"GAP bitirilse 3.7 milyon kişiye iş sağlanacak" diyen Taraf Yazarı ve Ekonomist Süleyman Yaşar,  'GAP nasıl tamamlanır?' sorusuna şöyle cevap verdi:  "Hemen bu soruyu cevaplayalım. Hükümet günlük hayatta dinin kültürel etkisini yoğunlaştırdı. Ama finansal işlemlerde İslami finans araçlarını bir türlü hayatımıza sokmadı nedense. Sürekli faizli finansman yolunu seçti ve faizli finansmanı adeta destekledi. Oysa faizsiz İslami finans araçlarının yıllık küresel hacmi 1,5 trilyon doları buluyor." dedi.

"Hükümet popülizme yöneldi GAP’ı unuttu"

TÜİK’E göre en yüksek işsizlik Batman, Mardin, Şırnak ve Diyarbakır’da. Oysa GAP bitirilse 3.7 milyon kişiye iş sağlanacak. Bildiğiniz gibi Güney Doğu Anadolu Projesi (GAP) bu ülke için hayati önem taşıyor. Ve Atatürk’ün 1936’da başlattığı bir proje oluyor. GAP, Fırat ve Dicle Havzası sulama ve hidroelektrik enerji üretimine yönelik tam 13 proje paketinden oluşuyor. Bu projeler 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ve 1,8 milyon hektar alanın sulama şebekesinin yapılmasını tasarlıyor. Ama şu anda sulama şebekesinin ancak yüzde 17,3’ü tamamlanabildi. Ve 1,8 milyon hektar arazinin sadece yüzde 20’si sulanabiliyor.

Niye GAP’ı bugün ele aldık?

Ele aldık çünkü 1 Temmuz 2014’te TÜİK bu ülkenin en çok işsizi olan illerini açıkladı.

Buna göre en çok işsiz; sırasıyla yüzde 23,4 oranıyla Batman, yüzde 20,6 oranıyla Mardin, yüzde 20,5 oranıyla Siirt, yüzde 20,1 oranıyla Şırnak ve yüzde 18,7 oranıyla Diyarbakır’da bulunuyor. Yine bu beş il GAP kapsamındaki dokuz ilin içerisinde sayılıyor. Vebu dokuz ilin nüfusu Türkiye nüfusunun yüzde 10’una denk düşüyor. Proje tamamlansa tam 3,8 milyon kişiye istihdam sağlayacak. Ama maalesef GAP içinde tamamlanan 17 barajda tutulan su bir türlü araziye dağıtılamıyor. Yani su var sulama şebekesi yok. Dolayısıyla bu ülkenin 65 milyar dolar olan tarımsal üretimini iki katına çıkartacak arazi bir türlü sulanamıyor. Ve böyle hayati bir proje 10. Kalkınma Planı’nın 908. maddesinde tam dört cümleyle geçiştirilmiş. Yine 2014 yılı programında sadece iki paragrafla projeye yer verilmiş. Böyle hayati bir projeye verilen önem bu oluyor işte. Hâlbuki proje tamamlansa sadece bölgedeki işsizlik sorununu çözmeyecek, bu ülkenin işsizlik sorunu da çözülecek. Ama İstanbul’daki popülist bir iki projeden maalesef GAP’a sıra gelmiyor bir türlü.

Peki, GAP nasıl tamamlanır?

Hemen bu soruyu cevaplayalım. Hükümet günlük hayatta dinin kültürel etkisini yoğunlaştırdı. Ama finansal işlemlerde İslami finans araçlarını bir türlü hayatımıza sokmadı nedense. Sürekli faizli finansman yolunu seçti ve faizli finansmanı adeta destekledi. Oysa faizsiz İslami finans araçlarının yıllık küresel hacmi 1,5 trilyon doları buluyor. Citibank’tan Deutsche Bank’a kadar birçoğu İslami finansal araçları yoğun olarak kullanırken, hükümet bu faizsiz piyasadan yararlanmadığı gibi son 12 yılda Turgut Özal’ın faizsiz finansman aracı olan gelir ortaklığı senetlerini ve kâr-zarar ortaklığı belgelerini bile unutturdu. Hâlbuki Özal barajlara, santrallere, köprü ve otoyollara gelir ortaklığı senedi çıkartarak ilave kaynak yarattı. Ankara’nın suyunu bile bu finans mühendisliğiyle getirdi. Bu arada Özal’ın GAP finansman modelini hatırlatmakta fayda var. Özal, GAP için bir anonim şirket tasarladı ve bu şirket hisse senetlerini Körfez ülkelerine pazarlayıp bu parayla GAP’ı tamamlayacaktı, ama öldürüldü.

Niye anlattık bütün bunları?

Şundan anlattık. GAP’ın tamamlanması için yaklaşık 16 milyar dolara ihtiyaç var. İşte bu para Özal’ın faizsiz finansman modeliyle bulunabilir. Ama nedense bu para ısrarla faizli borçlanmayla bulunmak isteniyor. Ve proje bir türlü tamamlanmıyor. Niçin, diyerek sorduğunuzda maalesef cevabı yok.

SÜLEYMAN YAŞAR - TARAF