649 maddeden oluşan Türk Borçlar Kanunu tasarısı, iktidar ve muhalefetin mutabakatı ile yaklaşık 2 buçuk saatte yasalaştı. Kanuna göre kiracılar, 'dedem ya da torunum oturacak' gerekçesiyle çıkarılabilecek. Olağanüstü faiz oranları karşısında borçlu korunacak. Meclis Genel Kurulu bir rekora imza attı ve 85 yıllık Borçlar Kanunu değişti. 649 maddeden oluşan Türk Borçlar Kanunu tasarısı, iktidar ve muhalefetin mutabakatı ile yaklaşık 2 buçuk saatte yasalaştı. 30'ar maddeden oluşan her bölüm 3 dakikada geçti. Tasarı üzerinde toplam 4 önerge verilerek değişiklik yapıldı. Tasarı, yaklaşık 2,5 saatte yasalaştı. TBMM Adalet Komisyonu'nda 2008'de kabul edilen tasarının görüşmelerine, 2009 yılında TBMM Genel Kurulu'nda başlanmış ve ilk 2 bölümünün kabul edilmesinin ardından yarım kalmıştı. Kanuna göre, borç ilişkilerini düzenleyen bireysel sözleşmeler, tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak açıklamalarıyla kurulacak. Borçlar Kanunu'yla ev sahibi, balkonda mangal yakan kiracısını tahliye etme hakkına kavuştu, depozitolar üç aylık kira miktarıyla sınırlandırıldı, bundan böyle kefillikte eşin de rızası aranacak. Kanuna göre ekonomik kriz dönemleri gibi olağanüstü durumlarda, sözleşmeler değişen şartlara göre uyarlanabilecek. Buna göre, sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçlenmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa, borçlu, hakimden sözleşmenin yeni şartlara uyarlanmasını isteyebilecek. Borçlu, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahip olabilecek. Borçlu, sürekli edimli sözleşmelerde ise fesih hakkını kullanacak. Bu düzenleme yabancı para borçlarında da uygulanacak. Borca katılma durumunda, katılan da borçlu ile birlikte aynı borçtan alacaklıya karşı müteselsilen sorumlu olacak. Sözleşme devri anlaşması ile devir konusu sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlar üçüncü kişiye devredilebilecek. Kiracı-ev sahibi ilişkileri yanında, nişanlıya, sevgiliye, kumaya tazminat hakkı, sözleşmelerde elektronik imza gibi pek çok yenilik gelmiş oldu. Gayrimenkul kiraları hakkındaki 6570 sayılı kanun yürürlükten kalkacak. Kiracı-ev sahibi ilişkileri tümüyle Türk Borçlar Kanunu ile düzenlenecek. Kira artışları, bir önceki yılda gerçekleşen üretici fiyat endeksindeki (ÜFE) artış oranını geçemeyecek. Sözleşmelerde, güvenli elektronik imza kullanılabilecek. Güvenli elektronik imza, el yazısıyla atılmış imzanın bütün hukuki sonuçlarını doğuracak. Açığa atılan imzanın üzerine sonradan yazılan metnin, imza atanın iradesine uygun olduğu kabul edilecek. Kanuna göre alıcı, satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hallerde; satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönebilecek. Alıcı, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteyebilecek, aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını veya satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteyebilecek. Kanunla neler değişiyor? Sözleşmelerde, güvenli elektronik imza kullanılabilecek. Tüketici; banka, sigorta ve seyahat şirketlerince 'tek yanlı' hazırlanan sözleşmelere karşı korunacak. Ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınları tazminat isteyebilecek. Kusurlu sürücü, yaralanmasına sebep olduğu sosyal güvencesi olmayan kişiye, tedavi giderleri için 'geçici ödeme' yapacak. Olağanüstü faiz oranları karşısında borçlu korunacak. Ekonomik kriz dönemleri gibi olağanüstü durumlarda, sözleşmeler değişen koşullara göre uyarlanabilecek. Kira bedellerinde yapılacak artış, bir önceki yılın üretici fiyat endeksini geçmeyecek. Kiracılar, 'dedem ya da torunum oturacak' gerekçesiyle çıkarılabilecek. Kiracıların elektrik ve su borcunu ödememesi de tahliye sebebi olacak. Yüksek sesle müzik dinleyen, gürültü patırtı, balkonda mangal yapan kiracının sözleşmesi iptal edilebilecek. Konut ve işyeri kiralamada depozito, 3 aylık kira bedelini aşamayacak. 'Yeniden kiralama yasağına' aykırı hareket eden ev sahipleri için öngörülen hapis cezası kalkacak. Aile konutu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlarda kiracı, eşinin rızası olmadıkça sözleşmeyi feshedemeyecek. Ev sahibine, sözleşmeyi tek taraflı sona erdirme hakkı tanınıyor. İşveren, psikolojik ve cinsel tacizi önlemekle yükümlü olacak. Eşler birbirlerinin rızasıyla kefil olabilecek. Kefili koruyucu hükümler, kefalet sözleşmesi dışındaki sözleşmelere de uygulanacak. Otopark sahipleri, araçların zarara uğraması veya çalınmasından sorumlu olacak. ZAMAN