Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, gayrimenkul sermaye iratları konusunda bir araştırma yaptı. Türkiye İstatistik Kurumunun 2005 verileri ile iskan ruhsatları ve TEDAŞ'ın elektrik fatura bilgilerinden yararlanılarak gerçekleştirilen çalışmada, Türkiye'de 17 milyon konut bulunduğu belirlendi. Araştırmaya göre, hane halkının yüzde 68'i kendi evinde, yüzde 24'ü kirada, yüzde 2'si lojmanda oturuyor. Yüzde 5'lik kesim ise kendi evinde ikamet etmiyor, ancak kira da ödemiyor. -KİRA VAR, AMA VERGİ YOK- Araştırmaya göre, 17 milyon konutun 3 milyon 770 binini kiralık konutlar oluşturuyor. Maliye Bakanlığının ''kiralanmaya hazır konutlar'' olarak tanımladığı bu konutlar için kira beyannamesi sayısı ise 857 binde kalıyor. Bu şekilde her 100 konutun yaklaşık 23'ü için kira vergisi ödeniyor. Bir bölüm konuttan elde edilen kira gelirinin, yıllık kira istisnası tutarının altında kaldığı dikkate alınsa da ev sahiplerindeki vergi kaçağının yine de yüksek seviyelerde seyrettiği ortaya çıkıyor. -BEYAN ORANI EN YÜKSEK İL İSTANBUL- Araştırmaya göre, İstanbul'da yaklaşık 3,5 milyon konut bulunuyor. Bu konutların 905 binini kiralık konutlar meydana getiriyor. Kira geliri beyannamesi verilerek, gelir vergisi ödenenlerin sayısı ise 375 bini aşmıyor. Aynı şekilde Ankara'da toplam konut sayısı yaklaşık 1 milyon 249 bin, kiralanmaya hazır konut sayısı 353 bin, kira beyannamesi verilen konut sayısı da 112 bin 686 olarak tespit edildi. İzmir'de de 1 milyon 207 bin konutun 265 bini kirada bulunuyor. Bu kentte kira beyannamesi verilen konut adedi de yaklaşık 61 binde kalıyor. Bursa'da ise toplam konut sayısı 657 bin, kiralık konut sayısı 147 bin, kira beyannamesi verilen konut sayısı da 34 bin oldu. 480'er bin konutun bulunduğu iki gelişmiş ilimizden Antalya'da kiralık konut sayısı yaklaşık 107 bin, Adana'da ise 92 bin olarak belirlendi. Antalya'da beyanname alınan konut adeti 25 bin 583, Adana'da ise 8 bin 257'de kaldı. Bu arada kirada beyan oranı en yüksek iller yüzde 41,5 ile İstanbul, yüzde 32 ile Ankara, yüzde 30,5 ile Bartın, yüzde 29 ile Eskişehir, yüzde 27,4 ile de Denizli olarak sıralandı. Beyan oranı en düşük iller ise yüzde 0,3 ile Bitlis, yüzde 1,2 ile Ağrı, yüzde 1,3 ile Adıyaman ve Batman, yüzde 1,7 ile Şanlıurfa, yüzde 1,9 ile Mardin, yüzde 2,2 ile de Şırnak oldu. -DENETİMLERDE KULLANILACAK- Öte yandan Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, söz konusu verileri, iskan ruhsatları ve TEDAŞ faturalarına göre güncellemek amacıyla bir çalışma yürütüyor. Bu çalışmanın ilk sonuçlarına göre, İstanbul'da kiralık konut sayısı 950 bine, Ankara'da 380 bine, İzmir'de 270 bine, Bursa'da 160 bine, Adana'da da 100 bine ulaştı. Genel Müdürlük, çalışmanın tamamlanmasının ardından ortaya çıkan güncel rakamları, Vergi Dairesi Başkanlıkları ile Defterdarlıklara gönderecek. Söz konusu veriler, bu ay verilen kira vergisi beyanname ile çapraz kontrole tabi tutularak, ev sahiplerinin kira gelirlerini doğru ve tam olarak beyan edip etmedikleri anlaşılacak. -İLLERDEKİ DURUM...- Maliye Bakanlığı Gelir Politikaları Genel Müdürlüğünün TÜİK'in 2005 yılı verileri ile iskan ruhsatları ve TEDAŞ elektrik faturaları üzerinden yaptığı çalışma sonucunda illerdeki konut sayıları ile kira beyannamelerindeki durum şu şekilde belirlendi: İller Toplam Kiralanmaya Beyanname Konut Hazır Konut Verilen Sayısı Sayısı Konut S. --------- ---------- ------------ ---------- Adana 480.106 91.407 8.257 Adıyaman 76.524 18.081 231 Afyon 179.067 27.417 2.252 Ağrı 41.392 6.928 80 Amasya 80.694 17.173 1.946 Ankara 1.248.526 352.997 112.686 Antalya 479.885 106.672 25.583 Artvin 31.865 8.491 849 Aydın 295.146 51.268 11.171 Balıkesir 364.424 65.862 15.206 Bilecik 47.532 12.005 2.047 Bingöl 30.287 8.189 258 Bitlis 36.293 7.997 22 Bolu 53.296 14.007 2.380 Burdur 67.122 11.262 1.578 Bursa 656.962 147.399 34.011 Çanakkale 120.801 25.565 5.648 Çankırı 45.686 9.173 988 Çorum 121.073 26.719 2.614 Denizli 247.271 55.040 15.085 Diyarbakır 201.547 45.085 1.138 Edirne 102.441 17.408 3.383 Elazığ 117.977 28.611 2.556 Erzincan 54.737 12.031 874 Erzurum 122.552 30.672 2.020 Eskişehir 217.311 49.659 14.490 Gaziantep 286.702 67.404 4.595 Giresun 100.963 21.715 2.453 Gümüşhane 26.815 5.078 452 Hakkari 21.338 4.667 199 Hatay 281.223 43.838 3.342 Isparta 130.566 26.767 2.981 Mersin 457.050 88.850 9.434 İstanbul 3.436.441 904.845 374.758 İzmir 1.207.406 264.503 60.711 Kars 30.249 7.206 472 Kastamonu 76.131 14.964 2.181 Kayseri 296.561 60.401 3.653 Kırklareli 88.539 15.873 2.296 Kırşehir 59.735 13.576 980 Kocaeli 379.119 82.974 12.299 Konya 498.347 97.784 9.112 Kütahya 162.613 31.678 3.768 Malatya 158.272 34.514 2.471 Manisa 321.164 59.312 11.820 K.maraş 171.318 33.488 2.137 Mardin 88.224 15.938 302 Muğla 215.111 41.573 10.529 Muş 36.924 6.082 162 Nevşehir 79.247 13.290 1.537 Niğde 84.125 12.397 830 Ordu 169.854 30.265 5.782 Rize 79.566 13.779 2.178 Sakarya 170.595 34.738 2.164 Samsun 264.086 55.753 11.068 Siirt 31.093 5.974 279 Sinop 42.873 9.338 1.687 Sivas 123.327 28.354 2.286 Tekirdağ 232.816 38.626 5.164 Tokat 139.445 25.950 2.435 Trabzon 203.329 44.430 8.175 Tunceli 14.085 4.678 640 Ş.urfa 159.542 31.017 531 Uşak 86.115 18.098 2.595 Van 81.092 15.319 714 Yozgat 115.102 24.117 1.024 Zonguldak 147.314 32.361 7.359 Aksaray 85.597 16.617 723 Bayburt 11.945 2.990 527 Karaman 59.139 13.580 739 Kırıkkale 84.138 18.490 2.480 Batman 57.032 14.010 180 Şırnak 38.280 5.511 123 Bartın 30.826 6.816 2.081 Ardahan 8.088 2.291 141 Iğdır 21.243 3.805 416 Yalova 84.053 10.815 1.993 Karabük 61.355 13.342 2.021 Kilis 20.472 3.898 516 Osmaniye 87.170 15.680 400 Düzce 44.415 9.846 469