Nesiller değişti, bir kısmı zamanla yok olup gitti bu aile şirketlerinin. Daha doğrusu Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçişte çoğu faaliyetlerine son verdi. Az olsa da ayakta kalanlar var. Sayıları yaklaşık 40'a yakın olan bu firmaların 24'ü on gün önce bir araya gelerek 100 Yıllık Markalar Birliği'ni kurdu. 1800'lü yıllarda kurulan firmaların üçüncü, dördüncü kuşak temsilcileri 21 Haziran'da Hyatt Regency Otel'de ilk kuruluş toplantısını gerçekleştirdi. Birliğin başında Ece Ajandaları'nın üçüncü kuşak temsilcisi Seydali Gönel var. Markalar sadece İstanbul merkezli değil. Manisa'dan helva, Balıkesir'den de bir şekerci yer alıyor. Birlikteki Konyalı, Vefa Bozacısı, Güllüoğlu, Rebul Eczanesi, Bebek Badem Ezmecisi gibi markaların çoğu aile şirketi. Olmayanlara da rastlıyoruz. Bazı aileler zamanla hisselerini sattıkları için işletmeleri başkaları yapıyor ancak isimleri hâlâ yaşatılıyor. Eminönü'ndeki şekerci Hafız Mustafa bunlardan biri. Böylesine özel bir organizasyonda Hamidiye Suları, tarihi şekerci Ali Muhiddin Hacı Bekir ve Kurukahveci Mehmet Efendi gibi firmaların yer almaması dikkatimizi çekiyor. Kurukahveci Mehmet Efendi Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Ayer, 100 Yıllık Markalar Birliği'ne katılmamalarının özel bir sebebi olmadığını söylüyor. Birliğe güç katmanın en çok Kurukahveci Mehmet Efendi'ye yakışacağını hatırlattığımızda, 1777 tarihinde kurulan Ali Muhiddin Hacı Bekir'in de olmadığını söylüyor. Ancak Ali Muhidddin Hacı Bekir Şekerleri'nin Genel Müdürü İlyas Tunaoğlu, "Muhtemelen yakın bir tarihte biz de iştirak edebiliriz. Yönetim kurulu toplandıktan sonra karar vereceğiz." diyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki Hamidiye Suları'nın ise birlikte yer almasına belediye yetkilileri sıcak bakmamış. Reklam ve Tanıtım Sorumlusu Gökhan Kopuz, "Daha katılıp katılmayacağımız belli değil, görüşmeler ve değerlendirmeler yapılıyor." diye bir açıklamada bulunuyor. Bu durum aklımıza 'Acaba 100 Yıllık Markalar Birliği'ne katılıp katılmama konusunda kararsız kalan firmalar arasında bir güç dengesi oluşturulamadı mı?" sorusunu akla getiriyor. Sessiz sedasız yüzyıl geçirenler Birlikte yer alan bazı firmaları hiç tanımadığımızı fark ediyoruz. Mesela Emgen Optik, Tevfik Aydın saatleri, Alevli Züccaciye, Petek Saraciye... Yüzyıl önce kurulan ama yollarına sessiz sedasız devam eden bu firmaların tarihleri çok eski olsa da bilinirlilik oranları yüksek değil. Emgen Optik'in 3. kuşak sahibi Çetin Emgen ortalarda gözükmemelerini şöyle açıklıyor: "Bizi 40-50 yaşın üstündekiler tanır. Şov yapmayı sevmeyiz. Her yerde gözükmeyiz, mütevazı yaşarız ama bilen bilir. Dedem, annem, babam hepsi eczacıdır fakat babam 1925'te eczane işinden vazgeçiyor ve Beyoğlu'ndaki Emgen hanı satın alıyorlar. Yalnız optik işini yapıyor. FİTAŞ sinemasının tam karşısında yerimiz. Beyoğlu'nun en eskisiyiz. O açıdan da hiç tanıtım yapmadık. Bu birlik bize bir ivme oldu. Resmi olarak da Türkiye'nin ilk gözlükçüsüyüz, bizden eski gözlükçü yoktur. Babam 1951'de kurulan Gözlükçüler Derneği'nin kurucu üyesidir. İlk başkanıdır." Tevfik Aydın saatlerinin 3. kuşak temsilcisi Ömer Fatih Aydın ise, "Babam İstanbul'un ilk Müslüman tüccarlarından. İlk mağazamız Eminönü meydanında açılıyor. Bizim sattığımız sadece mal değil, hizmet. Saatlerimiz öyle bir-iki senelik değil, evladiyelik. Hep en kaliteli malları sattık. İstanbul'da iki mağazamız var. Bu yüzden adımız bilinmiyor olabilir." diyor. MEHMET SADIK VEFA - VEFA BOZACISI Daha önce de kurulması gereken bir birlik. Biz kimiz, köklerimiz nereden geliyor bunları somutlaştıran bir güçler birliği. Birlikte olursak daha fazla dikkat çekeriz. Her ülke yüz yıllık markalarını medaı iftarımız diye anlatıyor. Biz çok geç kaldık. İnşallah bundan sonra ülkemizi her yerde hep birlikte temsil edeceğiz. EMİNE DİNDAR - KOSKA HELVACISI Ülkemizde 100 seneyi aşan firma sayısı çok az olduğu için bir araya gelip markalaşmaya dikkat çekmek istedik. Bu markayı yüz yıldır taşıyoruz ve daha da ileri götüreceğiz inşallah. Tarihi geçmişimizi anlatan bir sergi planlıyoruz. "100 Yıllık Markalar Sergisi"ni kasım ya da aralıkta yapacağız. Tüm markalar, eski bilgi, belge ve dokümanlarıyla geçmişlerini anlatacak. MEHMET MÜDERRİSOĞLU - REBUL ECZANESİ Yüzyıl dayanabilen markalar bundan sonra nasıl ayakta kalır? Birliğin amacı bu. Biz de bu amaca hizmet etmek için katıldık. Çok da iyi oldu, içimizde çok büyük markalar var. Rebul'u anlatmak kitaplarla olacak bir hadise, kitabını da hazırlıyoruz zaten. MUSTAFA TAVUKÇUOĞLU - HAFIZ MUSTAFA ŞEKERCİSİ Daha dün açılan firmalar kapılarına 'tarihi yer' yazıyor. Her tarafa Hafız Ahmet, Hafız Ceylani, Hafız Ahmet. Since 1940, 1970. Bizim amacımız bu sahte markalarla mücadele etmek. Birliğe bu nedenle katıldım. Kim marka, kim değil belli olsun. Aileyle bağlantımız yok, ismin kıymetini bilerek devam ettiriyoruz. SEVİM İŞGÜDER - BEBEK BADEM EZMECİSİ Ülkede her şey yavaş yavaş yok oluyor. Mevcutların yaşaması gerekli. Ama tabii bu biraz da ailevi gelişmelerle ilgili. Bazen arkadan gelen olmayınca yok olabiliyor bu markalar. Benim kafamda hep bir soru işareti vardır. Acaba aynı lezzetler devam ediyor mu? Maalesef çoğu etmiyor. Batı'da 1880'lerden kalan firmalar vardır hep. Keşke bizde de devam etse. ÇETİN EMGEM - EMGEN OPTİK Bu birlik Türkiye'de hiç olmamış bir şey. İlk defa hayata geçiyor. Amerika'da, Avrupa'da böyle birçok şirket var. Ülkemizde firmalar iki jenerasyon sonra yok olup gidiyorlar. Hem markaları korumak, hem de bu ülkede de eskiden kalan bir şeyler olduğunu anlatmak, hatırlatmak açısından çok önemli. ÖMER FATİH AYDIN - TEVFİK AYDIN SAAT Babam sorgu hakimiymiş. Fakat 9 çocuğu olunca geçim sıkıntısı çekiyor ve saat tamirciliğini öğreniyor ve 1940'ta Trabzon'dan İstanbul'a geliyor. İlk mağazamız Eminönü Meydanı'nda. O zaman Türk ve Müslüman tüccarlar az. Tevfik Aydın ilklerden. Dolayısıyla birlikte olmayı önemsiyoruz. Birliğin kuruluşunda yer alan markalar Ece Ajandası: Mehmet Sadık Kağıtçı 1910'da kurdu. Şu anda başında Seydali Gönel ve Ali Muhsinzade var, 3. kuşak Afitap Kırtasiye: Mehmet Sadık Kağıtçı 1892'de kurdu. Seydali Gönel ve Ali Muhsinzade yönetimde, 3. kuşak. Saatli Maarif Takvimi: 1860 yılında Hacı Kasım Efendi kurdu, yönetimde torunu Aydın Geylani, eşi Muhsin Geylani ve oğulları Ahmet Geylani var. 3. kuşak. Bebek Badem Ezmecisi: 1904'te Mudanyalı Mehmet Halil Bey kurdu, şimdiki sahibi Sevim İşgüder, 3. kuşak. Vefa Bozacısı: 1876 yılında Hacı Sadık Bey tarafından kuruldu. Şu anda başında Mehmet Sadık Vefa var. 4. kuşak. Rebul Eczanesi: 1895'te Jean Cesar Reboul tarafından kuruldu. 1936 yılında Kemal Müderrisoğlu devraldı. Başında oğlu Mehmet Müderrisoğlu var. Servet-i Fünun Matbaası: 1878 yılında Ahmet İhsan Bey tarafından Sirkeci'de kuruldu. 1950 yılında matbaayı Ahmet İhsan Bey'den Ece Ajandaları'nın ikinci kuşak yöneticisi Mürteza Sadık Kağıtçı aldı. Şirket Küçükcekmece-Yarımburgaz'da faaliyet gösteriyor. Malatya Pazarı: Malatya'da Ali Palancı tarafından 1870'te kuruldu. Başında Çetin Palancı var, 4. kuşak. Konyalı: Hacı Ahmet Doyuran tarafından 1897'de kuruldu. Mehmet Eren Doğanbey başında, 4. kuşak. Koska Helvacısı: Denizli'de Hacı Emin Bey tarafından 1907'de kuruldu. Nevzat Dindar ve yeğeni Emin Dindar başında, 3-4. kuşak Cemilzade Badem Ezmesi ve Lokum: 1883'te Udi Cemil Bey tarafından İstanbul Şehzadebaşı'nda kuruldu. Torunu 3. kuşak Satvet Cemiloğlu ve 4. kuşak Barış Cemiloğlu ile devam ediyor. Hafız Mustafa Şekercisi: İsmail Hakkı Zade 1864'te kurdu. El değiştirdiği için başında şu anda Mustafa Tavukçuoğlu var. Pandeli Restoran: 1901'de Rum Usta Pandeli Çobanoğlu tarafından kuruldu. Oğlu Hıristo Çobanoğlu ve Cemal Biberci şimdiki iki ortağı. Yeni Asır Gazetesi: 1895 yılında Arif Bilgin kurdu. Şu anda Çalık grubuna bağlı olarak yayın yapıyor. İlancılık: Türk reklamcılığının gelişmesine önemli rol oynayan firma David Samanon, Jak Huli ve Ernest Hoffer tarafından 1909'da kuruldu. 1933'te İzor Baruh alıyor. Şirketin başında oğlu, torunu ve ortakları Atılay Bingöl var. Emgen Optik: 1909'da Üsküdar meydanında eczacı Salih Necati Emgen tarafından kuruldu. Başında Çetin Emgen var. 3. kuşak. Tevfik Aydın: 1889 Kabazade Mehmet Nuri tarafından kuruldu. Şu anda yönetimde Ömer Fatih Aydın var, 3. kuşak. Alevli: Züccaciye sektörünün en eski firması 1898'de kuruldu. Başında yönetim kurulu başkanı Şabat Levi ve oğlu David Levi var. 2. ve 3. kuşak. Hamamcıoğlu: Ali Hamamcıoğlu tarafından 1880'de kuruldu. İş makineleri satan bir firma. Başında 3. kuşaktan Münir Hamamcıoğlu var. Manisalı Gıda: 1885 yılında Hacı Ahmet tarafından Manisa'da helva yapmak üzere kuruldu, başında Altan Manisalı var. 3. Kuşak. Şekercioğlu Lokum: 1880'lü yıllarda Balıkesir'in Dursunbey ilçesinde kuruldu. 5. kuşaktan Mustafa Şekercioğlu ve oğulları Lütfullah Salih Şekercioğlu yönetiminde. Komili Zeytinyağı: 1878'de Midilli'de Komili Hasan tarafından kuruldu. Başında Ana Gıda'nın Genel Müdürü Ümit Ersoy var. Karaköy Güllüoğlu: 1871'te kuruldu. Başında Nadir Güllü var. 3. kuşak. Petek Saraciye: 1855'te kuruldu. ZAMAN