Şairlerin büyülenerek şiirler yazdığı çarşı, son yıllarda insanların zaman geçireceği,
alışveriş yapabileceği, dostlarıyla buluşup keyifli sohbetler yapacağı mekan olmaktan çıktı. Daha çok yurtdışından gelen turistlere gösterilen bir obje olarak görülmeye başladı. Fiziki problemlerini aşamayan, çağa ayak uyduramayan ve
yönetim sorunları yaşayan çarşı sıkıntılı günler geçiriyor. Kapalıçarşı’ya çare arayan devlet, tarihi mekan için
yasa tasarısı hazırlıyor. Siyasetçilerin reçetesi tarihi çarşıya derman olur mu bilinmez; ancak insanların alışveriş yapmaktan çok
yaşam alanı olarak rağbet ettiği
modern alışveriş merkezleri yüzünden çarşının eski cazibesi artık yok!
“Kapalıçarşı kapalı kutu.” diyen Orhan
Veli, sanki dünyanın en eski alışveriş merkezinin bugünkü durumuna bir atıf yapmış. Şairlerin, büyüsü etkisinde kalarak şiirler yazdığı çarşı, son yıllarda insanların zaman geçireceği, alışveriş yapabileceği, dostlarıyla buluşup keyifli sohbetler yapacağı mekân olmaktan çıktı. Daha çok yurtdışından gelen turistlere gösterilen bir obje olarak görülmeye başlandı. Fizikî problemleri başta olmak üzere, yönetim ve çağa ayak uyduramama, kendini yenileyememe gibi sorunları yüzünden sıkıntılı günler geçiren Kapalıçarşı’ya çarşı derneği ve il
yöneticileri çare arıyor. Bunun için bir
yasa tasarısı hazırlanıyor. Hazırlanan reçete tarihî çarşıya derman olur mu bilinmez; ancak alışveriş yapmaktan çok yaşam alanı olarak rağbet gören modern alışveriş merkezleri yüzünden çarşının eski cazibesi artık yok! Sadece bu merkezleri suçlamak da doğru değil; çarşının itibarının kaybolmasında müşteriyi yolunacak kaz gibi gören kimi esnaf da suçlu. İşte tüm sorunlar göz önüne alındığında yasa merakla bekleniyor. Niye mi?
Çarşının yaşaması ve itibarının iadesi için son umut bu yasa çünkü... Yasa ile dünyanın ilk ve en büyük alışveriş merkezi Kapalıçarşı etkin bir yönetime kavuşacak ve tarihi dokusunu
restore edecek, kendisini geliştirip modern bir alışveriş merkezi mantığıyla
hizmet verecek.
Kapalıçarşı’yı yaşayan ve yaşanan bir cazibe merkezi haline getirmek için
İstanbul Valiliği, Eminönü Belediye Başkanlığı, İl
Kültür Turizm Müdürlüğü ve Kapalıçarşı
Esnafları Derneği ortak bir çalışma yürütüyor. Geçen yıl düzenlenen ve yüzü aşkın bilim adamının katıldığı konferansta çarşının sorunları masaya yatırıldı ve çözüm önerileri sunuldu. Daha sonra da İstanbul Vali Yardımcısı
Cumhur Güventaşbaş, İl Kültür ve Turizm Müdürü Ahmet Bilgili, Eminönü Belediye Başkanı
Nevzat Er, Kapalıçarşı Esnafları Derneği Başkanı Dr. Hasan
Fırat ve TAÇ Vakfı Başkanı Dr.
Sinan Genim’den oluşan bir kurul defalarca bir araya geldi.
Bu toplantılarda çarşının sorunları ve çarşı için acil
eylem planı belirlendi. Çarşının güvenliğini, temizliğini ve
bakım-onarımını, 1952 yılında esnaf tarafından kurulan
dernek yürütüyor. Fakat dernekler yasasına tabi olduğu için çarşı içinde
yaptırım gücü olmayan derneğe, zaten Kapalıçarşı’da bulunan 3600 dükkân sahibinden sadece 1800’ü üye ve bunların çoğu da aidatını düzenli olarak yatırmıyor. Dernek 4-5
tuvalet parası ve bağışlarla tarihi mekanın bakımını yapmaya çalışıyor. İstanbul’a gelen bütün turistlerin uğrak yeri olan ve
yabancı devlet adamlarının ve sanatçıların görmeden gitmediği çarşı sabah 8:30’da açılıyor
akşam 7:00’de kapatılıyor. Pazar günleri ve resmi tatillerde kapalı. Oysa bütün modern alışveriş merkezleri akşam 10’lara kadar ve
pazar günleri açık. Hatta resmi tatillerde bile.
Kapalıçarşı esnafı 30-40 yıl öncesine kadar geleneklerine bağlı idi. Herkes yazılı olmasa da kuralları bilir ve uyardı. Her
sokak bir iş koluna aitti, komşular birbirini gözetler birbirlerinin hakkına riayet ederdi, güven esası hem esnaf arasında hem de tüketiciye karşı korunurdu. Ancak son yıllarda bu böyle değil. Kuyumcular sokağına köfteci giriyor, halıcıların arasında boncukçu var.
Kapalıçarşı Esnafları Derneği Başkanı Dr. Hasan Fırat, 4 katlı binalarda bile yaptırım ve karar gücü olan yöneticilerin olduğunu hatırlatarak, 3600 dükkanın bulunduğu Kapalıçarşı’nın da etkin ve yetkili bir oluşuma ihtiyac olduğunu vurguluyor. Çarşınınsa bu yetkili oluşum veya yönetimin, denetlediği profesyonel,
işletme mantığını bilen bir yönetici kadrosuyla yönetilmesi gerektiğini belirtiyor.
İl Kültür Turizm Müdürü Doç. Dr. Ahmet Bilgili esnafın birbirine ve tüketicinin esnafa karşı güveninin sarsıldığını söylüyor. Bilgili, güven sarsılmasının yanında çarşıda bir başıboşluk olduğunu ve yetkili bir yönetim bulunmadığını anlatıyor. “Kapalıçarşı Geleceğini Arıyor” projesini başlatan ve önemli isimlerinden birisi olan İl Kültür ve Turizm Müdürü Ahmet Bilgili, bu projenin sonucunda; Kapalıçarşı’nın sırf bir ticaret merkezi değil kültürel faaliyetlerin olduğu, insanların daha çok
vakit harcadığı tarihi dokusuyla ve modern alışveriş merkezi mantığıyla çalışan bir yaşam alanı olacağını söylüy
ZAMAN