Yeni reformla birlikte emekli maaşlarıyla ilgili suistimalleri daha iyi denetlemek isteyen SGK, emekli, dul veya yetim aylığı ödenen kişilerin bilgilerini her ay Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğü'nden sorgulatacak. Emekli aylığını 6 ay üst üste çekmeyenlerin aylığı durdurulacak. Şu an itibarıyla ülkemizde yaklaşık 9 milyon kişi aylık alıyor. Bu kişilerin çoğunluğunu memur, SSK veya Bağ- Kur emeklisi oluştururken, kimisi de dulyetim aylığı, özürlü aylığı veya 65 aylığı alıyor. Alınan aylık ister emekli aylığı olsun, ister dul-yetim aylığı, bazı noktalara dikkat edilmesi gerekiyor. Zira geçtiğimiz yıl yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformuyla birlikte, aylık ödemelerine dair önemli düzenlemeler yapıldı. Suistimale geçit yok Geçmiş yıllarda özellikle emekli aylıkları ile ilgili bazı suiistimaller yaşanıyordu. Örneğin aylık alan kişi vefat ettiği halde nüfusa bildirilmiyor ve emekli aylığı banka hesabına yatmaya devam ediyordu. Ya da anne-babasından yetim aylığı veya önceki kocasından dul aylığı alan kadınlar evlendikleri halde resmi nikah kıydırmayarak aylık almaya devam ediyordu. İşte bu türlü suiistimalleri önlemeye dönük pek çok tedbir yasaya girdi. Bundan sonra; Emekli aylığını 6 ay üst üste çekmeyenlerin aylığı durdurulacak. Aylığın yeniden başlaması için SGK'ya tekrar müracaat gerekiyor. Bu uygulamadan maksat, ölen emeklilerin hesabına boş yere para yatırmayı önlemek. Ölüm ve evlenme yakından izlenecek Emekli aylığı, dul veya yetim aylığı ödenen kişilerin bilgileri her ay Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğü'nden sorgulanacak. Cinsiyet değişikliği, ölüm veya evlenme durumları kontrol edilecek. Böylece haksız yere aylık almanın önüne geçilmiş olacak. Reform öncesinde çok sık karşılaşılan suiistimallerden birisi, emekli şahıs öldüğü halde SGK'ya bildirmeksizin, yakınları tarafından maaşının çekilmeye devam edilmesi idi. Yurtdışında yaşayan belge gönderecek Emekli aylığı alanlar içerisinde azımsanmayacak sayıda kişi yurtdışında yaşıyor. Yurtdışında yaşayıp da SGK'dan emekli aylığı alanlar her yıl, yaşadıklarına dair belgeyi SGK'ya gönderecekler. Aksi halde emekli aylıkları kesilecek. Kesilen emekli aylığı, belgenin SGK'ya ulaştırıldığı tarihi takip eden aydan itibaren tekrar ödenmeye başlanacak. SGK'nın kontrol memurları da, şüpheli gördükleri durumlarla ilgili yerinde inceleme yapacaklar. Böylece öldüğü halde emekli aylıkları çekilmeye devam edenler veya kağıt üstünde boşandıkları halde birlikte yaşamaya devam edenler tespit edilecek. Özürlü için de kontrol var SGK'nın denetim ve kontrolleri sadece emekli aylıkları ve diğer ödemelerle sınırlı değil. Özürlü sıfatıyla Kurumdan maaş veya ödeme alanlar da denetlenecek. Sakatlığı ya da malûllüğü olmadığı yahut da iyileştiği halde iş göremezlik geliri veya malullük aylığı almaya devam edenler kontrol edilecek. Yapılan kontrol sonucu aylık veya gelire hak kazanmadığı tespit edilenlerin ödemeleri kesilecek. Haksız yere almış oldukları paralar faiziyle geri alınacak. Haksız ödemeler faiziyle geri alınacak SGK tarafından yapılacak kontroller neticesinde, emekli, dul, yetim veya özürlümalul aylıklarından haksız yere ödenmiş olanlar varsa, bu ödemeler belirli şartlarla ilgilerden geri alınacak. Bu şartlar; Haksız ödemeler, ilgili kişinin kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden hesaplanacak kanuni faiziyle birlikte, Haksız ödemeler bu ödemi alan kişiden değil de kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz olarak geri alınacak. Yani haksız yere aylık ödenmesi, aylığı alan kişinin kusurundan kaynaklanıyorsa son 10 yıllık kısmı faiziyle; SGK'nın hatasından kaynaklanıyorsa son 5 yıllık kısmı faizsiz bir şekilde geri alınacak. SADETTİN ORHAN - BUGÜN