Yılbaşı özel çekilişleri başta olmak üzere şans oyunlarında dağıttığı paralarla halk arasında 'Talih kuşu' olarak bilinen Milli Piyango İdaresi, geçen yıl yaşanan cinayet olayının ardından şimdi de yolsuzluk iddiaları ile çalkalanıyor. Kuruma bağlı iki vakfın son 10 yılını mercek altına alan Sayıştay müfettişleri, çok sayıda yolsuzluk tespit etti. Yolsuzlukların başında kurum imkânlarının kişisel amaçlarla kullanması, devlete ödenmesi gereken paraların başka yerlere aktarılması, kurum binalarının amaç dışı kullandırılması, sistematik olarak kurum çalışanlarına hediye bilet dağıtılması gibi uygulamalar geliyor. Bu yolla devlet, bizzat MPİ yöneticileri tarafından 15 milyon YTL zarara uğratılmış. Bununla yetinmeyen MPİ'nin; yönetim kurulu üyeleri ve çalışanlarına da her yıl düzenli olarak karşılıksız çok sayıda piyango bileti dağıttığı belirlendi. Süper Toto, On numara, Şans Topu ve her yıl 'Yılbaşı özel çekişi' ile dağıttığı paralarla milyonların umudu olan Milli Piyango İdaresi(MPİ)'ndeki yolsuzluklar, geçen yıl Genel Müdür İhya Balak'ın öldürülmesinin ardından Meclis Araştırma Komisyonu'nun talebi doğrultusunda harekete geçen Sayıştay müfettiş ve denetçileri tarafından ortaya çıkarıldı. MPİ'ye bağlı Talih Sosyal Dayanışma ve Yardım Vakfı (TAVAK)'nın 1997-2006 dönemlerini kapsayan muhasebe kayıtlarını inceleyen denetçiler, kamu kaynaklarının verimli kullanılmamasına ve bu kaynakların özel çıkar sağlamaya yönelik tahsis edildiğini tespit etti. Milli Piyango İdaresi'nde yaşanan hukuk dışı uygulamaların başında kuruma ait hizmet binalarının bedelsiz olarak bünyesindeki vakıflara peşkeş çekilmesi geliyor. Talih Sosyal Dayanışma ve Yardım Vakfı'na bağlı bayiler, Ankara, İstanbul ve İzmir'de tam 14 yıl boyunca kuruma ait binalarda hizmet verdi. Buna göre vakıf şubeleri, Ankara Kızılay'da 1990 - 2004, İstanbul Bahçekapı'da 1993 - 2004, İzmir Konak'ta ise 1990- 2004 yılları arısında hiçbir ücret ödemeden faaliyet göstermiş. Bu yolla sadece, 1997-2004 yılları arısında 500 bin YTL'ye yakın zarar meydana gelmiş. 10 yıllık zamanaşımı da göz önünde bulundurulduğunda bu rakam 1 milyon YTL'yi buluyor. Rapora göre MPİ, hizmet binalarının bedelsiz olarak kullandırılmasına gerekçe olarak söz konusu yerlerin, hizmet binasının girişinde olması ve atıl durumda bulunmasını gerekçe gösteriyor. Ancak Sayıştay müfettişleri bu açıklamayı makul bulmuyor: "Tamamen ticari faaliyette bulunan bir işletmenin Ankara'nın en merkezi yerinde ne kadar küçük, ne kadar atıl durumda bulunursa bulunsun bedelsiz olarak bir yer kiralaması gerçek ve ticari hayatla bağdaşmayacak bir durumdur. Bu idarenin kira almayarak işletmeyi ne oranda desteklediğinin itirafıdır." SATILAN BİLETLERİN PARASINI REPOYA YATIRMIŞLAR MPİ'de yaşanan yolsuzlukların en çarpıcı bölümünü bilet satışlarından elde edilen paraların hazineye ödenmek yerine bankalara yatırılması teşkil ediyor. Çünkü, MPİ Genel Müdürlüğü'ne bağlı TAVAK'ın yıllık bilançoları üzerinde yapılan incelemede piyango biletleri ve şans oyunlarından elde dilen paralar repo ve faize yatırılmış. Böylece 1997 yılından 2004'e kadar idareye olan borçların zamanında ödenmemesi nedeniyle toplam 9 milyon 500 bin YTL kamu zararı meydana gelmiş. Raporda bu zararın ilgili MPİ Genel Müdür ve yardımcılarından tahsil edilmesi istenirken, mevzuata aykırı uygulamalardan dolayı sorumlular hakkında cezai ve idari soruşturma yapılması gerektiği de belirtiliyor. Milli Piyango Genel Müdürlüğü ayrıca bazı çalışanlarına ikramiye ve avans adı altında her yıl düzenli olarak paralar dağıtmış. Sadece 1997 yılında 101 bin 497 YTL, 1998'de ise 298 bin 885 YTL hazine kaybı ortaya çıkmış. HEDİYE MİLLİ PİYANGO BİLETLERİ Yaptığı hukuk dışı uygulamalarla devleti milyonlarca YTL zarara uğratan MPİ, yönetim kurulu üyeleri ve kuruculara da yılbaşı özel çekilişi için piyango bileti hediye etmiş. 2005 yılına kadar her yıl Milli Piyango yılbaşında TAVAK Yönetim Kurulu Üyeleri'ne 80'er, kurucu üyelerden Mehmet Yöney, Sultan Konay, Celal Esin'e birer tam, birer adet yarım, birer adet de çeyrek bilet verilmesine karar verilmiş. Yine Genel Müdür'e 25 tam bilet, Denizli ve Zonguldak Şube müdürlerine 10'ar, diğer tüm çalışanlara ise birer adet bilet verilmiş. Bu durum Danıştay Raporu'nda açıkça eleştiriliyor: "İlgili mevzuatındaki bu yasaklamalara rağmen, yukarıda belirtilen kamu görevlilerine adı geçen kuruluş tarafından yılbaşı bahane edilerek, milli piyango bileti hediye edilmesi kanunların dikkate alınmadığını göstermektedir. Bunun kamuoyu nezdinde etik tartışmalara yol açmakta, kamuda yozlaşmaya, kamu görevlilerinin eleştirilmesine, yolsuzlukla ilgili algılamaların artmasına, kamu yönetimi ve yöneticilerine duyulan itibar ve güvenin sarsılmasına neden olmaktadır." MPİ, 31 Aralık 2008 günü yapılacak olan 2009 yılbaşı özel çekilişinde; 1 kişiye 25 milyon, 1 kişiye 5 milyon, 1 kişiye 1 milyon olmak üzere toplam 144 milyon 25 Bin YTL tutarında ikramiye dağıtılacak. Yılbaşı çekilişi bilet fiyatları ise şöyle: Çeyrek bilet 6 YTL, yarım bilet.12 YTL, tam bilet 24 YTL. Milli Piyango İdaresi Genel Müdürü İhya Balak 17 Kasım 2007 günü sabah saatlerinde makamında kurumun eski başmüfettişi Ahmet Öztürk tarafından vurularak öldürülmüştü. Türkiye'yi sarsan cinayetin ardında, Genel Müdür İhya Balak ile zanlı Başmüfettiş Ahmet Öztürk arasındaki yolsuzluk dosyalarından kaynaklanan anlaşmazlık olduğu iddia edilmişti. Öztürk, Mil- Vak'ın 16 yıl boyunca Milli Piyango'nun hesaplarında bulunması gereken paraları kullanarak mensuplarına 30 milyon YTL'lik haksız kazanç sağladığını iddia ederken, bu paraların vakıf yöneticisi ve çalışanlarına çeşitli isimler altında dağıtıldığını ileri sürmüş, cinayetin ardından TBMM Araştırma Komisyonu, Sayıştay'dan MPİ'nin hesaplarının incelenmesini talep etmişti. CİHAN