Türkiye'de eylül ayı itibarıyla aylık enflasyon tüketici fiyatlarında (TÜFE) yüzde 0,45 artarken, üretici fiyatlarında (ÜFE) ise yüzde 0,90 düştü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, eylül ayında TÜFE aylık bazda yüzde 0,45, yıllık bazda yüzde 11,13 arttı. Fiyatlar ÜFE'de ise bir önceki aya göre yüzde 0,90 düşerken, yıllık bazda yüzde 12,49 artış kaydedildi. Buna göre, yıllık enflasyon, geçen yılın eylül ayının TÜFE'de 4,01 puan, ÜFE'de 7,47 puan üstünde gerçekleşti. Geçen yılın eylül ayında fiyatlar TÜFE'de aylık bazda yüzde 1,03, yıllık bazda ise yüzde 7,12 artmıştı. TÜFE'de eylül ayında endekste yer alan 454 maddeden 83 maddenin ortalama fiyatında değişim olmazken, 266 maddenin ortalama fiyatında artış, 105 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş gerçekleşti. ÜFE Bu arada eylül ayında aylık bazda ÜFE yüzde 0,90 düşüş oldu, yıllık bazda ise ÜFE yüzde 12,49 arttı. Geçen yılın eylül ayında ÜFE aylık yüzde 1,02, yıllıkta ise yüzde 5,02 artmıştı. Ayrıca ÜFE'de eylül ayında endekste yer alan toplam 756 maddeden 173 maddenin ortalama fiyatında değişim olmazken, 341 maddenin ortalama fiyatında artış oldu, 242 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş gerçekleşti. ÖZEL KAPSAMLI TÜFE GÖSTERGELERİ Eylül ayına ilişkin özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, ''çekirdek enflasyon'' yerine açıklanan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0,40, işlenmemiş gıda ürünleri hariç ise 0,39 arttı. Fiyatlar, enerji hariç yüzde 0,52, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 0,44, enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç yüzde 0,54 yükseldi. Ayrıca, enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve fiyatları yönetilen/yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç enflasyonda da yüzde 0,51, enerji hariç ve alkollü içkiler ve tütün ürünleri, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0,42, işlenmemiş gıda ürünleri, enerji ve alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç yüzde 0,48, enerji hariç, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç fiyatlar yüzde 0,73 artış yaşandı. TÜİK'in açıkladığı üretici fiyatları ve tüketici fiyatları endeksine göre aylık ve yıllık enflasyon rakamları şöyle: Aylık enflasyon --------------- . TEFE ÜFE TÜFE ----- ---------------- ------------ ----------------------------- Aylar 2004 2005* 2006* 2007* 2008* 2004 2005* 2006* 2007* 2008* ----- ---- ---- ---- ----- ----- ----- ---- ----- ---- ----- Ocak 2,6 -0,41 1,96 -0,05 0,42 0,7 0,55 0,75 1,00 0,80 Şubat 1,64 0,11 0,26 0,95 2,56 0,55 0,02 0,22 0,43 1,29 Mart 2,10 1,26 0,25 0,97 3,17 0,89 0,26 0,27 0,92 0,96 Nisan 2,65 1,21 1,94 0,80 4,50 0,59 0,71 1,34 1,21 1,68 Mayıs -0,03 0,20 2,77 0,39 2,12 1,6 0,92 1,88 0,50 1,49 Haz. -1,05 -0,48 4,02 -0,11 0,32 -0,13 0,10 0,34 -0,24 -0,36 Tem. -1,52 -0,74 0,86 0,06 1,25 0,22 -0,57 0,85 -0,73 0,58 Ağust. 0,79 1,04 -0,75 0,85 -2,34 0,58 0,85 -0,44 0,02 -0,24 Eylül 1,85 0,78 -0,23 1,02 -0,90 0,94 1,02 1,29 1,03 0,45 Ekim 3,23 0,68 0,45 -0,13 - 2,22 1,79 1,27 1,81 - Kasım 0,75 -0,95 -0,29 0,89 - 1,54 1,40 1,29 1,95 - Aralık 0,13 -0,04 -0,12 0,15 - 0,45 0,42 0,23 0,22 - Yıllık enflasyon ---------------- . TEFE ÜFE TÜFE ----- ---------------- ----------- ----------------------------- Aylar 2004 2005* 2006* 2007* 2008* 2004 2005* 2006* 2007* 2008* ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ---- ----- ----- ----- Ocak 10,8 10,70 5,11 9,37 6,44 16,20 9,23 7,93 9,93 8,17 Şubat 9,14 10,58 5,26 10,13 8,15 14,28 8,69 8,15 10,16 9,10 Mart 7,97 11,33 4,21 10,92 10,50 11,83 7,94 8,16 10,86 9,15 Nisan 8,91 10,17 4,96 9,68 14,56 10,18 8,18 8,83 10,72 9,66 Mayıs 9,56 5,59 7,66 7,14 16,53 8,88 8,70 9,86 9,23 10,74 Haz. 10,53 4,25 12,52 2,89 17,03 8,93 8,95 10,12 8,60 10,61 Tem. 9,44 4,26 14,34 2,08 18,41 9,57 7,82 11,69 6,90 12,06 Ağust.10,52 4,32 12,32 3,72 14,67 10,04 7,91 10,26 7,39 11,77 Eylül 12,50 4,38 10,55 5,02 12,49 9,00 7,99 11,19 7,12 11,13 Ekim 15,48 2,57 10,94 4,41 - 9,86 7,52 9,98 7,70 - Kasım 14,40 1,60 11,67 5,65 - 9,79 7,61 9,86 8,40 - Aralık13,84 2,66 11,58 5,94 - 9,32 7,72 9,65 8,39 - * 2003=100 bazlı endekse göre enflasyon rakamları. Eylül ayında tarımda fiyatlar yüzde 1,51, sanayide ise yüzde 0,75 oranında azaldı. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 2003 baz yıllı üretici fiyatları endeksine (ÜFE) göre tarım sektöründe fiyatlar, yılın 9 ayında (Ocak-Eylül) yüzde 4,43, yıllık bazda yüzde 6,57 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 14,64 oranında artış gösterdi. Eylülde aylık bazda fiyatlar, tarımın iki alt sektöründe ''tarım, avcılık, ormancılıkta'' yüzde 1,47 oranında, ''balıkçılıkta'' fiyatlar yüzde 3,87 oranında azadı. Sanayinin üç sektöründe ise madencilik ve taşocakçılığında yüzde 3,15, imalat sanayinde yüzde 0,81 düşüş, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0,56 artış gerçekleşti. SANAYİDE EN YÜKSEK ARTIŞ: GİYİM EŞYASI İMALATI Sanayide fiyatlar alt sektörler bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 7,73 ile giyim eşyası imalatı alt sektöründe gerçekleşti. Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, giyim eşyası imalatı yüzde 7,73, taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri yüzde 4,24, metal cevheri yüzde 3,97, büro makineleri imalatı yüzde 3,24, iletişim teçhizatı imalatı yüzde 2,27, ağaç ve mantar ürünleri imalatı yüzde 2,21, kimyasal ürünlerin imalatı yüzde 1,89, kağıt ve kağıt ürünleri imalatı yüzde 1,58, suyun toplanması, arıtımı ve dağıtımı yüzde 1,12, maden kömürü ve linyit yüzde 1,07 alt sektörler oldu. Aynı dönemde ham petrol ve doğal gaz çıkarımı yüzde 15,79, ana metal sanayi yüzde 8,44, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı yüzde 4,54, metal eşya sanayi yüzde 1,45 bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olarak belirlendi. TÜFE'DE EN FAZLA ARTIŞ, EĞİTİM GRUBUNDA Öte yandan TÜFE'ye göre, Eylülde en fazla artış yüzde 2,04 ile eğitim grubunda gerçekleşti. Eylül ayında endekste yer alan gruplardan haberleşmede yüzde 1,37, lokanta ve otellerde yüzde 1,03, konutta yüzde 0,70, giyim ve ayakkabıda yüzde 0,51, ev eşyasında yüzde 0,34, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,25, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,19, ulaştırmada yüzde 0,17, sağlıkta yüzde 0,03, eğlence ve kültürde yüzde 0,02, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0,01 artış yaşandı. Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE;de en yüksek artış yüzde 23,23 ile konut grubunda gerçekleşti. Lokanta ve oteller yüzde 14,88 ile, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 11,07 ile artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları oldu. İLLER BAZINDA ARTIŞLAR Toplam 26 bölge bazında bakıldığında TÜFE;nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge yüzde 1,05 ile İstanbul oldu. Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 9,74 ile Erzurum, Erzincan, Bayburt bölgesinde, geçen yılın aynı ayına göre en yüksek yükseliş yüzde 14,61 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 11,62 ile yine Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde gerçekleşti. Eylül ayı enflasyon rakamları açıklandı ÜFE: YÜZDE -0,90 TÜFE: YÜZDE 0,45 YILLIK TÜFE: YÜZDE 11,13 YILLIK ÜFE: YÜZDE 11,49 Eylül ayının zam şampiyonu şeftali olarak açıklandı.