1 Ekim'den itibaren çıkarılacak toplu sözleşme yasasıyla memurlar da işçiler gibi iki yılda bir zam pazarlığı yapacak. İşçiler, hükümetle toplu sözleşme masasına oturuyor ve her altı aylık dönemler için geçerli zammı alıyorlar. Memurlar ise her yıl 15 Ağustos'ta zam pazarlığı yapıyordu. Zam pazarlığının iki yılda bir yapılması ile her yıl toplu sözleşme gerilimi yaşanmayacak. Varılan mutabakatta, memurun her altı aylık dönem için ne kadar zam alacağı belli olacak. Böylece her yıl zam pazarlığı yapılmasına kıyasla herhangi bir maddî kaybı olmayacak. İşçilerde uygulanan sistem, memurlar için de geçerli hale gelecek. İşçiler, iki yılda bir hükümetle zam pazarlığına oturuyor. Alınan zam, iki yıl için geçerli oluyor. Yeni yasanın memurları yakından ilgilendiren bir diğer düzenlemesi ise hakem heyeti kurulması olacak. Heyet, memurları temsil eden sendikalarla hükümet arasındaki maaş pazarlığında anlaşma sağlanamaması halinde devreye girecek. Heyetin vereceği kararlar bağlayıcı olacak. Bu sebeple heyetin yapısı büyük önem taşıyor. Hakem heyeti ve heyetin yapısı, 1 Ekim'den sonra Meclis'e gelecek olan toplu sözleşme yasası ile belirlenecek. Yasa ile ilgili pazarlıklar ise bakanlıkla sendikalar arasında sürüyor. Hakem heyetinde 4 bakanlık, 4 de sendika temsilcisi bulunması konusunda anlaşma sağlandı. Bunların dışında üniversiteler, YÖK ve yüksek yargıdan üye alınıp alınmayacağı, alınacaksa sayının kaç olacağı gibi hususlar ise netleşmedi. Bu yıl memur zam görüşmelerinin yapılamamış olması sebebiyle Meclis'in ilk gündemi, toplu sözleşme yasası olacak. 1 Ekim'de Meclis'in açılmasının ardından yasa tasarısı, hızla komisyonlara sevk edilecek. Ardından Genel Kurul'da yasalaşması sağlanacak. Bu sürecin en az 1 aylık zaman alması bekleniyor. Kasım başlarında ise geciken zam pazarlığı için memur ve hükümet masaya oturacak. İlk kez yapılacak toplu sözleşmelerle memurların iki yıl boyunca alacağı zam tespit edilecek. Sendikalar, hükümetin önerdiği rakamları kabul etmemesi halinde hakem heyeti devreye girecek. Heyet, tarafların görüşünü de alarak zam konusunda son sözü söyleyecek. Ancak bütün bu sürecin, bütçe görüşmelerinin tamamlandığı aralık ayının son günlerine kadar bitirilmesi gerekiyor. Çünkü memurun alacağı zammın bütçede yer alması gerekiyor. Bu nedenle bu yılki toplu sözleşme takvimi bir hayli sıkışık. 2,5 milyon memurun yıllardır beklediği toplu sözleşme hakkı 12 Eylül'de yapılan referandumla Anayasa'ya girdi. Ancak memurların toplu sözleşme hakkının uygulamaya geçmesi için uyum yasasının çıkarılması gerekiyordu. Yasa çıkarılamadığı için her yıl ağustosta yapılan zam görüşmeleri, bu yıl gerçekleştirilemedi. 1 Ekim'den sonra ise yeni yasa çıkarılarak toplu görüşme yerine toplu sözleşme olarak yapılacak. Toplu sözleşme süreci ile birlikte özellikle sosyal haklarda iyileşme getirecek. Toplu görüşme sisteminde taraflar arasında uzlaşma sağlansa bile hükümet kararları hiç uygulamadığı gibi, değişiklik yaparak da uygulayabiliyordu. Ancak toplu sözleşmede masada alınan kararlar Bakanlar Kurulu kararı niteliğinde. Varılan mutabakat üzerinde hükümet değişiklik yapamayacak. Kararlar aynen uygulamaya girecek. Mutabakata varılamaz ise bu kez son sözü hakem heyeti söyleyecek.