Ekonominin sırtındaki en büyük kamburlardan biri olan
kayıt dışı ile mücadele konusunda
Maliye, sıkı bir denetim politikası izliyor. Teftişlerin sıklaştırılması ve cezaların artırılmasının yanında ilginç yöntemlere de başvuruyor. Müfettişler tebdil-i kıyafetle kendilerini saklayıp
mükellefin kapısını müşteriymiş gibi çalıyor. Bu yöntemin en somut sonuçlarından biri turistik tesislerde alındı. Şortlu denetçilerin turizm bölgelerindeki operasyonları neticesinde, gelir beyanları 15 kat arttı. Maliye'nin ilginç yöntemlerinden biri de geçtiğimiz mart ayında
Ankara'da uygulamaya konuldu ve önemli oranda başarı sağlandı. Türkiye'de ilk defa uygulanan Düzenli Vergi Denetimi (DVD) sistemine göre, mükellefler gelir uzmanlarına zimmetlendi. Temmuz sonuna kadar 10 sektörden bin 200 mükellefin kayıtları üzerinde incelemeler yürütüldü. Sık denetimler karşısında
vergi kaçırmanın ödemekten daha maliyetli olduğunu gören
işletmeler de beyanlarını yüzde 43 oranında artırmak zorunda kaldı. Böylece mükelleflerin beyan ettiği KDV matrahları geçen yılın aynı dönemine göre 282 milyon Yeni Türk Lirası'ndan 405 milyon YTL'ye çıktı.
DVD sisteminin Türkiye'de ilk defa kendi daireleri nezdinde uygulamaya geçirildiğini anlatan Ankara
Vergi Dairesi Başkan Vekili Murat Şenal, mükelleflere zimmetlenen denetim elemanlarının işletme ile ilgili her türlü bilgiye sahip olduklarına dikkat çekti. Son 2-3 yıldır zarar beyan eden işletmeleri mercek altına aldıklarını vurgulayan Şenal, sistemin işleyişini şöyle anlattı: “Artık denetimleri bilinçli yapıyoruz. Örneğin bir gelir uzmanına 10 yeri zimmetliyoruz. Bunlar çapraz
kontroller yapıyor. İşletmenin en yoğun olduğu saatlerde denetime gidiyor. Müşteri gibi davranıp mükellef hakkında bilgi alıyor. Bunun farkına varan işletme sahibi de ceza yememek için beyanlarını yeniden gözden geçiriyor.”
Uygulamaya koydukları yöntemlerde vergiye
gönüllü uyumu sağlamayı amaçladıklarını da dile getiren Ankara Vergi Dairesi Başkan Vekili Şenal, programlı ve programsız teftişlerle 6 ay gözetim, 6 ay denetim faaliyeti yürüttüklerini aktardı. Şenal, uyum sağlamayan işletmeleri ilave incelemelere tabi tuttuklarını da sözlerine ekledi.
Şenal’ın verdiği bilgilere göre, denetim birimleri her sektöre farklı saat ve günlerde gidiyor. Hafta içi doktordan muayene için randevu alıyor; ancak muayene sırası gelince “Benim acil bir işim çıktı.” diyerek oradan ayrılıyor. Hafta sonu
lunaparkta dolaşıyor. Gece restorana müşteri gibi girip, “Bir arkadaşımı bekliyorum, siparişi sonra vereceğim.” bahanesiyle saatlerce oturup
firmanın hasılatını kontrol ediyor. Firma yanlış beyanda bulunduğunda “Biz şu gün, şu saatte sizi denetime tabi tuttuk. İşleriniz beyan ettiğin kadar kötü değildi.” karşılığını veriyor. Beyanlarını düzeltmeyenler olursa önce
usulsüzlük cezası kesiliyor. Buna devam ederse sonrasında 3 yıllık hesapları incelemeye alınıyor. DVD programı kapsamında uyarıları dikkate almayıp eksiklikleri tamamlamayan mükellefler hakkında 108 adet ceza tutanağı düzenlenerek 4 mükellef incelemeye sevk edildi. Uyum göstermediği tespit edilen diğer mükellefler ise önümüzdeki aylar içerisinde kapsamlı vergi incelemesine alınacak. Denetim kapsamına dershaneler ve özel kurslar, restoranlar, lokantalar, kafeler, hazır
yiyecek satan işletmeler, pastaneler, doktorlar, veterinerler ve klinikleri, fotoğrafçılar,
spor salonları, bowling salonları,
halı saha işletmeleri,
yüzme ve tenis tesisi işletmeleri ile benzer işletmeler, bay-bayan berberleri, güzellik-
estetik salonları, ayakkabıcılar, kuru temizlemeciler, su ve tüpgaz satıcıları ile lunapark sektörlerinde faaliyet gösteren işletmeler alındı.