üretiminin düşük olması, Hayvancılıkla ilgili yeterli araştırma geliştirme desteği alamamaları, Kredi ve hibe imkanları ile ilgili yetersiz ve yanlış bilgi sahibi olmaları, İşletmelerin yeterli makine ve teçhizata sahip olmaması, İşletmelerin ilçe merkezinde bulunması ve bunun mevcut çevre kanununa uygun olmaması…