Satışlar durma noktasına gelince inşaat sektöründe roller değişmeye başladı. Yeni yapılan binalar
kiralık ev sayısını artırınca hem
fiyatlar düştü hem de kiracıların eli güçlendi. Artık ev sahipleri, ödemesini zamanında yapan 'iyi' kiracıları kaybetmemeye özen gösteriyor.
İstanbul Yenibosna'da 13 dairesi olan Recep Durmuş, piyasalardaki durgunluğu dikkate alarak, bu yıl kiracılarına hiç zam yapmadı. "Bu dönemde fiyat artırmak vicdansızlık." diyen Durmuş, evlerinde oturan kiracıların maaşlı çalıştığını, zor geçindiklerini belirtiyor. İnsaflı ev sahibi, "Eğer çocuğunun sütünden kısıp bana zam verecekse buna razı olamam." diyor.
Kiracılarının '
Allah razı olsun' duasının kendisi için yeterli olduğunu vurgulayan Durmuş, zam yapmamasında kiracılarının dürüst ve iyi insanlar olmasının etkili olduğunu, hepsinden de çok memnun olduğunu söylüyor. Çocukluğunda yaşadığı ve çok etkilendiği bir olayı şöyle anlatıyor: "Oturduğumuz evin sahibi, kira bir gün gecikince eve gelip
hesap sormuştu. Babam da bir şey diyemedi. Bu olay beni çok etkilemişti. Bu dönemde zam yapan ev sahiplerini kınıyorum. İşyerimizde çalışan birinin kirasını ev sahibi 450 YTL'den 550 YTL'ye çıkarmış. Bunu duyunca 'İnsanlar nasıl duyarsız olabiliyor? Hiç mi bu insanlar nasıl geçinir diye düşünmüyor?' dedim. Ev sahipleri zam yaparken lütfen kiracılarının durumunu düşünsün."
Recep Durmuş'un kiracılarından
Ufuk Demir, ev sahiplerinin sıfır zam kararı almasının kendilerini memnun ettiğini kaydediyor. Bir kamu kuruluşunda çalışan Demir, "Bu dönemde yüzde 10'luk bir zam bile bizim gibi maaşlı insanları derinden etkiliyor. Isınma maliyetlerinin arttığı böyle bir dönemde kiramıza zam yapılmaması bizi rahatlattı. O parayı 5 aylık bebeğimin giderleri için harcayacağım." diye konuşuyor. Kiralık ev sayısının artması İstanbul'la sınırlı değil. Türkiye'nin birçok ilinde benzer durumlar yaşanıyor. Emlakçılar Federasyonu Başkanı Rıza Kaymakçı, şimdiki süreci şöyle aktarıyor: "Merkezî bölgelerde kiraları yüksek bulanlar şehir dışında daha
ucuz yeni konutlara taşınıyor. Bunun yanı sıra satılamayan konutlar da kiralığa dönüştürülüyor. Şehir merkezlerinde kiralık konut sayısı hızla artıyor. 14 ay önce 900 YTL'ye kiraya verdiğimiz evi üç gün önce yeni bir müşteri 750 YTL'ye kiraladı. Biraz daha diretse ev sahibi 700 YTL'ye razı olacaktı. Ev sahipleri önceden zam için yüzde 10'u baz alırdı, artık bu rakamların çok altına düşüldü. Birçok konut sahibi zam oranını kiracısına bırakıyor. Ev sahibiyle iyi geçinen kiracılar şanslı."
İstanbul Emlakçılar Odası'nın verilerine göre şehrin farklı bölgelerinde son iki yılda kira fiyatları yerinde saydı. Bazı bölgelerde bir önceki yıla oranla düştü.
Esenler, Eminönü,
Bağcılar,
Beykoz,
Gaziosmanpaşa, Güneşli,
Küçükçekmece gibi ilçelerde 100 metrekare evlerin minimum kira fiyatı 300 YTL'ye kadar geriledi. Lüks semtlerdeki kira fiyatları da yerinde saydı.
İSTANBUL'DA SEMTLERE GÖRE KİRALAR
SEMTLER 2007 2008
KİRA ARALIĞI DÜŞÜK-YÜKSEK DÜŞÜK-YÜKSEK
Acıbadem 650-900 550-800
Ataköy 1.000-1.400 900-1.250
Beşiktaş 800-1.200 750-1.150
Florya 800-1.800 700-1.600
Fulya 750-1.000 700-950
Gayrettepe 1.000-1.750 900-1.550
Maltepe 400-700 400-700
Mecidiyeköy 750-1.100 675-1.000
Pendik 300-750 285-700
Şirinevler 450-600 400-550
Şişli 800-1.200 700-1.100
Ümraniye 500-800 500-800
Üsküdar 600-900 550-800
Yeniköy 1.200-2.000 1.200-2.000
Zeytinburnu 300-600 285-550
(*) 100 metrekare standart daireler baz alınmıştır.
Kaynak: İstanbul Emlakçılar Odası