Dünyaca ünlü
markalar,
Türkiye'de
taklit ürünlerle savaşta ev kadınlarından
destek alıyor. Firmalarla anlaşan yüzlerce kadın, çarşıda,
pazarda, atölyede gördükleri ürünleri cep
telefonuyla görüntüleyip ihbar ediyor.
Pahalı markalar
Kadın dedektifler, yakalattıkları her 10 bin parça taklit ürün için en az bin dolar alıyor. Bu rakam, pahalı markalarda daha da yükseliyor. Aylık geliri beş bin doları bulanlar bile oluyor.
İki saatlik
mesai
Türkiye'de 105 markayı temsil eden Tescilli Markalar Derneği'nin
avukatı Vehbi Kahveci "Günde iki saat çalışıp bu yolla evini geçindirenler, hatta çocuğunu özel okulda okutanlar bile var" diyor.
Korsan avcısı kadınlar
Ünlü markalara çalışan ev kadınları, çarşı pazar dolaşırken gördükleri taklit ürün satan yerleri cep telefonlarıyla görüntüleyip, 10 bin parça için bin dolardan ayda 5 bin dolara kadar para kazanıyor.
Lacoste, Louis Vitton, Tod's, Prada, Yves Saint Laurent, Gucci gibi dünyaca ünlü markalar, taklit ürünlerle savaşta, ev kadınlarından destek alıyor. Her yıl 3 bin yeni taklit davasının açıldığı, 9 bin davanın da sürmekte olduğu Türkiye'de yüzlerce kadın,
yabancı markaların Türkiye temsilcilikleriyle ortaklaşa çalışıp, taklit ürünü ihbar ediyor.
İhbarı
delillerle destekleyen, cep telefonlarıyla fotoğraf çeken kadınlar, yakalattıkları her 10 bin parça için en az bin dolar alıyor. Bu rakam, pahalı markalarda daha da yükseliyor. Türkiye'de 105 markayı
temsil eden Tescilli Markalar Derneği'nin (TMD) avukatı Vehbi Kahveci, taklitle mücadelenin birkaç yolu olduğunu belirterek, şunları anlattı: "Bu iş için özel araştırma şirketleri kuruldu. Ama daha yaygını şu, yüzlerce
ev hanımı, çarşı pazarda gördüğü taklit ürünleri şikayet ediyor. Bu yolla çok iyi para kazananlar, evini geçindirip çocuğunu özel okulda okutanlar var. Günde 2 saat çalışarak yapılabilir bu iş,
tavsiye e
derim. Bayrampaşa'da yaşayan bir kadın deri atölyelerini dolaşıp gizlice fotoğraf çekse, bir sürü Louis Vitton taklidi yakalayabilir."
PROSEDÜR UZUN
1995 yılında çıkan yasayla taklitle mücadelenin başladığını, taklit ürün üretenlerin 28-40 milyar
para cezası, 2-4 yıl arasında hapisle cezalandırıldığını söyleyen Kahveci, "Taklit ürün pazarının büyüklüğü tahminlerinizin üzerinde. 100 milyonlarca dolar diyebilirim. Bodrum'da, Marmaris'te,
Alanya'daki pazarlarda sadece bir tezgahta 3-5 bin mal olur. Alanya taklit cenneti oldu. Orada 12 bin
Alman var. Adamlar ülkelerinde gördükleri ürünün dörtte biri fiyatına Alanya'da görünce alıyorlar. Gerçeğinden güç ayırdedilebilen taklitler var" dedi. Türkiye'nin gündemine 1990'larda giren taklit ürünler iki yolla üretiliyor. Ya Uzakdoğu'da üretilen ürünler gümrüklerden ithalat yoluyla giriyor, ya da
yurt içinde
üretim yapılıyor. Avukat Vehbi Kahveci, İhbar mekanizmasıyla geçimini sağlayan yüzlerce kişiye rağmen, taklitle mücadelede sıkıntılar olduğunu söyleyen Kahveci, sistemin tıkandığı yerleri de şöyle sıraladı: "Bütün kurumlar bizden yana olduğunu söylüyor ama bunu uygulamada göremiyorum. Kapalıçarşı'ya ihbar üzerine her gittiğimde dükkan boş çıkıyor, iki gün sonra yeniden işine devam ediyorsa burada bazı şeylerin araştırılması lazım. Beyoğlu'nda Lacoste
mağazasının önünde, kartonun üzerinde taklit Lacoste satılıyor. Belediyenin 'Kabahatler Kanunu' çerçevesinde orada o tezgahı açtırmaması lazım. Belediyeler buna suç gözüyle bakmıyor. Başka türlü düşünmek istemiyorum ama yine de bu durum dikkatimi çekiyor.
ŞİKÂYET EDEN YAKALATIYOR
Hiç bir marka ürününü bilerek pazara düşürmez. Semt pazarlarında tezgahları belediyeler kiralıyor, şimdi sahte mal satılınca belediyenin suçu olması gerekmez mi? Ama bu, belediye mantığında suç değil. Mahkemelere başvuruyoruz, yeni
Ceza Usul Kanunu gereğince
mahkemeler çok daha titiz davranıyor. Kuvvetli şüphe arıyorlar. Dün yaptığımız bir işlemi anlatayım örneğin, bize bir telefon geldi ve şu anda malın üretildiğini, x adreste bulunduğunu ve Almanya'ya
ihraç edilmek üzere olduğunu söylediler. Biz bu bilgi üzerine mahkemeye başvurduk. Mahkeme yeterli delil olmadığı gerekçesiyle talebimizi reddedtti. Sonra büyük uğraşlar sonucu, şahit vs. bulup yeni başvuruda bulunup gittiğimizde hakikaten mal orada duruyordu. Eğer bir gün geç kalsak gitmiş olacaktı. Kim şikayet ederse onun malı yakalanır, eğer şikayet etmezse o malla ilgili bir işlem yapılmaz."
Taklitçiler nasıl çalışıyor?
*
İmalatçı, satıcı, dağıtıcı organize çalışıyor.
* Çok gelişmiş haber alma sistemleri var. Karakola evrak gittiğinde, semt pazarındaki satıcının haberi oluyor, hemen tezgah toplanıyor.
* Türkiye pazarına girmeden önce markasının taklidini ülkeye sokup, belli bir tanınırlığa ulaştıktan sonra kendileri mağaza açan markalar var.
* Semt pazarında satılan mallar için "ihracat fazlası" deniyor. Oysa üreticinin üretim fazlasını iç pazara verme hakkı yok. İmalat hakkı iptal edilir.
* Türk markalarının da taklit sorunu var. Kaliteli
Türk markalarının taklitleri
Rusya,
Ortadoğu,
Macaristan, Bulgaristan'da satılıyor.
* Türkiye'de bu işin yaygın yapıldığı yerler var. Kapalıçarşı'da ünlü bir dükkan var, oradan üst gelir düzeyi
alışveriş yapıyor. Louis Vitton çantanın kendisini gerçek, aksesuarlarını sahte alıyorlar. O dükkan müşterilere şifre vermiş. Parolayı söylüyorsunuz, bir görevli sizi alıp başka bir dükkana götürüyor. Dolayısıyla yakalanamıyorlar.
* Taklitçiler, tişortu ayrı, marka etiketini ayrı satıyor. Satın alan sonradan dikiyor markayı.
* En çok taklit üretilen yerler
İstanbul, Aydın,
Gaziantep ve
İzmir.
* Güneydeki
tatil köyleri bu işin cenneti. Orda gece panayırlarında binlerce taklit ürün satılır. Gece
arama yapma hakkımız olmadığı için rahatlar.
Kz çocuklarının sevgilisi Barby örneğin. Taklitçiler onun ismini yazmayıp resmini basıyordu. Şimdi Barby resmi
tescil ettirdi. Biz de o resmi taşıyan çantaları toplamaya başlayacağız
SABAH.