Kotil, havacılık endüstrisinin “Oscar”ları olarak adlandırılan ve dünyada 18,8 milyon yolcunun katıldığı anket sonucu Skytrax şirketi tarafından “Avrupa'nın En İyi Havayolu (Best Airlines Europe)” seçildiklerini kaydetti. THY'nin, Comfort Class koltuğunda “En İyi Premium Ekonomi Koltuğu” ve “Güney Avrupa'nın En İyi Havayolu” ödüllerini de kazanarak kalitelerinin bu yıl tam olarak tescillendiğini belirten Kotil, geçen yıl da Skytrax'tan “Güney Avrupa'nın En İyi Havayolu” ödülünü aldıklarını hatırlattı. Kotil, “Geçen yıl bu ödülü aldığımızda Güney Avrupa 'Southern' kelimesini sileceğiz demiştim. Southern kelimesi bu yıl silindi ve 'Best Airlines Europe' olduk. Yani 'Avrupa'nın En İyi Havayolu' seçildik. Bu bizim için onur verici. Sektörü temsil eden bir Türk markası ilk olarak Avrupa'da 'en iyi' seçildi. Gönül ister ki Türkiye, Avrupa'da her konuda 'en iyi' olsun” diye konuştu. Türkiye'nin beyaz eşya sektöründe çok iyi bir yerde olduğunu ifade eden Kotil, düz cam imalatında da Türkiye'nin Avrupa'yı geçtiğini ifade ederek, şunları kaydetti: “Türkiye her konuda Avrupa'daki sektörleri geçmesi lazım. Biz THY olarak havacılıkta Avrupa'yı geçtik şu anda, 'best' olduk. En iyi havayolu seçildik. Tabii, amacımız Avrupa'da en kaliteli havayolu seçilmek değil, Avrupa'da 'en büyük havayolu' olmak. Buna adım adım ilerliyoruz. 'En büyük' birçok alt kalemden oluşuyor. Uçtuğu nokta sayısı itibariyle en büyük olmak ki, buna çok yaklaştık. Şu anda uçtuğumuz yer sayısı olarak 190 noktaya doğru gidiyoruz. Avrupa'nın en büyükleri 230 noktaya uçabiliyor. Dolayısıyla biz adım adım Avrupa'da en çok noktaya uçak havayolu olacağız. Şu anda 40 nokta kaldı. Bu bizim için iki yıllık bir çaba demektir. Avrupa'daki büyük havayolu şirketleri büyümelerini 1970-80'lerde tamamladı. Biz şimdi onlara yetişiyoruz. İlk önce en çok noktaya uçan şirket olacağız, onları yakalayıp geçeceğiz. Önümüzdeki 2-3 yılda bunu beceririz. Ondan sonra amacımız en çok yolcu taşıyan havayolu olmak, en çok koltuk kilometre taşıyan havayolu olmak. Bu da bizim 5-6 yılımıza mal olur. Kalitede zaten bugün itibariyle Avrupa'yı geçtik, en iyi havayolu seçildik.” İLGİYİ ÇEKEN SİSTEM Temel Kotil, THY'ye bu hedefleri 2005 yılında koyduklarını ve “Biz Avrupa'nın en iyisi olacağız” dediklerini vurgulayarak, “Şimdi bu hedeflere yavaş yavaş ulaşıyoruz. Türkiye'nin her sektörde, sağlıkta, eğitimde, hava taşımacılığında, otomobil üretiminde, tarımda Avrupa'yı zorlaması lazım. Avrupa Birliğine girmeden Türkiye'nin her sektörünün Avrupa'yı geçmesi lazım. Amacımız Avrupa'nın en çok konuşulan havayolu olmak. Best Airlines Europe seçilmemiz tüm Avrupa'da konuşulacak” diye konuştu. Skytrax şirketinin, dünyada seyahat eden 18,8 milyon yolcuya “Avrupa'da en çok beğendiğiniz havayolu hangisi” sorusunu sorarak verilen cevaplarla THY'nin birinci seçildiğine dikkat çeken Kotil, şöyle devam etti: “Bu beğenide kabin içi servisin, kabin personelinin güler yüzünün etkisi var, uçakların yeni olmasının, koltukların en iyi olmasının etkisi var. İstanbul'un mesafesinin Avrupa'ya 3 saat olması ve transfer yolcularının yorulmamasının etkisi var. Network ağımızın çok büyük olup, bu network üzerinden yolcunun kısa bir bekleyişle yoluna devam etmesinin etkisi var. İstanbul'un çok güzel bir şehir olması ve cazibesinin etkisi var. Biz transfer yolcularımıza şehir turu da attırıyoruz, bunun da etkisi var. Türkiye'nin marka etkisi var. Dolayısıyla bu ilgiyi çeken, bir sistem var. Kesin olan bir şey var ki yolcunun beğenisini kazandık. Sonuçta şu anda Avrupa'da en çok beğeni toplayan havayolu biziz. Geçen yıl Lufthansa'ydı, bu yıl biz olduk. Bunun bize çok ciddi bir marka değeri, algı değeri ve yolcu getirme niteliği olacak” dedi. THY'nin, 10 yıl öncesine kadar yalnızca Türk vatandaşlarını taşıyan mütevazı bir havayolu şirketi olarak bilindiğini ifade eden Kotil, şunları kaydetti: “Tabii, şimdi Avrupa'nın en iyisi olmanın çok büyük bir haber değeri var. Öyle sanıyorum ki, önümüzdeki 1-2 hafta içinde bunu Avrupa'da duymayan kalmayacak. Avrupa çok büyük bir pazar ve dünya havacılığının yaklaşık yüzde 35'ini oluşturuyor. Bu da 150 milyar dolar demek. Avrupa'daki havayollarının cirosu 150 milyar dolar. Bu yıl bizim planladığımız ciro 7,5 milyar dolar. Geçen yıl 6 milyar dolar oldu. Dolayısıyla kocaman, dev bir Avrupa pazarından hala biz çok az bir pay alıyoruz. Dolayısıyla 'En İyi Havayolu' seçilmekle daha çok Avrupalı bizi tercih edecek. Türkiye'ye gelirken zaten bizi tercih ediyorlar. Şimdi transfer yolcu olarak İstanbul üzerinden Orta Doğu'ya, Orta Asya'ya, Uzak Doğu'ya ulaşan bir havayolu olarak tercih edecekler. Gelirin çoğu, bilet satışlarımızın yüzde 30'u Avrupa'dan, yani 6 milyar doların yüzde 30'u Avrupalı yolcudan elde ediliyor. Almanya'nın 9 kentine uçuyoruz ve haftada 250 sefer yapıyoruz. Fransa'nın 4, İspanya'nın 4, İngiltere'nin 3, İtalya'nın da gelecek hafta 7. kentine uçacağız. Bu bize Avrupalı yolcuları Orta Doğu, Afrika, Orta Asya ve Uzak Doğu'ya transferini İstanbul'dan yapma fırsatı veriyor. Bu yapıyı 2003'ten itibaren kurduk. Avrupalı yolcuları THY ile uçmaya ikna etmek için en büyük problemimiz kaliteydi. 2003 sonrası yaptığımız projeler, sonunda bizi Avrupa'nın en iyi havayolu yaptı.” BAŞARININ SIRRI Temel Kotil, Skytrax tarafından verilen “Avrupa'nın En İyi Havayolu” ödülünün önemine dikkat çekerek, “Bu bizim aldığımız en büyük ödül. Bununla biz aslında Avrupa'yı geçebileceğimizi göstermiş olduk. Avrupa'yı geçen ilk Türk şirketiyiz. 'En' kelimesinin geçtiği 'En İyi Havayolu' olan ilk Türk şirketiyiz. Türkiye'deki her kuruluşun eğitimden sağlığa kadar Avrupa'yı hedeflemesi, geçmesi gerekiyor. Neden otomobilde en iyi markayı Türkiye çıkarıp Avrupa'ya satmasın, buna bir engel yok. Türkiye'de yeterince kaynak var. Biz de bunu göstermenin gururunu ve heyecanını yaşıyoruz” diye konuştu. Temel Kotil, pazardan pay almak ve başarı için 3 şeye ihtiyaç olduğunu belirterek, şöyle dedi: “Birincisi ürününüz çok kaliteli olacak. 16 bin çalışanı ile THY onu beceriyor. İkincisi ürününüzün ucuz olması gerekiyor. Onu da THY olarak çok iyi yapıyoruz. Şu anda THY, Avrupa'daki her havayolunu göze alarak söylüyorum onlardan çok daha verimli. Bizim uçaklarımız ortalama 12 saat uçuyor, onların uçakları ortalama günde 8 saat uçabiliyor. Bu, uçak yere indiğinde çok hızlı bir şekilde hazırlanıp yeniden uçuşa veriliyor demektir. Aradaki bu fark verim demektir ve uçakların maliyetini aşağı çeker. Kullandığımız uçakları yönlendiren sistem rüzgarları da hesaba katarak akaryakıt tasarrufu sağlıyor. Bu bize yılda 30 milyon dolar tasarruf sağladı. Dolayısıyla THY, son 6-7 yılda Avrupa'nın en verimli havayolu haline geldi. Bir de Türkiye'deki birim giderleri Avrupa'daki rakiplerimize göre hala düşük. Bunlar üst üste eklenince giderlerimiz düştü. Kaliteyi yaptık, giderleri düşürdük ama bir üçüncüye marka algısına da ihtiyaç var. Eğer markanız yoksa istediğiniz kadar iyi hava yolu olun, istediğiniz kadar çok büyük olun, istediğiniz kadar ucuz olun kimse sizi tercih etmez. Fiyat, tercihte bir parametredir. Kalite, fiyat ve marka önemlidir. Marka konusunda en büyük çalışmayı 2005 yılında başlattık. Beş milyon dolar bütçemiz vardı. Her yıl bunu ikiye katlaya katlaya götürdük. Geçen yıl 80 milyon dolar, bu yıl 100 milyon dolar harcıyoruz. Bu ödülü almamızda sponsorluklarımızın da büyük etkisi var. Yolcularımız 'Barcelona, Manchester United tercih ediyorsa ben de THY'yi tercih ederim' dedi. Bunu diyen yolcu sayısı 18,8 milyon kişi. Anketin yapıldığı yolcu sayısı bu. Son olarak yolculara uçakta izlettiğimiz görsellerde benim imzamla 'bütün aksaklıkları bize bildirin' deniyor. Bunu yapan dünyada başka havayolu yok. Yolcuyu THY'yi tenkit etmeye teşvik eden başka havayolu yok. O konuda da birinciyiz. Başarımızın sırrı bu.” “BU ÖDÜLLERİ GÖREMEZDİK” Temel Kotil, THY'nin bu başarısını öncelikle Türkiye'nin yeni vizyonuna borçlu olduklarını da vurgulayarak, şunları kaydetti: “Şirkete 2003 yılında başladım. Sayın Binali Yıldırım Ulaştırma Bakanı idi. Biz klasik devlet şirketiydik. Klasik devlet şirketi olarak devam etseydik bu ödülleri göremezdik. Bunların hiçbir tanesini kesin olarak göremezdik. Bizi bu kamu mantığından çıkarıp, bürokrasiden çıkarıp bu yolu açan sayın Bakan Binali Yıldırım oldu. Bunu idari kararlarla yaptı. Vergileri düşürerek bize nefes aldırmakla yaptı. Yurt içi rekabete iterek de bizim nabzımızın yükselmesini sağlayarak yaptı. Tabii böylece yurt dışına doğru uzanmaya da başladık. Bu günlere gelmemizde birinci öncelik mimar olarak Sayın Bakanımıza, tabii ki bunun üzerine vizyon koyan Sayın Başbakanımıza aittir. Biz 2023 projesine çok inanıyoruz. 2023 yılında Türkiye'nin havacılıkta lider olacağı kesin. İstanbul'daki 3. havalimanı yapıldığında, bölgenin de liderinin Türkiye olacağı kesin. Bu başarıyı Ankara'daki büyüklerimizin vizyonuna ve 16 bin çalışanımızın da özverisine borçluyuz. Çok iyi bir takımız, 16 bin kardeşiz.” AA