Konutların geç teslim edilmesi nedeniyle baçılan dava sayısı 23 binlere ulaşırken, TOKİ’nin 4,5 yılda ödediği tazminat miktarı 128 milyon lira oldu. Sayıştay,  projelerin fiili gerçekleşmeleri belli bir aşamaya geldikten sonra satışlara başlanması önerisinde bulundu.

Sayıştay Başkanlığı, TOKİ 2013 Yılı Denetim Raporu tamamlandı. Raporda TOKİ’nin projeleri geç teslim etmesi nedeniyle vatandaşın açtığı ‘geç teslim’ davaları ile ilgili önemli detaylar yer aldı. TOKİ tarafından gerçekleştirilen bir kısım projelerde ihale aşamasından sonra inşaata başlanmasına engel olan sorunların ortaya çıktığı belirtilen raporda ihale sınır değişliklerinin yapılmak zorunda kalındığı; bu durumun toplu konut inşaatlarında gecikmelere sebebiyet verdiği, geç teslimlere yol açtığının tespit edildiği vurgulandı.

İdareye karşı açılan dava sayısında özellikle geç teslim davaları nedeniyle son yıllarda büyük bir artış olduğu görüldüğü kaydedilen raporda, “2010 yılında 5 bin 136 adet olan toplam dava sayısı, 2011 yılı başında 18 bin 117, Haziran 2013 itibariyle 34 bin 766, Haziran 2014 itibariyle de 39 bin 434 adede ulaşmıştır.” denildi. İdare aleyhine açılan davaların konuları itibariyle dağılımında ilk sırada geç teslim davaları yer alıyor. TOKİ’ye açılan davaları sıralamasında Haziran 2014 itibariyle 23 binle geç teslim davaları ilk sırada yer alırken sırasıyla 3 bin 988 Eksik ve kusurlu işler davaları, 3 bin 411 Göçmen alacakları davaları, bin 333 Kamulaştırma davaları, bin 102 Taksit artış oranına itiraz davaları, 727 Tahliye davaları ve 596 İşçi alacağı davaları ve 5 bin 257 Diğer davalar bulunuyor.

Raporda dava sayısındaki artışın temel sebebinin “İdarenin satışını gerçekleştirdiği konut ve ticari ünitelerin yapım süreciyle ilgili olarak idareden veya yapımcı firmalardan kaynaklanan sıkıntılar nedeniyle konut alıcılarıyla imzalanan satış sözleşmelerinde öngörülen tarihlerde satın alanlara teslim edilememesi nedeniyle alıcılar tarafından açılan geç teslim davalarından” kaynaklandığı belirtildi.

GEÇ TESLİM NEDENİYLE AÇILAN DAVA SAYISI 23 BİNLERE ULAŞTI

Özellikle 2011-2012 yıllarında geç teslim nedeniyle açılan dava sayısı hızlı bir artış olduğu hatırlatılan raporda, “Temmuz 2012 tarihi itibariyle 19 bin 909 adede ulaşmıştır. Bu süreç sonunda sözleşmelerde yapılan yeni düzenlemeler ve satışların inşaat ilerleme durumuna göre planlanması neticesinde geç teslim davalarındaki artış hızı yavaşlamakla birlikte, Haziran 2013 tarihi itibariyle geç teslim dava sayısı 20 bin 682’ye, Haziran 2014 tarihi itibariyle de 23 bin 20 adede ulaşmıştır. Bu kapsamda açılan davalar sonucunda mahkemeler idare aleyhine tazminata hükmetmekte ve bu kararlar genellikle Yargıtay tarafından onanmaktadır.” ifadeleri yer aldı.

Geç teslimler nedeniyle açılan davalar sonucunda ödenen tazminat tutarı 2009 yılında 302 bin TL iken, 2010 yılında 20,7 milyon TL, 2011 yılında 54,4 milyon TL, 2012 yılında 35,4 milyon TL, 2013 yılında 13,8 milyon TL, 2014 yılında ise Haziran ayı sonu itibariyle 3,7 milyon TL olmak üzere toplam 128,3 milyon TL’ye ulaştı. Alınan önlemler sonucu ödenen tazminat tutarları yıllık bazda 2012 yılından itibaren gerilemeye başladığı kaydedilen raporda, devam eden davalar nedeniyle ödenecek toplam tazminat tutarı artmaya devam edeceği ifade edildi.

Sayıştay, idarenin satışını yaptığı bağımsız bölümlerin geç teslim edilmesi nedeniyle, ödenecek tazminat tutarının minimize edilmesi amacıyla, projelerde geç teslimlere neden olan sorunlar zamanında giderilerek, satış planlaması bu doğrultuda yapılması önerisinde bulundu.

EKSİK İŞLER NEDENİYLE 2014’ÜN İLK 6 AYINDA 2,9 MİLYON TL TAZMİNAT ÖDENDİ

Dava sayısında artışa neden olan diğer uyuşmazlık konularının göçmen vatandaşlar tarafından açılan alacak davaları, eksik ve kusurlu işler nedeniyle açılan tazlminat davaları, kamulaştırma kararlarına karşı açılan davalar ve konut taksitlerine yapılan artış oranlarına ilişkin itirazlar nedeniyle açılan davalar olduğu vurgulanan raporda şu saptamalar yapıldı:

 “Eksik ve kusurlu işler nedeniyle açılan davalar Temmuz 2012’de bin 688 iken, Haziran 2013 tarihi itibariyle 2 bin 100’e, Haziran 2014 tarihi itibariyle 3 bin 988 adede yükselmiştir. Bu artışa paralel olarak 2011 yılında 73 bin TL olan eksik ve kusurlu işler için ödenen tazminat tutarı, 2012 yılında 2,1 milyon TL, 2013 yılında 1,7 milyon TL, 2014 yılında Haziran ayı itibariyle de 2,9 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. İdarenin satışını yaptığı yaklaşık 500 bin bağımsız bölüm olduğu göz önüne alındığında yüzde 0,8 oranına tekabül eden eksik ve kusurlu iş için dava açıldığı görülmektedir. Her ne kadar oran düşük gerçekleşmiş olsa da, eksik ve kusurlu işler nedeniyle açılan davalar göz önüne alınarak, imalat süreci devam eden projelerde bu hususlar gözetilmeli müşavir firma ve yükleniciler üzerinde denetim faaliyetlerine ağırlık verilmelidir.”

İdarenin satışını yaptığı konut ve ticari ünitelerin geç teslim edilmesi nedeniyle, ödenmek zorunda kaldığı tazminat tutarları dikkate alınması gerektiğini dile getiren Sayıştay, “Projelerde geç teslimlere neden olan sorunların zamanında giderilmesi, projelerin fiili gerçekleşmeleri belli bir aşamaya geldikten sonra satışlara başlanması ve geç teslim edilen projelerde konunun yargı aşamasına intikal ettirilmeksizin çözümlenebilmesi için çaba gösterilmesi önerilir.” tavsiyelerinde bulundu.

CİHAN