Özellikle bankacılık sektörüne yatırım amaçlı önemli miktarda
yabancı sermaye girişi oldu. Ancak
iş dünyası bir süredir ekonomi gündeminden uzaklaşıldığını belirterek yeniden
özelleştirme hamlelerine odaklanılması gerektiği yönünde eleştirilerde bulunuyor. Bunun yanında pi
yasalardaki son dalgalanmanın özelleştirilecek şirketlerin
fiyatını düşürüp düşürmeyeceği konusunda da endişeler arttı. 2005’te 8,1 milyar dolarlık
satışa
imza atan
Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci ise endişelerin yersiz olduğunu söylüyor.
Danıştay saldırısı ve
cumhurbaşkanlığı seçimi tartışmalarıyla gündemin ekonomiden uzaklaşmasına tepki gösteren iş dünyasının özelleştirmelerle ilgili kaygılarına açıklık getiren Kilci, “Aynı kararlılıkla devam ediyoruz. Aksama yok.” ifadelerini kullanıyor. Kilci, önümüzdeki haftadan itibaren enerji sektörünün merakla beklediği elektrik dağıtım
ihaleleriyle ilgili ilk duyuruyu kamuoyu ile paylaşacaklarını kaydediyor.
Yıl sonuna kadar
İstanbul’un
Avrupa yakası (Bedaş) ve
Anadolu yakası (Ayedaş) ile
Sakarya,
Başkent, Meram ve
Dicle dağıtım bölgelerinden en az ikisini özelleştirmeyi hedefleyen İdare, şirketlerin yoğun ilgisinden memnun. Koç’tan
Sabancı’ya, Çalık’tan
Zorlu’ya kadar
Türkiye’nin önde gelen holdinglerinin yanı sıra dünya enerji devleri
Alman E.ON, RWE ve Siemens,
İspanyol İberdrola ve Endesa,
İtalyan Enel ve Amerikalı AES de ihaleleri yakından takip ediyor. Uzmanlar, özellikle İstanbul’un Avrupa yakası için 5 milyar dolar ve üzeri rakamlar telaffuz ederken dağıtım ihalelerinden toplam 10 milyar doları aşkın gelir bekleniyor.
Abone sayısı 27 milyonu aşan Türkiye
Elektrik Dağıtım AŞ’nin (
Tedaş)
tüketime sunduğu toplam elektrik miktarı geçen yıl 149,3 milyar kilovatsaati (kWh) buldu. Abonelerin 295 bini sanayi, 22 milyonu mesken, 3,2 milyonu da ticarethanelerden oluşuyor.
Sanayi abonelerinin yıllık tüketimi 23 milyar kWh iken, evlerde tüketilen rakam 24 milyar kWh ile sanayiyi geride bıraktı. Lambaları gece-gündüz yanan ticarethanelerin yaktığı elektrik miktarı ise 12 milyar kWh.
Özelleştirme İdaresi Başkanı Kilci, kendilerine karşı açılan
davalardan
Milli Piyango,
Petkim,
Galataport ihaleleri gibi pek çok konuda önemli açıklamalarda bulundu. “Türkiye
ekonomik alanda mucizeler yaşıyor.” diyen Kilci, buna örnek olarak özelleştirme ihalelerini gösteriyor. İdare Başkanı, “3 yıl öncesine kadar Türkiye’de satışlara kimse ilgi göstermiyordu.
Ekonomik krizden çıkmış bir
ülke olarak,
yerlileri bile ikna etmekte zorlanıyorduk.
Ardından yakalanan istikrar ortamıyla birlikte pek çok ülkede elimizdeki kurumları tanıttık. 100’lerce yatırımcı ile görüştük. Şimdi, her ihalemiz için yatırımcılar sıraya giriyor.” değerlendirmesinde bulundu. Elektrik dağıtım şebekesi satışı ile ilgili oldukça umutlu konuşan Kilci, tarih vermemekle birlikte yıl sonuna kadar bir-iki bölgenin ihalesinin tamamlanacağı bilgisini veriyor. Kilci, “Fiyat vermek doğru değil. Bu
serbest piyasa şartlarında
test edilecek.” diyor.
Tüketim ve abone potansiyeli bakımından İstanbul, ihaleye ilk çıkılacak yerler arasında öne çıkıyor. Şehrin sadece Avrupa yakasında 3,5 milyonu aşkın abone bulunuyor. Yüzde 15’e yaklaşan kayıp-kaçak oranına rağmen tahsilat yıllık 2,3 milyar YTL’yi geçiyor. İdare’nin, yerli ve yabancı pek çok enerji şirketinin sabırsızlıkla beklediği ve
tekliflerin 5 milyar doları bulacağı tahmin edilen İstanbul ihalesine öncelik tanıması bekleniyor. Yaptığı özelleştirmeler istisnasız yargıya götürülen İdare, bu kez işi sıkı tutuyor. Karşılaşabilecekleri hukuki problemleri gözden geçirdiklerini dile getiren Kilci, “Ancak yine de dava açılacaktır. Dava açıldı diye hukuki eksiklik var sonucu çıkmaz.
Yargı süreci tamamlandığında hukukî bir eksiklik olup olmadığı görülür.” tespitinde bulunuyor.
Galataport’ta imar yetkisi ÖYK’nın
Galataport ile ilgili imar yapma yetkisinin Özelleştirme Yüksek Kurulu’na verildiğini belirten Kilci, proje sayesinde halka kapalı bin 200 metrelik sahil şeridinin vatandaşın kullanımına sunulacağını ifade ediyor. Kilci, “
Proje kapsamında
kruvaziyer limanı konsepti de getireceğiz. Projenin hazırlığı için çevre belediyeler, Anıtlar Yüksek Kurulu ve Makine Mühendisleri Odası’nın görüşlerini alıp ihale takvimini belirleyeceğiz.” şeklinde konuşuyor. İdare 4-6 ay içerisinde yeniden ihaleye çıkmayı hedefliyor.
Ofer-Global ortaklığının kazandığı önceki ihaleyle ilgili sonuçların kamuoyuna sunulmasında yanlış bilgilendirme olmasını eleştiren Kilci, yıllık kira bedellerinin özelleştirme bedeli olarak gösterilmesinden yakınıyor.
Milli Piyango ve Petkim 2007’ye kaldı
Petkim’deki hisselerin yüzde 54’ünün ÖİB, yüzde 7’sinin ise Emekli Sandığı’na ait olduğu bilgisini veren Kilci, yakın bir zamanda Petkim’le ilgili çalışma yapmayı düşünmediklerini söylüyor. Milli Piyango için hazırlıkların sürdüğünü kaydeden Kilci, ihalenin 2006’ya yetişmesinin zor olduğunu belirtiyor. Milli Piyango’nun satışı ile ilgili yasa düzenlemesi Meclis’te bulunuyor. Halkbank’la özellikle
Körfez sermayesinin yakından ilgilendiğinin bilindiğini ifade eden Başkan, halka arz veya blok satış kararının netleşmesinin ardından, yıl sonuna kadar ihaleye çıkılacağını dile getiriyor. İdare, Bor, Ereğli ve Ilgın Şeker fabrikaları için bu ay içerisinde teklif alacak. İptal edilen Tekel’in sigara bölümünün satışı da sonbaharda yeniden gündeme gelecek.
Yarışacak firmalar
Yerli gruplar: Koç, Sabancı, Zorlu, Çalık,
Boydak,
Park, Ak
Enerji,
Doğuş+Anadolu+
Doğan Grubu
Yabancı şirketler: E.ON, RWE, Siemens (
Almanya), İberdrola, Endesa (
İspanya), Enel (İtalya), AES (ABD), Citygroup (
Malezya)
Zaman