85 ülkeden 732 firmanın katıldığı zirvede Türk işadamları, yabancı girişimcilerle işbirliği yapma imkânı buldu. Filipinli şirket Outsourcing Resourcing Global'in Yönetim Kurulu Başkanı Gerundio Madueno, Dünya Ticaret Köprüsü'nü çok etkileyici bulduğunu belirterek, "TUSKON iş ağını çok iyi yönetiyor. Filipinler'de bir ofis açmasını ve bir Türk iş forumu yapmasını istiyoruz." dedi. Filipinler'de 2 binden fazla üyeli ziraat odasının başkan yardımcısı da olan Gerundio C. Madueno, "Filipinler tarım ülkesi. Şimdiye kadar kimyasal gübre kullanıyorduk. Ülkemizdeki çiftçilere organik gübre almak için Türkiye'ye geldik. 4 milyon hektar alan için alacağız." bilgisini verdi. Un almak için de görüşmeler yapan Madueno, ilk etapta 10 konteynır un konusunda anlaşmaya vardıklarını söyledi. Aynı ülkeden Abdullah D. Dimaporo ise, Türkiye'ye buğday, mısır ve değirmen almak için gelmiş. Türkiye'de tadını çok beğendiği Maraş dondurmasını da ülkesine götürmeye karar verdiğini ve anlaşmasını yaptığını ifade eden Dimaporo, "Dünyanın en iyi dondurması Türkiye'deymiş. Filipinler'de Maraş dondurması üreteceğim. Türkiye'yi şimdiye kadar Avrupa ve Asya arasında köprü olarak görüyordum. Ama şimdi fark ettim ki aslında Türkiye bütün dünyayı birbirine bağlıyor." şeklinde konuştu. Dimaporo, geçen yıl Kurban Bayramı'nda Filipinler'de fakirlere et dağıtan Türkler vesilesiyle TUSKON'la tanışmış: "Müslüman oldukları için Türkler ilgimi çekti. Sonra Filipinler'de bir okul olduğunu öğrendim. Ziyaret ettim ve eğitim sistemlerine hayran kaldım. Okullarında iyi bir eğitimin yanı sıra kardeşlik duygularıyla dolu, yardımsever gençler yetiştiriyorlar." Gıda ithalatı yapan ve Çin'de büyük perakende zincirlerine ürün tedarik eden Shangai Keylong şirketi, Shangai Odalar Birliği'nin tavsiyesiyle TUSKON ile irtibata geçmiş. Şirketin genel müdürü Jianhau Lui, Türkiye'ye fındık, incir, domates gibi çeşitli gıda ürünleri ithalatı yapmak için geldiğini söyledi. Zirvede ikili görüşmeler yapmanın olağanüstü olduğunu ifade eden Lui, "İlk kez böyle bir şeyle karşılaşıyorum. Her şey eksiksiz düşünülmüş ve işadamlarının ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlenmiş." değerlendirmesini yaptı. Güney Afrika'da tarım üzerine faaliyet gösteren şirketlere yatırım ve danışmanlık hizmeti veren MIH şirketinin CEO'su Magapa Phaweni, zirveye katılma amacının yeni teknolojileri ve know how'u gözlemlemek olduğunu dile getirdi. Phaweni, G.Afrika'daki şirketlere verimli tarım konusundaki gelişmeleri ve tecrübeyi ülkesine aktarmak için Türkiye'ye geldiğini söyledi. Sri Lanka'da gıda ticareti yapan Sri Aboo Yusoof, Ticaret Köprüsü'nde fırın ve pastanecilik ekipmanları almak için görüşmeler yaptığını ifade etti. "Çok verimli iki gün geçirdik. En az birkaç milyon dolarlık anlaşma yaptık." diyen Yusoof, Türkiye pazarının beklentilerini karşıladığını ve buradan memnun ayrılacağını kaydetti. Ukrayna'da tarım deposu olan İgor Breznikov, sebze-meyve halciliğinin nasıl işlediğini öğrenmek için Türkiye'ye geldiğini söyledi. Kendi ülkesinde iklim şartlarından dolayı sadece 3 ay üretim yapabildiklerini vurgulayan Breznikov, "Yılın on iki ayında sebze-meyveyi tüketiciye nasıl ulaştırabiliriz onu öğrenmeye geldik." ifadesini kullandı. Türkiye'deki en büyük halleri gezip bilgi alan Ukraynalı işadamı, ülkesinde meyve-sebze hali bulunmadığını, birinin başkent Kiev'de kurulma aşamasında olduğunu, kendisinin de Dnepetrovsk kentinde hal kuracağını kaydetti. Breznikov, hal tamamlandığında yaş meyve-sebze ürünlerini Türkiye'den temin etmeyi planlıyor. KENAN MEHMETZADE, ARİFE KABİL İSTANBUL