Öndeş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, proje hazırlayarak hibe programından yararlanmak isteyen bazı KOBİ'lerin proje hazırlarken dikkat edilecek hususlar konusunda yeterince bilgi sahibi olmadığını dile getirdi. KOBİ'lere bugünlerde hemen her kesimin, (Kredi kuruluşları, kamu kuruluşları ve büyük ölçekli işletmeler vb.) ilgi gösterdiğini belirten Prof. Dr. Öndeş, bu ilginin KOBİ'lerin kendilerine vermesi gereken önemi ortaya koyduğunu ifade etti. Kamu kaynaklı finansal destekler verilirken, bir yandan da KOBİ'lerin kendilerine çeki düzen vermeleri, yönetim olarak kalitelerini artırmaları gerektiğini vurgulayan Öndeş, ''Bugün KOBİ'lerimizin değişik kaynaklardan finansman sağlayabilmeleri için gerçekçi proje üretmeleri gerekmektedir. Sadece proje yapmış olmak için değil, gerçekten bildiği bir konuda, kendi işinde verimlilik artırıcı, o bölgede istihdam artırıcı, katma değer artırıcı bir fikir ortaya koymalıdır. Buna kafa yorarak konuyu projelendirmelidir'' dedi. -''PAZAR PAYI ÇOK İYİ ANALİZ EDİLMELİ''- Hibe desteği alabilmek için proje hazırlarken bazı hususlara dikkat edilmesi gerektiğini anlatan Öndeş, KOBİ yöneticisinin değer verdiği bir proje fikrini kendi iç dünyasında geliştirmesi, olgunlaştırması, kendisinin bu projeye inanması ve hibe desteği için proje dosyasını hazırlaması gerektiğini belirtti. Projenin kabul edilebilmesi için pazarın iyi bilinmesi ve pazar payının çok iyi analiz edilebilmesi gerektiğini ifade eden Öndeş, şunları kaydetti: ''Proje demek, kendi işinde birkaç yeni makine alımıyla üretimini, sözde verimliliğini artırma fikri bir proje değildir. Bugün Üretimde, varsayalım ki bölgenin yüzde 1'lik payına hitap eden bir KOBİ, sadece makine artırımıyla diğer faktörleri dikkate almadan, 'şu makine yenilemeyle tevsi yatırım üretimimi şu kadar artırır ve pazar payımı yüzde 5'e çıkarabilirim' demesi ancak hayal olabilir, bu gerçekçi değildir. Pazarın iyi analiz edilmesi, büyük firmaların rekabet üstünlüklerinin gözardı edilmemesi, KOBİ'nin kendi pazarlama gücünün ne olduğunun projede iyice ortaya konması gerekmektedir.'' Prof. Dr. Öndeş, proje hazırlarken sıkça yapılan yanlışlardan bazılarını örnek vererek, şöyle anlattı: ''Örneğin, yüzde 50'si hibe programından yararlanacak bir KOBİ 500 bin liralık bir tevsi yatırıma başvurmuş olsun. Bu rakamın yarısını kendi kaynaklarıyla karşılaması gerekmektedir. Kimi KOBİ sahipleri, 'ben bu rakamı şöyle bulurum, böyle bulurum'' diyerek alternatif hayal kaynaklarıyla projenin başlangıcında geçiştirmek, ciddi düşünmemek istiyorlar. Neredeyse tüm konsantrelerini gelecek yüzde 50'ye bağlamışlar gibi. Oysa kazın ayağı öyle değil. Yüzde 1'lik pazar payının, yüzde 5'lik seviyeye çıkarılması demek, proforma bilançondaki pek çok etkilenen kalemde de o oranda artış yapılmasını gerektirecektir.'' -''PROJE GERÇEK TEMELLERE OTURTULMALI''- Bu durumu projelendirirken pek dikkate almayanların ilerleyen safhalarda bunun gerginliğini yaşadığını dile getiren Öndeş, ''Bu tarz düşünenler, projenin uygulama aşamalarında finansal sorun yaşıyorlar, gerçekleştirmede de başarısız oluyorlar. KOBİ'lerimiz kendine önem vermeli, bu önem paralelinde proje üretmeli, projeyi gerçek temellere oturtabilmelidir. Büyümek isterken ayakları yere basmayan uyduruk bir projeyle firmasının geleceğini, sağlığını tehlikeye atmamalıdır'' şeklinde konuştu. Öndeş, proje hazırlarken, ön fizibilite raporunun da hazırlaması, proje dosya başlangıcında yönetici özet olarak tanıtılarak, bu işi yapabileceği destekleyici örneklerle ifade edilmesi gerektiğini söyledi. Pazarda proje çıktısına olacak talep analizi ve pazarlama yaklaşımı, tahmini satış tutarı, tahmini pazarlama bütçesi belirtilmeli, hammadde ve işletme malzemesi ihtiyacının da sağlıklı bir şekilde ortaya konulması gerektiğini belirten Öndeş, şöyle devam etti: ''Yer seçimi ve çevresel etkiler dikkate alınmalı, teknik kısımda kapasitenin şu an ne olduğu projeyle ne olacağı ikna edici şekilde anlatılabilmelidir. Ayrıca üretim programından bahsedilmeli, teknoloji seçiminin nedenleri üzerinde de durulmalıdır. Makine ve ekipman ihtiyacının iyi şekilde bütçelenerek anlatılması gerekir. İnşaat olacaksa safha safha gerçekçi şekilde anlatılmalıdır. Organizasyonu tanıtılmalı ve insan kaynaklarından bahsedilmeli, yatırım tutarı konusunda arsa, sabit yatırım miktarının yanı sıra işletme sermayesi gereği de doğru şekilde ortaya konmalıdır. İşletme gelir ve giderleri gerçekçi belirlenmeli, mali tablolar ile bu bilgiler desteklenmelidir.'' -''MALİ ANALİZ DOĞRU YAPILMALI''- İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öndeş, mali analizin doğru yapılması, hesaplamalarda kullanılan varsayımlar, projenin yararlanacağı yatırım teşvikleri, projenin finansmanı ve finansal analizi, nakit akım tabloları ve önceki yıllara ait ticari karlılık göstergeleri ve nihayet bir genel değerlendirme yapılarak sonuçlandırılması gerektiğini vurguladı. Öndeş, ''Finansal destek arayan KOBİ'ler yeni fikirlerini projeyle ifade edebilmelidir. Bunu alışkanlık haline getirmelidirler. Önce kendileri bu fikri iyi bir konsantre ile düşünce süzgecinden geçirmeli, sonra iş akış planına dönüştürüvermeli ve ön fizibilitesiyle de bunu dosyalayarak etrafa sunabilmelidirler'' şeklinde konuştu. AA