Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliğince (TSPAKB) her yıl hazırlanan Türkiye Sermaye Piyasası Raporunun 2009 yılı sayısı yayınlandı. Rapora göre, 2009 yılında dolar bazında yüzde 102 değer kazanan İMKB, uluslararası karşılaştırmalarda en yüksek getiriyi sağlayan 6. borsa oldu. İMKB'nin TL bazındaki getirisi ise yüzde 97. Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası (VOB), 2009 yılında işlem gören kontrat sayısı sıralamasında 4 sıra yükselerek 52 türev borsası arasında 24'üncülüğe yerleşti. 2009 yılında Türkiye'de yatırım araçlarında en yüksek getiriyi yüzde 97 ile İMKB-100 endeksi sağlarken, altın yüzde 25 ile ikinci sırada yer aldı. Halka arzların sınırlı kaldığı 2009 yılında İMKB'nin piyasa değeri yüzde 93 artarak 351 milyar TL'ye ulaştı. İşlem hacmindeki artış ise yüzde 45. Günlük ortalama işlem hacmi 2009 yılında 1,9 milyar TL ile rekor seviyeye ulaştı. 2009 yılında biri şirket, biri borsa yatırım fonu olmak üzere yalnızca 2 halka arz gerçekleşti. Bunun yanında, yıl içinde yapılan düzenlemeyle birlikte halka açık şirketler de halka arz olmaksızın borsada işlem görebilmeye başladı. 2008 yılında gerileyen Ödünç Pay Senedi Piyasası işlem hacmi, 2009 yılında 1,3 milyar TL'den 2 milyar TL'ye yükseldi. Açığa satış işlemleri 2008 yılına göre yüzde 59 artarak 29 milyar TL'ye yükseldi. 2009 yılında, İMKB piyasaları ve tescil toplamında sabit getirili menkul kıymet kesin alım-satım işlemleri yüzde 23 artarak 624 milyar TL'ye ulaşırken, repo-ters repo işlemleri yüzde 2 artarak 3,5 trilyon TL oldu. İMKB yabancı menkul kıymet piyasasında işlem gören Eurobond'ların hacmi 3 katına çıkarak 204 milyon dolar oldu. VOB'un işlem hacmi 2008 yılına göre yüzde 61 artarak 334 milyar TL'ye yükseldi. İşlemlerin yüzde 93'ü endekse dayalı sözleşmeler üzerine yapıldı. 2009'da fon sayısı 17 adet artarak 459'a çıktı. Portföy büyüklüğü ise 2008 yılına göre yüzde 27 artarak 39 milyar TL'ye yükseldi. Emeklilik yatırım fonlarında sistemin başlangıcından itibaren devam eden yükseliş 2009 yılında da sürdü. Bu fonların portföy büyüklüğü yüzde 43 artarak 9 milyar TL'ye çıktı. YABANCININ PARASI BANKA HİSSESİNDE Aracı kurum verilerinde ise yatırımcı bazında işlem hacmi dağılımı, yabancıların payının bir yılda yüzde 26'dan yüzde 14'e gerilediğini gösterdi. Yerlilerin payı yüzde 86'ya yükseldi. Hisse senedi işlemlerinin yüzde 67'si yerli bireysel yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi. Aracı kurum sektöründe 2004 yılından bu yana 5 bin 900 civarında seyreden çalışan sayısı finansal krizin etkisiyle 2008 sonunda 5 bin 102'ye, 2009'da ise 4 bin 715'e geriledi. Sektörün toplam gelirleri bir önceki seneye göre yüzde 20 artarak 891 milyon TL'ye ulaştı. Aracı kurum sektörünün net karı, özellikle komisyon gelirlerindeki artış ve giderlerdeki azalışa paralel olarak, 170 milyon TL'den 317 milyon TL'ye çıktı. Yabancı yatırımcıların portföylerinin yaklaşık yarısı banka hisse senetlerinde. Toplam yatırımcıların üçte biri ve hisse senedi portföylerinin dörtte biri İstanbul'da. Yabancı yatırımcılar 2009 yılında hisse senedi yatırımlarından 26,7 milyar TL kar etti. Ancak, rekor seviyedeki bu kar 2008'deki 41 milyar TL'lik kaybı telafi edemedi. İMKB-100'ün dolar bazında yüzde 101 değer kazandığı 2009 yılında, yabancı yatırımcılar yüzde 90, yerli yatırımcılar ise yüzde 123 oranında getiri sağladı. Yabancı yatırımcılar hisse senetlerini ortalama 11 ay ellerinde tutarken, yerli yatırımcıların ortalama yatırım vadesi 1 ay oldu. AA