Dünya ham petrol fiyatlarındaki sert düşüş akaryakıt fiyatlarına aynı oranda yansımıyor. Ham petrol ve kur artışlarında anında fiyatları zamlanan benzin, motorin ve LPG fiyatlarının petroldeki olağanüstü düşüşe aynı şekilde karşılık vermemesinde vergiler etkili olmakla birlikte Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) devreye girmesi de bekleniyor.
HAM PETROL %23.1 DÜŞTÜ AMA BENZİNE %4.4 YANSIDI
Bugün Gazetesi'nin derlediği bilgilere göre hesaplamalara göre fiyatlandırmada baz alınan Brent tipi ham petrol fiyatları geçen yıl eylül ayından bu yana yüzde 23,1 düşerek 108 dolardan 83 dolara geriledi. Buna karşılık aynı dönemde benzin fiyatındaki düşüş sadece yüzde 4,4’te kaldı. Geçen yıl eylülde litresi 4,94 liraya satılan benzin bugün son indirimle 4,72 liraya geriledi. Bu dönemde kurdaki artış ise yüzde 11,8 oldu. Akaryakıt fiyatları içerisinde petrol fiyatlarının ağırlığı benzin ve motorine göre yüzde 32-36 arasında değişiyor.
GEÇEN YILKİ %59'DU
Buna karşılık akaryakıt fiyatlarının oluşmasında asıl ağırlığı vergiler oluşturuyor. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve KDV’nin 1 litre benzin fiyatı içerisindeki ağırlığı geçen yıl yüzde 59 iken ham petrol fiyatlarından kaynaklı son indirimler sonrasında verginin payı yüzde 61’i aştı. Bu artış, satış fiyatını oluşturan girdi maliyetlerinden sadece petrolün inmesinden kaynaklandı.
KDV KAYBI BAŞLADI
Ham petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle benzin ve akaryakıt ürünlerinde yapılan her indirim KDV gelirlerinin düşmesine de neden oluyor.
Akaryakıttan alınan ÖTV maktu olduğu için fiyat değişimlerinden etkilenmiyor. Ancak KDV, girdi maliyetlerindeki düşüş ya da artıştan doğrudan etkileniyor. Akaryakıtın KDV matrahının önemli bir bölümünü ÖTV oluşturduğu için, yani maktu vergiden vergi alındığı için KDV’deki düşüş nispeten düşük kalıyor.
BAYİ VE DAĞITICI PAYI 42 KURUŞ
EPDK’nın yaptığı son fiyat indirimlerini içermeyen akaryakıt fiyat oluşum tablosuna göre pompa satış fiyatı 4,89 lira olan benzinin sadece 1,56 lirasını petrol oluşturuyor. Buna karşılık fiyatın 2,17 lirası ÖTV, 0,75 lirası KDV olmak üzere toplam 2,92 lirası vergiden oluşuyor. Fiyatın 42 kuruşluk bölümü ise bayi ve dağıtıcı payına gidiyor.
BUGÜN