Rapora göre 7.5 milyon dar gelirliyi ev sahibi yapmak için toplanan paralar lüks konut projelerine akmış. KAMUOYUNDA KEY ödemeleri olarak bilinen Konut Edindirme Yardımı (KEY) kesintilerinin, Emlak Bankası tarafından, Ankara, İstanbul ve İzmir’deki lüks konutların yapımında kullanıldığı ortaya çıktı. Bankanın, KEY kesintilerini, ‘piyasadaki faiz oranlarının’ çok altında nemalandırarak, hak sahiplerinin zarar etmesine neden olduğu da saptandı. Emlak Tasfiye Fonu tarafından yürütülen KEY ödemelerinin yapılmasına ilişkin çalışmalar sırasında, Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ), KEY kesintilerinin nerelerde kullanıldığına ilişkin hazırladığı rapor ortaya çıktı. Raporda, çarpıcı tespitlere yer veriliyor. Toplam 8 sayfalık raporda, dar gelirli vatandaşların konut edinmelerine yardımcı olmak için 1987-1995 yılları arasında tahsil edilen KEY kesintilerinin Emlak Bankası’nın hesaplarında toplandığı vurgulandı. Raporda, hesaptaki paralarla İstanbul, Ankara ve İzmir’de lüks konutlar yapıldığı belirtildi. DÜŞÜK FAİZ UYGULANDI RAPORA göre, KEY hesapları ile İstanbul’da Bahçeşehir ve Ataşehir, İzmir’de Mavişehir, Ankara’da da Bilkent ve Konutkent projeleri gerçekleştirildi. 2005 yılında hazırlanan raporda ‘Emlak Bankası, KEY hesaplarını kötü nemalandırdığı gibi, kaynaklarını da İstanbul’da, Ankara’da ve İzmir’de lüks konut projelerinin finansmanında kullanmıştır’ denildi. Emlak Bankası eski yönetiminin, KEY kesintilerine uyguladığı faiz oranları hakkında da bilgi verildi. Buna göre, banka eski yönetimi, Hazine bonosu faizinin yüzde 90 olduğu dönemde yüzde 50 faiz uyguladı. Raporda, düşük nemalandırmaya örnek olarak çeşitli tarihlerdeki faiz oranları ile KEY kesintilerine uygulanan faiz oranı karşılaştırılarak ‘1997’de 6 aylık Hazine bonosu faiz oranı yüzde 96 olduğu halde aynı tarihteki Emlak Bankası altı aylık faiz oranını yüzde 50 olarak tespit etmiştir. Banka, 1992’den itibaren KEY kesintilerini, piyasa koşullarının altında bir oran belirlemek suretiyle alandırmaya başlamıştır’ denildi. Bin 500 YTL ödenecek GEÇMİŞ hükümetler döneminde yapılan KEY ödemelerinin düşük nemalandırılması nedeniyle, KEY ödemeleri de düşük kaldı. Buna göre, halen devam eden KEY ödemelerine ilişkin çalışmalara göre, KEY paylarını düzenli olarak yatıran bir hak sahibinin alacağı tutar, faiziyle birlikte yaklaşık bin 500 YTL olacak. Söz konusu tutar, aynı hak sahibinin dolar bazında yaptığı KEY ödemesinin ‘anaparasının’ bile altında kalıyor. Doğru faiz işleseydi ev sahibi yapardı Raporda, 1987 ve1995 yılları arasında düzenli olarak KEY ödemelerini gerçekleştiren hak sahibinden tahsil edilen paralar da TL ve döviz bazında hesaplamalarla anlatılıyor. Rapora göre, 1987-1995 yılları arasında düzenli olarak adına KEY ödemesi yatırılan bir kişiden devlet, toplam 6.1 YTL (6 milyon 156 bin lira) gelir elde etti. Raporda, aynı hak sahibinin devlete ödediği KEY kesintilerinin dolar bazındaki anapara tutarının ise bin 214 dolar olduğu vurgulandı. Dolar bazında yapılan hesaplamada bulunan bin 214 dolarlık tutar, 1987-1995 yılları arasında yapılan kesintilerin sadece anaparasını oluşturuyor. Bu tutara, 1987-2007 yılları arasında faiz uygulandığında ise, bugün bir hak sahibinin olması gereken tutarın küçük bir ev parasına ulaştığı hesaplanıyor. 7.5 milyonun parasıyla 14 bin konut 7.5 milyon hak sahibi adına Emlak Bankası’nın hesaplarına yatırılan KEY hesapları ile Ankara’da Bilkent ve Konutkent’te, İstanbul’da Ataşehir ve Bahçehir’de, İzmir’de de Mavişehir’de yaklaşık 14 bin lüks konut yapıldı. Emlak Bankası’nın tasfiyesinin ardından, bankanın gayrimenkulleri TOKİ’nin iştiraki olan Emlak GYO’ya devredildi. TOKİ ise, Yatırım Ortaklığı’ndan borçlanarak, Hakkari, Şırnak ve Diyarbakır’da dargelirli için konut inşa etti. STAR