Sosyal güvenlik reformundan önce memurlara ödenen ücretlerden sadece gösterge, ek gösterge, taban aylığı, özel hizmet tazminatının belli bir oranı ve kıdem aylığından Emekli Sandığı primi alınmaktaydı. Reformla birlikte, istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler prime esas kazanca tabi tutulacağından, özellikle memurların maaşlarında bir miktar düşüş olması gerekiyordu. Fakat, geçici 4. madde ile matrah farkına ait sigorta priminin 2 yıl süre ile kurumlarınca karşılanacağı hükmü getirilmiş ve memur maaşlarında 2 yıl süre ile düşüş olmaması öngörülmüştü. 2 yıl sonra ise memurların net maaşlarında bir miktar düşüş olacaktı. Ancak, daha fazla prim kesileceği için emekli aylıkları da yüksek olacaktı. Ancak, Anayasa Mahkemesi Kararı ile bu uygulama iptal edilmiştir. Böylece, bugüne kadar olduğu gibi, memurların düşük emeklilik primi ödemesine rağmen emeklilikte yüksek maaş almaları uygulaması devam edilecek. UYGULAMA DEĞİŞECEKTİ Sosyal güvenlik reformuyla memurların emeklilik ikramiyesi kaldırılmayıp, uygulama da zamanla bazı değişiklikler yapılacaktı. Emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanan veyahut toptan ödeme yapılan; asker, sivil tüm iştirakçilere, her tam fiili hizmet yılı için, aylık bağlamaya esas tutarların bir aylığı emekli ikramiyesi olarak verilmekteydi. Verilecek emekli ikramiyesinin hesabında, 30 fiili hizmet yılından fazla süreler dikkate alınmamaktadır. İKRAMİYELER TEHLİKEDE 1 Ocak 2007 tarihinde yürürlüğe girecek sosyal güvenlik reformu, memurların emeklilik ikramiyesini kaldırmıyor, bunun yerine bir yıl sonra son çalışılan kurumca ikramiyenin ödenmesi sistemi getirilecekti. Halen emeklilik ikramiyesi, Emekli Sandığı tarafından ödenmekte ve ödenen ikramiye tutarı, memurun son çalıştığı kurum tarafından Emekli Sandığı’na geri ödenmektedir. Sosyal güvenlik reformuna göre, emekli ikramiyelerinin bir yıl daha Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenecekti. Bir yıl dolduktan sonra 2008 başından itibaren kamu görevlisinin son defa çalıştığı kurumca, eğer çalıştığı son kurum özelleştirilmiş ise Hazine tarafından emekli ikramiyesi ödenecekti. Ancak, Anayasa Mahkemesi kararı ile bu uygulamanın yürürlüğü durdurulmuş ve iptal edilmiştir. Bu durumda 01.01.2007 tarihi itibarıyla yeni düzenleme yapılmazsa ve yahut 5510 Sayılı Kanun ertelenmezse emekli ikramiye ödemeleri tehlikeye girecektir. 30 gün prim ödeyen sağlık yardımı alacak Bağ-Kur’lular’In sağlık yardımından yararlanabilmek için en az sekiz ay sağlık primi ödemesi gerekiyordu. SSK’lılara ise kendileri için 90 gün ve eş-çocukları içinse 120 gün prim ödenmesi halinde sağlık yardımı yapılmaktaydı. Özellikle, geçmişte Bağ-Kur sigortalılarının 8 ay çalıştıktan sonra sağlık yardımı alması çok büyük sıkıntılara neden olmaktaydı. Genel Sağlık Sigortası ile birlikte 30 gün prim ödeyen herkes bundan böyle sağlık yardımlarından yararlanmaya başlayacak. Bağ-Kur’luya da doğum parası SSK’lIlara doğum nedeniyle emzirme yardımı (süt parası) olarak 50 YTL, memurlara ise 2500 gösterge rakamı karşılığı olarak 111.85 YTL doğum yardımı ödeneği veriliyordu. Bağ-Kur’luların ise böyle bir hakkı yoktu. Artık işçi, memur, Bağ-Kur’lu ayrımı yapılmayacak. Yeni düzenleme ile her doğum için sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısı doğum yapan sigortalı erkeğe altı ay süreyle doğum tarihinde geçerli olan brüt asgari ücretin üçte biri (177.00 YTL) olarak toplam 1.062 YTL emzirme yardımı verilecek. (Bütçe Kanunu’nda tutarın asgari ücretin onda biri - 53.10 YTL olmak üzere toplam 318.60 YTL olarak değiştirilmesi teklif edilmiştir.) Sizden gelen sorular * SORU: 1: 24.06.1958 doğumluyum. 01.06.1992’de SSK’lı olarak 2 ay çalıştım. Daha sonra 01.12.1993 yılından beri toplam 12 yıl 10 ay Bağ-Kur prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? SSK’ya geçsem daha erken emekli olabilir miyim? Asude HANEDAROĞULLARI * Cevap: Bağ-Kur Kanunu’na göre, işe başlama tarihinin bir önemi olmayıp, 01.06.2002 tarihindeki prim gün sayınıza bakılarak emeklilik tarihiniz belirlenmektedir. Bu durumda 01.06.2006 itibarıyla 20 tam yıl prim ödeme sürelerinin dolmasına 11 tam yıldan fazla, 12 tam yıl veya daha az kalan bayanlara 50 yaşını doldurmaları ve 20 tam yıl (7200 gün) prim ödemeleri şartıyla ve talepte bulunmaları halinde yaşlılık aylığı bağlanacaktır. SSK’dan emeklilik içinse, işe başlama tarihi önemli olup, bu durumda 49 yaşını, 5600 günü doldurmak ve son yedi yıl içinde 3.5 yıl SSK’na prim ödemek koşuluyla daha erken emekli olabilirsiniz. * SORU 2: Ben SSK emeklisi olup halen serbest muhasebeci olarak kendi adıma çalışmaktayım. Yeni çıkan yasa bana ne gibi yükümlülükler getiriyor ve nereye nasıl başvuruda bulunmam lazım? Gerçi emekli olup çalışanın bir daha prim ödemesi hiç adil değil ama bu konuda yol gösterirseniz sevinirim. Günay İMECE * Cevap: Sosyal güvenlik reformu ile bir sosyal güvenlik kurumundan emekli maaşı alan ve ticari veya serbest mesleki faaliyetine ya da şirket ortaklığına devam edenlerden en az asgari ücretin yüzde 33.5’u sosyal güvenlik destek primi talep edilmekteydi. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin kararı ile yaşlılık aylığı almakta iken sigortalı olarak yeniden çalışmaya başlayanlardan “sosyal güvenlik destek primi alınacağına” ilişkin hüküm serbest çalışanlar yönünden iptal edildi, işçiler yönünden ise reddedildi. Bu durumda, 01.01.2007 itibariyle yeni bir düzenleme yapılmazsa veya 5510 sayılı kanun ertelenmezse Bağ-Kur’lulardan sosyal güvenlik destek primi alınamayacaktır. Yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar herhangi bir işlem yaptırmanıza gerek bulunmamaktadır. * SORU 3: 22.9.1991 tarihli oğlumu bu yıl sonuna kadar sigorta yaptırsam emeklilik için avantaj kazanmış olabilir miyim? * Cevap: Bir işyerinde gerçekten çalışanların sigortalı yapılması gerekir. Bir işte çalışmadığı halde, sadece sosyal güvenlik reformundan etkilenmemesi için sigortalı yapıldığının tespit edilmesi halinde sigortalılık iptal edilmektedir. Emeklilik yaşı, 2036’ya kadar kadınlar için 58, erkekler için 60 olup 2036’dan itibaren ise kademeli artacaktır. Sadece SSK kapsamındaki kişiler için 7000 olan prim ödeme gün sayısı 20 yıl içinde her yıl 100’er gün artırılarak 9000 güne çıkacaktır. 1 Ocak 2007’den önce sigortalı olanlar ise 100’er günlük artıştan etkilenmeyecek. Bu durumda, bir işyerinde çalışıyor olması halinde sigortalı yapılması gerekir. * SORU 4: Ben 1992 yılında 6 ay kadar Emekli Sandığı’na bağlı olarak vekil öğretmenlik yaptım. Bundan sonra sigortalı olarak da 01.09.1998 de sigortalı oldum ve bu tarihten itibaren de çalışıyorum. Emekli olurken hangi tarih baz alınacak hangi tarihe göre emekli olacağım? Bunlarla ilgili bir işlem yaptırmadım. Başvurmam gereken bir yer var mı? Bedriye GÜLLÜ * Cevap: SSK’dan emekli olurken, ilk defa çalışmaya başladığınız 1992 yılı esas alınacaktır. Emeklilik başvurusu yaptığınızda hizmetleriniz birleştirilecektir. Şimdilik herhangi bir başvuru yapmanıza gerek yoktur. * SORU 5: 16.07.1974 doğumluyum. İlk defa 1989 yılında, stajyerken sigorta başlangıcım oldu. Bu başlangıç tarihi dikkate alınır mı? Sadece 815 gün ödenmiş görünüyor. Şu anda herhangi bir işte çalışmadığımdan isteğe bağlı sigortaya girmek istiyorum. 2007’de 1080 iş günü ödeme şartı devam edecek mi? Tolga KAVUK * Cevap: Meslek liselerinde eğitim gören öğrenciler hakkında, Sosyal Sigortalar Kanunu’nun sadece iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanır. Sigorta primleri de Milli Eğitim Bakanlığı’nca karşılanır. Staj süresince ödenen primler emeklilikte dikkate alınmaz. Dolayısıyla sigortalı başlangıç tarihi olarak da kabul edilmez. Sadece aynı sigorta sicil numarasını kullanılmaya devam edilir. Sosyal güvenlik reformu yürürlüğe girerse, 2007 yılında isteğe bağlı sigortaya devam edecekler için 1080 gün prim ödeme koşulu aranmayacaktır. Ancak, isteğe bağlı sigorta primi ödenen süreler 4/b (Bağ-Kur) olarak dikkate alınacaktır. Vatan