Yatırımlardan para kazanamayan YO'lar borsa operasyonlarının da katkısı ile yeniden küçük yatırımcının parasına göz dikiyor. Kuruluş amaçları ortaklara kâr payı vermek olan yatırım ortaklıkları uygulamada küçük yatırımcıdan para toplayan şirketler oldu. Borsanın iki katına varan yükseliş döneminde (2004-2006) yatırım ortaklıkları para kazanamadı.Sermaye piyasalarında yatırımcılar bireysel yatırımcılar ve kurumsal yatırımcılar olarak iki gruba ayrılır. Sermaye piyasalarının gelişmişlik ölçüsü olarak kabul edilen ve bireysel yatırımcılara dikte ettirilmek istenen tez kısaca şöyledir: “Bireysel yatırımcılar yatırım kararlarınızı daha bilgili ve becerili kurumsal yatırımcılara bırakınız.” Bu sözün borsamızdaki alt başlığı ise: “Siz kendi kararlarınız ile paranızı kısa vadede eritebilirisiniz; oysa kurumsal yatırımcıların bilgi ve becerisi ile paranızın erime süresi uzatılır.” Kısaca özetlemek gerekirse: Kurumsal yatırımcılar bilgi ve beceriye sahip uzman kişilerdir. Kurumsal yatırımlar sayesinde kaybetme süreniz uzatılabilir. Yatırım Ortaklıkları İMKB'nin kurumsal yatırımcı kimliği açısından detaylı bir göstergedir. Yatırım ortaklıkları aynı zamanda yatırım fonları hakkında da fikir verir. Hatta son yıllarda devlet teşviki bile tanınan özel emeklilik hayallerinin de nasıl yönetildiği YO'lar sayesinde daha iyi anlaşılabilir. Kaybetmenİn yolu: Yatırım Ortaklığı Nisan 2004'den bugüne yatırım ortaklığı endeksi ile borsa endeksi arasında yüzde 50'yi aşan bir negatif fark söz konusu. Aradan geçen üç yıla yakın sürede borsa endeksi yüzde 100'e yakın artmış. IMKB-100 endeksi 20 bin'den 40 bin'lere gelirken YO endeksi maalesef 18 bin seviyesinden 16 binlere düştü. YO'lar yükselen borsada hissedarları olan küçük yatırımcılara kaybettirmiş. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) internet sitesinde yatırım ortaklıklarının temel fonksiyonu şu şekilde açıklanıyor: “Küçük tasarruf sahiplerinin birikimlerini bir havuzda toplayarak değişik menkul kıymetlerden portföy oluşturmak ve kazancı ortaklara payları oranında dağıtmak.” Cevap bekleyen sorular? Uygulamada ise karşılaşılan tabloyu sorgulamak gerekir: Ortaklarına kazançtan pay mı veriyor; yoksa ortaklardan payları oranında para mı topluyor? Kar payı mı daha fazla; toplanan para mı? Son yıllarda bazı YO hisselerinde yaşanan aşırı fiyat dalgalanmaları (manüpilasyonlar) neden bedelli sermaye artırımları ile sonuçlanıyor? Bu operasyonlar para toplamaya yönelik ise SPK neden amaca yani, bedelli sermaye artırımlarına izin veriyor? Yatırım ortaklıkları küçük yatırımcıdan topladıkları paraları yönetirken işlem komisyonu ve ücret adı altında aracı kuruluşlara mı yoksa para sahibi ortaklara mı daha çok nakit ödüyor? Son yıllarda yükselen borsaya rağmen kazandırmayan yatırım ortaklıklarının sayıları yeni izinlerle neden arttırılmıştır? Bir aracı kuruluşun “ali, veli deli” gibi değişik adlarda yatırım ortaklıkları olması neyi ifade ediyor? Hatta birden fazla YO'su olan aracı kuruluşa dahi yeni YO kurma izni neden veriliyor? Yatırım Ortaklıları birikimleri toplanan küçük yatırımcıya mı; yoksa onu küçük bir payla yöneten imtiyazlı ortağa mı hizmet ediyor? Yatırım Ortaklığı sistemi borsa aracı kuruluşlarına tanınan bir mali imtiyaz mı? YENİ ŞAFAK