Dünya Bankası yayımladığı Küresel Ekonomik Görünüm Raporunda, finansal krizi geride bırakan gelişmekte olan ülkelerin, aşırı ısınmayı engellemek, yapısal reformlarla birlikte dengeli büyümeyi sağlamak ve enflasyonu baskı altına almak konusunda kendi ekonomilerine odaklanmaları gerektiğini bildirdi. Ekonomik büyümelerinde görülen yavaşlamaya karşın gelişmekte olan ülke ekonomilerinin gelişmiş ülke ekonomilerine göre daha dinamik bir yapıları olduğuna dikkat çeken Dünya Bankası, gelişmekte olan ülkeleri sürdürülebilir büyüme ve enflasyonu baskı altına almaları konusunda uyardı. Banka, geçen yıl yüzde 3,8 olan küresel ekonomik büyüme tahminini 2011 yılı için yüzde 3,3'ten 3,2'ye çekerken, 2012 ve 2013 için büyüme beklentilerini yüzde 3,6 olarak korudu. Banka, yüksek gelirli ülkelerin geçen yıl yüzde 2,7 olan büyüme hızının yüksek işsizlik ve ülke borcu problemleri nedeniyle 2011'de yüzde 2,2'ye, gelişmekte olan ülke ekonomilerinin büyümelerinin de 2011-2013 döneminde bir miktar yavaşlayarak ortalama yüzde 6,3'e gerilemesini bekliyor. Dünya Bankası, küresel görünüm için en büyük risklerin gıda fiyatlarında devam eden artış, gelişmiş ülkelerde devam eden bütçe açığı ve ülke borcu sıkıntıları ile petrol fiyatlarında yeni bir yükseliş yaşanması olasılığı olduğunu vurgulayarak, Ortadoğu'daki politik kargaşa, Japonya'da 11 Mart'ta meydana gelen deprem ve tsunami felaketinin de küresel büyüme üzerinde baskı yarattığını belirtti. -ABD EKONOMİSİ- IMF Birinci Başkan Yardımcısı John Lipsky, ABD ekonomisinin ihracatta ve harcanabilir gelirdeki artışa bağlı olarak gelecek çeyreklerde toparlanacak gibi göründüğünü ifade etti. Lipsky, bu nedenle ABD Merkez Bankasının (Fed) yeni bir parasal genişlemeye ihtiyaç duymayacağını dile getirdi. Lipsky Reuters'a verdiği demeçte, ABD ve diğer büyük ekonomilerin büyüme hızındaki yavaşlamanın, enerji fiyatlarındaki ani artışa bağlı, ''geçici'' bir durum gibi göründüğünü kaydetti. Fed'in, 12 bölgesel Fed yöneticisinden aldığı bilgileri derleyerek, yılda 8 kez yayımladığı ankete göre, bu yıl ilk kez 4 bölgede ekonomi, Nisan ve Mayıs aylarında, yılın ilk aylarına göre yavaşladı. Rapor, ülke ekonomisindeki sendelemeye yönelik diğer verileri de bir yönüyle doğruladı. İşe alımlar yavaşladı, fabrikalara siparişler azaldı ve fiyatlarda düşüş gözlendi. Bu tabloda, yüksek petrol fiyatlarının tüketici harcamalarını zayıflatması ve Japonya'daki kriz nedeniyle üretim çıktısındaki düşüş etkili oldu. ABD Ticaret Bakanlığının verilerine göre, aylık dış ticaret açığı Nisan'da, bir önceki aya göre yüzde 6,7 düşüşle 43,7 milyar dolar oldu. Ülkenin ihracatı Nisan ayında yüzde 1,3 artışla 175,6 milyar dolar, ithalatı ise yüzde 0,4 düşüşle 219,2 milyar oldu. Çin'den ithalat 3 milyar dolar azalarak, rekor bir düzey oluşturdu. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, ABD'yi olası bir kredi notu indirimine karşı uyardı. Kuruluş yaptığı açıklamada, Beyaz Saray ile ABD Kongresi'nin federal hükümetin borçlanma tavanını artırmak konusunda 2 Ağustos'a kadar uzlaşmaya varamaması halinde, ülkenin kredi notunun gözden geçirileceğine dikkat çekerek, bunun borçlanma maliyetinin artmasına ve ekonomik toparlanmanın yavaşlamasına neden olacağını vurguladı. -YUNANİSTAN'IN BORÇ SORUNU- Yunanistan'da, hükümetin Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve IMF ile vardığı paket anlaşma çerçevesinde hazırladığı üç yıllık orta vadeli bütçe programı, Bakanlar Kurulunda onaylandı. Parlamentoya gönderilen programın görüşülmesine, 28 Haziran'da başlanacağı belirtiliyor. ECB Başkanı Jean-Claude Trichet, Yunanistan'ın söz verdiği reformları uyguladığı sürece borçlarının yeniden yapılandırılmasının uygun olmadığını söyledi. Yunanistan'ın 12 yıl boyunca mali ve makroekonomik politikalar konusunda uygun hareket etmediğini belirten Trichet, uluslararası toplumun talep ettiği reformların büyüme ve istihdam yaratılmasında ''olmazsa olmaz'' olduğunu kaydetti. Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble, ECB Başkanı Jean-Claude Trichet, IMF başkanlığına vekalet eden John Lipsky, AB Komisyonu Üyesi Olli Rehn ve avro ülkelerinin maliye bakanlarına gönderdiği bir mektupta, Yunanistan için ikinci bir yardım paketi hazırlanması gerektiğini belirterek, ''Yeni bir yardım programı olmadan avro bölgesinde ilk düzensiz iflasın gerçekleşmesi tehlikesi var'' görüşüne yer verdi. Öte yandan, Avrupalı yetkililer, Yunanistan'ın iflastan kaçınması için özel finans kuruluşlarının bu ülkenin borçları konusunda açık kapı bırakmalarını sağlayacak bir yol bulmaya çalışıyor. Olli Rehn, Avrupa Parlamentosu'ndaki konuşmasında, bankalar ve diğer finansal kuruluşlardan Yunanistan'a mevcut seviyelerde kredi vermeye devam etmesinin isteneceğini ya da bu kuruluşların muhtemelen ellerindeki Yunan devlet tahvillerinin ödeme vadelerini uzatmaya teşvik edileceğini ifade etti. John Lipsky de Yunanistan'ın borcunun yeniden yapılandırılmasının öngörülmediğini söyleyerek, ''Şu anda desteklediğimiz program, borç yeniden yapılandırmasını içermiyor'' dedi. Bununla birlikte, ECB Yönetim Kurulu üyesi Lorenzo Bini Smaghi, Yunanistan'ın, milyarlarca avro değerindeki devlet malını satarsa borcunu ödeyebileceğini söyledi. 330 milyar avro borcu ve 300 milyar avroluk satılabilir varlığı bulunan Yunanistan'ın, bu varlıkların bazılarını satmaya niyetli olması halinde borcunu ödeyebileceğine işaret eden Smaghi, Yunanlıların, varlıkları satma niyetinin yanı sıra bütçe açığını kapatma kararlılığına sahip olması gerektiğini ifade etti. -AVRUPA VE DİĞERLERİ- ECB Başkanı Trichet, son verilerin enflasyon üzerinde devam eden yukarı yönlü baskıyı teyit ettiğini belirterek, buna bağlı olarak, ''güçlü ihtiyat'' durumunun gerekli olduğunu ifade etti. Ekonomistler, Trichet'nin bugünkü açıklamasında, enflasyon konusunda ''güçlü ihtiyat'' söyleminde bulunmasını, temmuz ayında düzenlenecek toplantıda faiz artırımı yapılacağının bir işareti olarak değerlendiriyor. Avrupa Merkez Bankası, Avro Bölgesi için yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 2,3'ten yüzde 2,6'ya yükseltti, gelecek yıl içinse yüzde 1,7 olarak korudu. IMF, İngiliz ekonomisiyle ilgili yayımladığı raporda, hükümetin ekonomi politikasını değiştirmesine gerek olmadığını açıkladı. Kuruluş, yavaş ekonomik büyüme ve artan enflasyonun ''beklenmedik'', ancak geçici olduğunu kaydetti. Kuruluş İngiliz ekonomisinin bu yıl yüzde 1,5, orta vadede ise yüzde 2,5 büyüyeceğini tahmin etti. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, İngiltere'yi ''AAA'' olan kredi notunu düşürebileceği yönünde uyardı. Moody's analisti Sarah Carlson Markets News International'a (MNI) yaptığı açıklamada, ekonomik büyümesinin zayıf kalması ve bütçe hedeflerini karşılayamaması halinde, İngiltere'nin ''AAA'' seviyesindeki kredi notunun düşürülebileceğini belirtti. IMF Başkan Yardımcısı John Lipsky, İrlanda'nın ihracat sektöründeki gelişmelere işaret ederek, ekonominin toparlanmasına dair olumlu işaretler olduğunu ifade etti. Ekonomik toparlanma programının ''rayında gittiğinin gözlendiğini'' belirten Lipsky, bununla birlikte sürdürülebilir büyümenin yeniden sağlanabilmesi için İrlanda makamlarının harekete geçmesi gerektiğini de hatırlattı. IMF, deprem ve tsunaminin yarattığı etki nedeniyle Japonya ekonomisinde bu yıl yüzde 0,7 daralma öngörüyor. Bu yıla ilişkin büyüme tahmininde düşüşe karşılık, ülkedeki yeniden inşanın etkisiyle gelecek yılki toparlanmanın hızlı olması bekleniyor. Fon, 2012 için ülke ekonomisindeki büyüme öngörüsünü, yüzde 2,1'den yüzde 2,9'a çıkardı. Öte yandan Japonya ekonomisi, 31 Mart tarihinde sona eren mali yılının son çeyreğinde geçen mali yılın aynı dönemine göre, yüzde 3,5 oranında daraldı. Ekonomistler, ülke ekonomisinin son çeyrekte yüzde 3 daralacağını tahmin ederken, Japonya Hükümeti geçen ay yaptığı açıklamada, son çeyrek daralmasını yüzde 3,7 olarak öngörmüştü. Çin'in dış ticaret fazlası, mayıs ayında 13,05 milyar dolara ulaştı. Ülkenin ihracatı, geçen ay geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19,4 oranında artarak 157,16 milyar dolara, ithalatı ise yüzde 28,4 artarak 144,11 milyar dolara yükseldi. Artan enflasyon baskılarına karşı merkez bankaları harekete geçti. Brezilya, Polonya ve Güney Kore Merkez Bankaları politika faiz oranlarını 25 baz puan (yüzde 0,25) artırdı. İngiltere ve Avrupa Merkez Bankaları ise faiz oranlarında değişiklik yapmadı. IMF'e başkan adaylığı süreci dün sona erdi. IMF Başkanlığı için Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde ve Meksika Merkez Bankası Başkanı Agustin Carstens adaylığını resmen açıklayan isimler oldu. -OPEC PETROL BAKANLARI TOPLANTISI- Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı (OPEC) petrol bakanları toplantısı, anlaşma sağlanamadan sona erdi. Kurumun Viyana'daki merkezinde düzenlenen toplantının ardından basına açıklama yapan dönem başkanı İran Petrol Bakan Vekili Muhammed Ali Abadi, toplantıda günlük üretim miktarı konusunda konsensüs sağlanamadığını belirterek, 2009 yılı başından bu yana 24,84 milyon varil olarak uygulanan mevcut günlük üretim miktarının muhafaza edileceğini söyledi. Toplantıya yakın kaynaklar, günlük üretim miktarının artırılması konusunda üye ülkeler arasında anlaşmazlık çıktığını belirterek, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir ve Nijerya'nın günlük üretim miktarının artırılmasını savunmasına karşın, dönem başkanı İran ile Venezuela'nın buna karşı çıktıklarını bildirdi. Dünya petrol üretiminin yüzde 40'ını karşılayan OPEC ,son olarak 2008 yılı Aralık ayında günlük ham petrol üretimi kotasını 24,84 milyon varil olarak belirlemişti. -DÖVİZ PİYASASI- ABD dolarının, uluslararası döviz borsalarında önemli para birimleri karşısında, Pazartesi günü açılış ve Cuma günü kapanış değerleri şöyle oldu: PARA BİRİMİ PAZARTESİ CUMA ----------- --------- --------- Japon Yeni 80,24 80,33 İsviçre Frangı 0,8342 0,8427 Kanada Doları 0,9782 0,9782 Londra döviz piyasasında pazartesi günü 1,4637 dolardan açılan avro, cuma kapanışta 1,433 dolara geriledi. Aynı borsada pazartesi günü 1,6424 dolardan açılan İngiliz sterlini ise cuma kapanışta 1,6224 dolar oldu. New York borsasında, altının ons fiyatı pazartesi günü 1.546,50 dolardan kapanırken, cuma günü kapanışta 1.528,60 dolara geriledi. -ABD, AVRUPA VE ASYA BORSALARI- ABD'de dün New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi yüzde 1,4 (172,45 puan) değer kaybederek, haftayı 11.951,91 puandan kapattı. Standard and Poor's 500 Endeksi aynı gün yüzde 1,4 (18,02 puan) azalarak 1.270,98 puan, Nasdaq Bileşik Endeksi ise yüzde 1,5 (41 puan) azalarak 2.643,73 puan oldu. Haftanın tamamında Dow Jones Endeksi yüzde 1,6, Standard and Poor's 500 Endeksi yüzde 2,2, Nasdaq Bileşik Endeksi yüzde 3,3 oranında değer kaybetti. Asya'da borsaların bazıları geriledi, bazıları değer kazandı. Japonya'da Tokyo Borsasının temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi yüzde 0,50 (47,29 puan) artarak 9.514,44 puandan kapandı. Asya'da Hong Kong Borsası yüzde 1,15, Şanghay Borsası yüzde 0,55, Tayvan Borsası yüzde 1,81, Güney Kore Borsası yüzde 0,80, Endonezya Borsası yüzde 0,15, Hindistan Borsası yüzde 0,47, Singapur Borsası yüzde 0,23, Malezya Borsası yüzde 0,42 oranında değer kaybedetti. Yeni Zelanda Borsası yüzde 0,05, Avustralya Borsası yüzde 0,22, Tayland Borsası yüzde 0,21 oranında değer kazandı. Avrupa'da borsalar haftanın son işlem gününde düşüşle kapandı. Londra Borsası'nda FTSE-100 Endeksi yüzde 1,55 (90,54 puan) değer kaybederek 5.765,80 puandan, Frankfurt Borsası'nda Dax Endeksi yüzde 1,25 (89,76 puan) azalarak 7.069,90 puandan ve Paris Borsası'nda Cac 40 Endeksi de yüzde 1,90 (73,56 puan) azalarak 3.805,09 puandan haftayı kapattı. Avrupa'da ayrıca İspanya'da Madrid Borsası'nda IBEX 35 Endeksi yüzde 1,69, Bürksel Borsası yüzde 1,59 ve Hollanda'da Amsterdam Borsası'nda AEX Endeksi yüzde 1,25 oranında değer kaybetti. -PETROL FİYATLARI- Haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 99 dolar seviyelerinde kapandı. Hafta başında yaklaşık 100,14 dolardan işlem görmeye başlayan Batı Teksas tipi ham petrolünün varil fiyatı Temmuz ayı teslimi cuma günü 2 dolar 64 sent değer kaybederek 99,29 dolardan işlem gördü. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da haftanın son işlem gününde 79 sent azalarak 118,78 dolara geriledi. AA