Sürekli artan petrol fiyatları,
Türkiye'nin akar
yakıt faturasını her geçen gün şişiriyor. Yıllık 40 milyar dolara ulaşan
tüketimin düşürülmesi ve büyük şehirlerdeki
trafik sorununun azaltılması için yeni bir
ulaşım yönetmeliği hazırlandı.
Ulaştırma ve
Enerji bakanlıklarının imzasını taşıyan
düzenleme, bir dizi yenilik getiriyor. Buna göre, taksiler merkezî alanlardaki 'cep'lerde bekleyecek, şehir içinde boş dolaşamayacak. Aracını şehir dışına park eden sürücüler, belediye tarafından şehir merkezine ücretsiz taşınacak. Yakıt tüketimi az olan arabalar, daha düşük park ücreti ödeyecek. Trafiğin yoğunlaştığı kentlerde şe-hir içine girişler paralı olacak. Ayrıca şehirlerarası ulaşım ve taşımacılıkta kara,
deniz ve havayollarının entegre hale getirilmesi amaçlanıyor.
Çalışmaları tamamlanan yönetmenlik taslağının amacı, ulaşımda enerji verimliliğinin artırılması, motorlu
araçlarda birim yakıt tüketiminin düşürülmesi, toplu taşımacılığın yaygınlaştırılması ve gelişmiş sinyalizasyon sistemlerinin kullanılmasını sağlamak, şeklinde özetleniyor. Bu konuda en büyük görev belediyelere düşecek. Buna göre belediyeler, şehir ulaşım planlarını en az yakıt tüketilecek şekilde hazırlayacak, toplu taşımayı kolaylaştırmak için tek
bilet uygulamasına ağırlık verecek. Bunun yanında, şehirdışına büyük kapasiteli araç park yerleri kurulacak, bu parkları kullanan sürücüler şehir merkezine ücretsiz taşınacak. Ayrıca belediyeler, büyük şehirlerde şehir içi trafiği azaltmak için, 'şehiriçi giriş ücreti ve yüksek
otopark ücreti' gibi caydırıcı önlemleri uygulamaya koyacak. Şehiriçi ulaşımın vazgeçilmez unsurlarından taksilerin yol açtığı trafik sıkışıklığı için de bir düzenleme var: Taksiler
telsiz sistemine geçecek, merkezi alanlarda taksilerin depolanacağı cepler-merkezler oluşturulacak. Müşteri aramak için trafikte boş dolaşmaların önüne geçilecek.
Yönetmelikle şehirlerarası ulaşım ve taşımacılıkta kara, deniz ve havayollarının entegre hale getirilmesi ve
yakıt tasarrufu amacıyla
lojistik köylerinin kurulması da amaçlanıyor. Üst düzey bir yetkili, yönetmeliğin uygulamaya geçmesi halinde önemli oranda akaryakıt tasarrufu sağlanabileceğini söyledi. Aynı yetkili, belediye ve vatandaşların
işbirliği yapması durumunda şehiriçi trafiğinde de ciddi bir rahatlama yaşanabileceği bilgisini verdi.
Petrol Sanayi Derneği verilerine göre, Türkiye akaryakıt pazarının büyüklüğü vergiler dahil 50 milyar YTL'yi buluyor. Yakında yürürlüğe girmesi beklenen yönetmenlikle yük taşımacılığında
kombine hizmetlerin yaygınlaştırılması planlanıyor. Bunun için demiryollarında blok trenler (trenlerin gideceği yere kadar
vagon değiştirmeden ve manevra yapmadan gidebilmesi) hizmete sokulacak. Lojistik köyleriyle de her türlü ulaşım türüne bağlı etkin depolama,
bakım-onarım, yükleme-boşaltma, tartı, yükleri bölme-birleştirme-paketleme imkânı veren bölgeler oluşturulacak.
Trafik ışıkları 'led'li hale getirilecek
Trafik akışını düzenleyen trafik ışıklandırmalarında da tasarrufa gidiliyor. Bunun için de
Karayolları Genel Müdürlüğü'nün belirleyeceği kriterlere uygun sinyalizasyon sistemleri kullanılacak. Ulaşımda
trafik akışını düzenlemek ve enerji tüketimini asgariye indirmek için ışıklarda ledli sisteme öncelik verilecek. Sürücüler, değişken
mesaj sistemli yönlendirmelerle iklim ve trafik yoğunluğuna göre yönlendirilecek. Demiryolu ulaşımında elektrifikasyona öncelik verilecek. Yönetmenliğin sağlıklı uygulanması için de tüketiciler bilinçlendirilecek. Bunun için Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı, piyasaya çıkan yeni otomobillerde karbondioksit (CO2) emisyonu ve yakıt ekonomisi konusunda tüketicilerin bilgilendirilmesini sağlayacak. Trafiğe ilk çıkacak araçlarda yakıt tüketimi ve emisyon değerleri konusunda bilgi verilmesi zorunlu olacak. Yönetmenlikle hedeflenen başarının sağlanması için de akaryakıt tüketimi izlenecek. Yakıt tüketim oranları TÜİK'e bildirilecek. Birçok bakanlığın katkı sağladığı yönetmenlik taslağının uygulamasından Ulaştırma, İçişleri,
Milli Eğitim ile Sanayi ve Ticaret bakanlıkları sorumlu olacak.
Yeşil Dalga Sistemi yaygınlaştırılıyor
Akaryakıt tüketimini en aza indirmeyi amaçlayan Ulaşımda Enerji Verimliliği Yönetmenlik Taslağı, trafik akışının aksamaması için Yeşil Dalga Sistemi'ni (Kablosuz koordinasyon çalışma modu) yaygınlaştırıyor. Uygulama ile trafik akışı hızlı sağlanacak. Şehiriçindeki
kavşak sayısı artırılacak. Bu çerçevede yollarda uygulanacak bazı sistemler ise şöyle: Flaş modu, sabit zamanlı çalışma modu, yarı trafik uyarlamalı çalışma modu, tam trafik uyarlamalı trafik modu, sabit zamanla çalışma modu, bilgisayarlı trafik sinyalizasyon merkezine bağlı çalışma modu, kablosuz koordinasyon çalışma modu ve polis kumandalı çalışma modu ve yaya kumandalı çalışma modu.