Özel sektör elektrik üreticilerinin sorunlarının ele alındığı Perşembe günkü ”elektrik zirvesinde” elektrik üreticileri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'e doğal gaza bağımlılıktan yakınırken, Bakan Güler özel sektöre “kamudaki barajları alın” teklifinde bulundu. Bakan Güler'in bu konuda özel sektör temsilcilerine, “Elektrik Üretim A.Ş.'deki (EÜAŞ) barajları ÖİB'ye devredeceğiz, siz de bu barajları alın, böylece kaynak çeşitliliği yaratın” dediği belirtildi. Özel sektördeki elektrik üreticilerinin sorunlarının ele alındığı geçen Perşembe günü yapılan ”elektrik zirvesinde”, ilk aşamada “serbest piyasa kurallarının uygulanmasına” yönelik kararlar çıktı. Sektörün kısa vadede rahatlamasını sağlayacak “ÖTV ve TRT payı, iletim ücretleri” gibi konular ise Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener'in başkanlığında, Devlet Bakanı Ali Babacan, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'in katılacağı, yarın yapılacak toplantıda belli olacak. Elektrik zirvesi sonrasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'in A Grubu çalışmalar diye açıkladığı çalışmada, “Dengeleme Uzlaştırma Yönetmeliğinin (DUY) 1 Ağustos 2006 tarihinden itibaren uygulanmaya başlaması, yan hizmet sözleşmelerinin yapılması, Elektrik Üretim Anonim Şirketine (EÜAŞ) ait 60 civarında santralın Özelleştirme İdaresi Başkanlığına devri” gibi sektörde serbest piyasa kurallarının çalışmasına yönelik çalışmalar yer alıyor. SERBESTLEŞME OLMADAN DUY'A SICAK BAKILMIYOR Özel sektör, kamu tekeli kalkmadan DUY'un uygulanmasının kendilerine yarar sağlamayacağını belirtiyor. Bir anlamda sektörün ”borsası” görevini üstlenecek DUY ile elektrik üreten özel ve kamu üretim santrallarında saatlik fiyat uygulamasına geçilmesi, hem arz güvenliğinin sağlanması hem rekabetin özendirilmesi hem de özel sektöre belli kolaylıklar sağlanması planlanıyor. Sektör temsilcileri, elektrik üretiminde kamunun ağırlığı olduğu sürece DUY'un uygulamaya konulmasının bir anlamı olmadığı belirterek, ”Elektrik fiyatının oluşmasında yine EÜAŞ ve TETAŞ belirleyici olacak, peki biz kamu ile nasıl yarışacağız” diye konuşuyorlar. Termik santralların devreye konulmasının ve devreden çıkartılmasının zor olduğuna işaret eden sektör temsilcileri, ”Kamunun elinde barajlar var, elektrik üretiminde baraj daha hızlı devreye sokulur ya da çıkarılır. Bu önemli bir avantaj” görüşünü dile getiriyorlar. Yetkililer, bu sorunun çözümü ve özel sektörün elektrik üretiminde kaynak çeşitliliği açısından HES'lerin özel sektöre geçmesi gerektiğini ifade ediyorlar. MÜSTEŞARLAR, MALİYETLERİ DEĞERLENDİRDİ Sektörün taleplerini ve B Grubu çalışmalara giren “ÖTV, TRT, iletim ücretleri” gibi sektörü kısa vadede rahatlatmayı sağlayacak, fakat Hazineye ek yük getirebilecek konular da perşembe günkü elektrik zirvesinin ardından, DPT, Hazine, Maliye, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı müsteşarları tarafından görüşüldü. Bu çerçevede halen yüzde 2 olarak uygulanan TRT payının kaldırılması Hazineye yıllık yaklaşık 250 milyon YTL yük getirebilecek. Elektrik üretiminde ek maliyet getiren bir diğer kalem ise ÖTV. Halen bin metreküp başına 21 YTL ÖTV alınıyor. Bu kalemin sıfırlanması da yılda yaklaşık 150-200 milyon YTL'lik maliyet anlamına geliyor. Elektrik enerjisi satış tarifelerine, kilowatt başına yüzde 1 üzerinden Elektrik Enerjisi Fonu dahil ediliyor. TEDAŞ tarafından yılda yaklaşık 90 milyon YTL aktarılıyor. Bu para, Enerji Bakanlığı aleyhine açılan uluslararası tahkim borçları için harcanıyor. Bunların yanı sıra elektrik enerjisi faturaları düzenlenirken de ”sanayi abonelerine yüzde 1, diğer abonelere yüzde 5 oranında Belediye Tüketim Vergisi ve yüzde 18 oranında KDV” ilave ediliyor. Yetkililer, Belediye Tüketim Vergisinin kaldırılamayacağını, KDV'nin de Maliye Bakanlığının önemli gelir kalemlerinden biri olduğunu ve düşürülmesinin ihtimal dahilinde bile olmadığını vurguluyorlar.