İşte
Yavuz'un uyarıları:
Bu yüzden insanların zihnine 'dert ayı' olarak yerleşmiş.
Ticaret ile uğraşanlar iyi kötü muhasebecilere danıştığı ve
vergiye teşne oldukları için beyanlarını vermekte sıkıntı çekmiyorlar.
Ancak sadece
gayrimenkul sahibi olduğu için vergi ile uğraşmak zorunda kalanlar; bu gayrimenkul ile ilgili vergi vermeleri gerektiğinde çoğu zaman bilgi eksikliğinden ceza ile muhatap olabiliyor, kimi zaman da fazla ve yersiz vergi ödemek durumunda kalabiliyor. Ayrıca birçok kişi gayrimenkullerin kiraya verilmesi neticesinde elde edilen iradın (gelirin) vergisi ile bu gayrimenkuller için ödenen emlak vergisini karıştırıyor. Tekrar etmekte fayda var; gayrimenkul
sermaye iradı, gayrimenkulden bir sene boyunca elde edilen
kira gelirinin istisnayı aşması halinde vergi dairesine bildirilmesi ve hesaplanacak gelir vergisinin iki
taksit halinde ödenmesidir.
Emlak Vergisi ise bir nevi servet vergisi olup, gayrimenkul (ev,
arsa, yazlık,
büro) sahibi olan kişilerin bu servet dolayısıyla ödedikleri bir vergidir. İnsanlar elde ettikleri bu servet için kendilerine
hizmet getiren ve gayrimenkullerine değer kazandıran belediyelere bunun karşılığını Emlak Vergisi,
Çevre Temizlik Vergisi vs. ile ödüyor. Bu vergi için herhangi bir
beyanname verilmiyor, sadece yeni gayrimenkul alanlar 'Emlak Vergisi Bildirimi'nde bulunuyor.
Her iki verginin de kendine göre istisnaları, indirimleri ve avantajları var.
Kira geliri ile ilgili verilmesi gereken beyannamelerde nelere dikkat edilmesi gerektiğini ve hangi durumlarda avantajlı olunacağını geçtiğimiz hafta izah etmiştim. Bu hafta belediyelere ödenmesi gereken Emlak Vergisi ile ilgili bilgi vereceğim. Emlak Vergisi ev, arsa,
arazi, işyeri,
tatil yerleri gibi gayrimenkuller için ilgili belediyelere ödenen bir vergidir. Birincisi mart, nisan ve mayıs ayında, ikincisi kasım ayında olmak üzere iki eşit taksitte ödeniyor. Ayrıca verginin yüzde 10'u kadar Taşınmaz
Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı da tahsil ediliyor. Emlak Vergisi gayrimenkullerin vergi değeri üzerinden hesaplanıyor. Vergi değeri ise takdir komisyonları tarafından 4 yılda bir tespit ediliyor ve her yıl yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılıyor. En son 2005 yılında tespit edilen vergi değerleri her yıl güncelleniyor. Bu sene de bu değer yüzde 3,6 nispetinde artırılacak. Dolayısıyla bu seneki tutarlar, geçen sene ödenen emlak vergileri bu nispette artırıldıktan sonra ortaya çıkacak.
Emekli ve
özürlülerin Emlak Vergisi
Bakanlar Kurulu, sadece bir konutu olan ve geliri sınırlı olan kesim için Emlak Vergisi oranının sıfır olarak uygulanmasına karar vermiş durumda. Bu karara göre; başka bir geliri olmayan
emekliler, özürlüler, gaziler, şehitlerin dul ve yetimleri, hiçbir geliri olmayan işsizler ve ev hanımları, brüt alanı 200 metrekareyi aşmayan ve sadece tek bir konut sahibi iseler Emlak Vergisi ödemiyor.
Basın yayın organlarında Emlak Vergisi oranlarının artırılacağı ve bazı avantajlı hallerin kaldırılacağı yönünde yazı ve yorumlar yer alıyor. Bu tür yorumlar geçen sene de çokça yapılmış fakat herhangi bir artış olmamıştı. Şu ana kadar da herhangi bir
düzenleme yapılmadığından, gayrimenkul sahiplerine mevcut düzenlemeler çerçevesinde hareket etmelerini
tavsiye ederim.
İndirimli (sıfır) vergi oranından faydalanılması için, konutta bizzat oturmak şartı aranmıyor. Bu sebeple, sahip oldukları tek konutu kiraya verip, kirada oturanlar da diğer şartları taşımak kaydıyla, indirimli vergi oranından faydalanabilir. Birden fazla konutu olanlar ise bu konutlarından biri için bile sıfır oranlı Emlak Vergisi'nden faydalanamıyor. Aynı şekilde, ara sıra dinlenmek maksadıyla gidilen yazlık veya dağ evi gibi konutlar da bu vergi muafiyetinin dışında tutuluyor. Hisseli dahi olsa, iki ya da daha fazla konutu olanlar, bütün konutları için Emlak Vergisi yatırmak zorunda. Emekliler (emekli aylığı dışında), işsiz ve ev hanımları, herhangi bir gelir elde ederse aynı şekilde bu avantajı kaybediyor. Yukarıdaki gruba girip sadece tek konutu olanlar; belediyelere müracaat ederek söz konusu şartları taşıdıklarını (emekli, özürlü, gazi, işsiz vs.) bildirerek taahhütname doldurup, Emlak Vergisi'ni ödemeyebilir.
AHMET YAVUZ-ZAMAN