Türkiye'nin deniz yetki alanlarındaki taşımacılığın standartlara uygun gemilerle yapılmasını sağlamaya yönelik usul ve esasların yer aldığı ''Liman Devleti Denetimi Yönetmeliği'', Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik hükümleri, liman veya açık deniz tesislerine gelen veya buralarda demirleyen yabancı bayraklı gemilere ve personeline uygulanacak. Balıkçı gemileri, savaş gemileri ve yardımcı savaş gemileri, ticari amaçla kullanılmayan devlet gemileri, ilkel yöntem ve tekniklerle inşa edilmiş ağaç tekneler ile ticari faaliyet yapmayan özel yatlar, bu yönetmelik hükümlerine tabi olmayacak. Gemilerin denetimini gerçekleştirecek görevlilerde aranacak koşullar ile denetimin nasıl yapılacağına ilişkin esasların da düzenlendiği yönetmeliğin eklerinde denetimle ilgili ayrıntılara da yer verildi. ÖNCELİKLİ DENETLENECEK GEMİLER Yönetmelikte, öncelikli denetlenecek gemilerden bazıları şöyle sıralandı: ''-Liman kılavuzları veya liman yetkilileri tarafından geminin emniyetli seyrini etkileyebilecek eksikliklerin olması nedeniyle rapor edilen gemiler, -Mevzuatta belirtilen, Türk limanlarına giriş/çıkış yapan gemiler hakkındaki asgari gerekliliklere uymayan veya tehlikeli veya kirletici madde taşıyan gemiler, -Bir başka devlet tarafından bildirilen veya rapor edilen gemiler, -Gemi kaptanı, personeli veya geminin emniyetli operasyonunda, gemide yaşam ve çalışma koşullarında veya kirliliğin önlenmesi konularıyla yasal ilgisi olan kişi veya kuruluşlar tarafından rapor edilen ya da şikayette bulunulan gemiler, -Herhangi bir Türk limanına seyir sırasında çatışan veya karaya oturan, zararlı maddelerin veya sıvı atıkların boşaltılması hakkındaki hükümlere uymadığı ileri sürülen, Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından kabul edilen rota önlemlerinin veya gemi trafik hizmetlerinin olduğu yerlerde düzensiz ve güvenli olmayan biçimde manevra yapan, güvenli seyir hareketleri ve usullerine uymayan ya da başka şekillerde mal, can ve çevreye tehlike oluşturacak biçimde yönetilen gemiler, -Bir Türk limanına ilk defa, 12 ay ya da daha fazla süre sonra gelen gemiler, -Taraf olunan mutabakat muhtırasına üye devletler tarafından son 6 aydır denetlenmeyen gemiler.'' GEMİ HANGİ HALLERDE TUTULACAK? Yönetmeliğe göre, emniyet, sağlık veya çevre yönünden açıkça tehlikeli olan eksiklikler bulunması halinde gemi denetim görevlisi, geminin tutulmasını veya içinde eksikler görülmüş olan faaliyetin durdurulmasını sağlayacak. Denize çıkması emniyetli görülmeyen gemiler, ilk denetimden sonra limanda kalacakları süreye bakılmaksızın tutulacak. Ayrıca, eğer gemide bulunan eksiklikler, gemi denetim görevlisi gemi kalkmadan gemiye yeniden giderek eksikliklerin giderildiklerini görmesini gerektirecek kadar ciddi ise gemi tutulacak. Ancak her durumda böyle bir sonuç doğmayacak. Gemi denetim görevlisi, bulunan eksikliklerin geminin tutulmasını gerektirip gerektirmeyeceğine karar verirken, geminin geçerli ve uygun belgelerinin olup olmadığını ve geminin Gemi Adamları Donatımında Asgari Emniyet Belgesi'ne uygun personel ile donatılıp donatılmadığını değerlendirecek. Gemilerin limana yanaşma ve ayrılmalarında görevli bulunan kılavuz kaptanlar, görevleri esnasında geminin emniyetli seyrine zarar verebilecek veya deniz ortamına bir zarar tehdidi oluşturabilecek eksiklik gördüklerinde, denetim birimine iletilmek üzere ilgili liman başkanlığına derhal bilgi verecekler. LİMANLARA GİRİŞ YASAĞI Limanlara, gaz ve kimyasal madde taşıyan tankerler, petrol tankerleri, dökme yük gemileri ve yolcu gemileri giremeyecek. Bu gemilerden, Türkiye'nin üyesi bulunduğu liman devleti denetimi mutabakat muhtıralarından birinin yıllık raporunda yayımlanan kara listede bulunan bir devletin bayrağını taşıyan ve son 24 ayda söz konusu mutabakat muhtırasına üye devletlerin limanlarında iki defadan fazla tutulmuş olan bir geminin, Türk limanlarına girişine izin verilmeyecek. Ayrıca, Türkiye'nin üyesi bulunduğu liman devleti denetim mutabakat muhtıralarından birinin yıllık raporunda yayımlanan ''kara liste''de çok yüksek riskli olarak tanımlanan bir devletin bayrağını taşıyan ve son 36 ayda söz konusu mutabakat muhtırasına üye devletlerin limanlarında bir defadan fazla tutulmuş gemilerin de Türk limanlarına girişi yasak olacak. YÜRÜRLÜK İdare tarafından bir yılda denetlenecek gemilerin toplam sayısı, Türk limanlarına gelen gemi sayısının istatistiğinin tutulduğu limanların son üç yıllık ortalaması alınarak tespit edilen yıllık ortalamanın yüzde 25'inden az olamayacak. Türk limanlarına giren gemilerin ortalama yıllık denetim oranı, 31 Aralık 2007'ye kadar yüzde 15, 1 Ocak-31 Aralık 2008 tarihleri arasında yüzde 20, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren de yüzde 25 olarak uygulanacak. Yönetmeliğin, gemi denetim görevlilerinde aranacak şartların düzenlendiği 6'ıncı, gemilerin genişletilmiş denetimlerinin yer aldığı 16'ıncı, limanlara girişleri yasak olan gemilerle ilgili esasların bulunduğu 18'inci ve Türk limanlarında tutulan ya da girişine izin verilmeyen gemilerle ilgili bilgilerin asgari ayda bir kez yayınlanması için gerekli tedbirlerin alınmasını öngören düzenlemenin bulunduğu 27'inci maddeleri, 1 Ocak 2008 tarihinde, diğer maddeler ise bugünden itibaren yürürlüğe girecek. Yönetmelik hükümleri veya denetimlerde tespit edilen sözleşme ihlalleri durumunda 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun hükümleri ile diğer ilgili mevzuatta belirtilen idari ve cezai müeyyideler uygulanacak