Tüketici Dernekleri Federasyonu (
TÜDEF) Genel Başkanı Sıtkı Yılmaz, döviz cinsinden
kredi kullandıkları için
mağdur olan
tüketicilerle ilgili olarak, ''Tüketici, değişen bu olağanüstü koşullar nedeniyle Tüketici Mahkemesi'nde 'uyarlama
davası' açabilir'' ifadesini kullandı.
Yılmaz, yazılı açıklamasında, bankaların, 2006 ve 2008 yılları arasında tüketicileri düşük faizli ve yatay seyreden
Japon Yeni ve
İsviçre Frangı cinsinden kredi kullanımına
teşvik ettiklerini hatırlattı.
2008 yılının ikinci yarısında yaşanan
ekonomik krizin, döviz cinsinden borçlanan tüketiciyi ciddi şekilde mağdur ettiğini ve BDDK'dan bu mağduriyete bir çözüm bulunmasını istediğini anlatan Yılmaz, Denizli'de bir yerel mahkemenin dövizzede lehine verdiği kararın, mağdur durumdaki tüketicilerde bir umut ışığı doğurduğuna dikkati çekti.
Yılmaz, bu konuda yeniden tüketici derneklerine başvurular olduğunu belirterek, geçmişte makul düzeydeki
taksitlerle borçlanan tüketicilerin, bugünkü taksit tutarlarıyla borcunu yürütmesinin mümkün olmadığını belirtti.
Bu durumdaki tüketicilerin evini satmakla karşı karşıya olduğunu ifade eden Yılmaz, şunları kaydetti:
''Evinin satışı dahi borcunu karşılamayacaktır. Bu nedenle
yasa 'Sözleşme kurulduktan sonra ifa sırasında ortaya çıkan olağanüstü ve değişken koşullar sebebiyle yanlar arasındaki edimler arasında denge aşırı derecede ve açık bir şekilde bozulmuş ise o takdirde hakimin
sözleşmeye müdahalesi talep edilebilir' demektedir''
Tüketicinin, yasal haklarını bilmediği için koşullar ne olursa olsun bu borcu ödemek zorunda olduğunu düşünerek ödemelerini yaptığını dile getiren Yılmaz, şöyle devam etti:
''Tüketici, değişen bu olağanüstü koşullar nedeniyle Tüketici Mahkemesi'nde 'uyarlama davası' açabilir. Ancak bazı bankaların, ileride karşılaşılacak her türlü riski kurum adına güvence altına almak adına sözleşmelerine, kriz dönemlerinde tüketicinin 'uyarlama davası' talebiyle dava açamayacaklarına dair şart koydukları konusunda şikayetler almaktayız. Sözleşmelere konulan bu tür şartlar 'haksız şart' olup Tüketici Yasası'nın 6. maddesinin 2.fıkrasına göre, 'taraflardan birinin tüketicinin oluşturduğu ve her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar' tüketici için bağlayıcı değildir.''
Olağanüstü koşullardan sadece tüketicinin zarar gördüğünü, kurun yükselmesinden zarar gören tüketicinin, kurun düşüşünden ise yarar görmediğini vurgulayan Yılmaz, ''Oysa riskin de taraflar arasında paylaşılması gerekir. Tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan bu durum nedeniyle tüketici, mutlaka 'hakim müdahalesini' talep etmelidir'' görüşünü kaydetti.