Antalya Ziraat Odası Başkanı Halil Ordu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Temmuz ve Ağustos aylarında aşırı sıcak ve nemli hava nedeniyle tarla ürünlerinde erken hasat yapıldığını, bu nedenle piyasada domates başta olmak üzere sebze sıkıntısı yaşandığını söyledi. Tarla ürünün sona ermesi, sera ürününde de geç ekim yapılması dolayısıyla ara dönemde arz sıkıntısı ortaya çıktığını, bu nedenle domates fiyatlarının aşırı yükseldiğini belirten Ordu, şunları kaydetti: ''Domates yetiştiren üretici kazandı. Şu anda domates pazarda ve süper marketlerde 7-10 TL arasında işlem görüyor. Aşırı sıcak tarla ürününü yaktı. Domates güvesi (Tuta absoluta) zararlısı nedeniyle de domates ekiminde tereddüt eden çiftçi geç ekim yaptı. Şu anda ürün boşluğu oluştu. Halkımız, 15-20 gün daha sabredecek. Ancak 15 gün sonra, Kasım ayı başından itibaren sera ürünü pazara yavaş yavaş giriş yapar. Zaten şu sıralarda ufak tefek hasat edilen ürünler pazara girmeye başladı. Kasım ayından itibaren fiyatlar düşer. Ancak 2 TL'den aşağıya da düşmez.'' Ordu, aşırı sıcakların sadece domatesi etkilemediğini biber, taze fasulye ve patlıcan gibi sebzelerin de yandığını bildirdi. Ordu, ''Diğer sebze fiyatlarının da yüksek olması yaz dönemindeki aşırı sıcaklardandır. Çünkü tarla ürünü sebze, aşırı sıcaklar nedeniyle erken hasat edildi. Bu nedenle sonbahar döneminde pazara tarla ürünü gelmiyor. Arz-talepten dolayı da fiyatlar yüksek'' dedi. -ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI ANTALYA ŞUBE BAŞKANI- Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Antalya Şubesi Başkanı Vahap Tuncer de domates fiyatlarının Kasım ayı başına kadar yüksek seyredeceğini belirtti. Kasım ortasından sonra ürünün bollaşmaya başlayacağını anlatan Tuncer, Aralık ayı başından itibaren de fiyatların ineceğini kaydetti. Türkiye'de domates güvesi (Tuta absoluta) zararlısının hem açık alanları hem de sera alanlarını olumsuz etkilediğini vurgulayan Tuncer, domates güvesi ile mücadelede devlet desteğinin şart olduğunu dile getirdi. Tuncer, şöyle devam etti: ''Şu anda domates güvesi zararlısı ile mücadelede devlet desteği şart. Bu sene beklenen destekler zamanında çıkmadı. Devlet bu konuda destek vermiş olsa bile zaman geldi geçti. Devletin 2011 yılı için destekleme programı uygulayacağı anlaşılıyor. Bu konuda taslak çalışma yapılmış görünüyor. Seracılara verilecek desteğin gerçekten sorunu çözecek katkı düzeyinde olması lazım. Bu iş için dönüm başı 1500 TL maliyet gerekiyor. Bunun en az yarısının devlet tarafından karşılanması durumunda üreticiler domates güvesi zararlısı ile gerekli tedbirleri alacaktır. Aksi takdirde, düşük tutulan bir destekleme miktarı istenilen sonuca yararı olmayacaktır.'' -DOMATES BULAMAYAN MARULA YÖNELDİ- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın bunu dikkate alarak sorunu çözecek desteği açıklaması gerektiğini bildiren Tuncer, ''Domatesteki yokluk Temmuz ve Ağustos aylarındaki sıcakların etkisindendir. Diğer sebze fiyatları da yüksek. Domates bulamayan vatandaş salatalık için marula ve diğer yeşil sebzelere yöneliyor. Bu da talep artışına bağlı fiyatları da artıyor. Yaz aylarının çok sıcak geçmesi nedeniyle tarla ürünü sebzelerinde döllenme ve meyve tutumunda sorunlar yaşandı. Buna bağlı olarak da ürün az oldu'' dedi. -KUMLUCA TİCARET BORSASI BAŞKANI- Sera ürünlerinin üretim merkezi olan Kumluca'nın Ticaret Borsası Başkanı Fatih Durdaş, domates fiyatlarının yüksek olmasının piyasada talebi karşılayacak ürün miktarının olmamasından kaynaklandığını söyledi. Geçtiğimiz yıllara oranla pazarda domates fiyatlarının yüksek olmasının, talebe göre pazara ürün arz edilememesinden kaynaklandığını anlatan Durdaş ''Türkiye'de örtü altı sera üretiminde önemli bir yere sahip olan Kumluca'da erken güzlük domates 15-20 gün içerisinde piyasaya çıkacak. Yeni ürünlerin pazara çıkmasıyla fiyatlar da normale dönecek'' diye konuştu. ''Ülke genelinde domates fiyatlarının yüksek olması, pazara arz edilen ürün kısıtlılığından kaynaklanmaktadır'' diyen Durdaş, bunun sebebi olarak da, aşırı sıcaklar dolayısıyla seralardaki domates üretiminin 10-15 gün gecikmesini gösterdi. Durdaş, bunun yanında domates güvesi olarak bilinen Tuta Absoluta zararlısının sera üretimine büyük zarar verdiğine işaret etti. -AYMSİB BAŞKAN YARDIMCISI CAHİT ÖZER- Antalya Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri (AYMSİB) Başkan Yardımcısı Cahit Özer ise domates fiyatlarının yüksek olmasının çiftçinin güzlük domates ekimini ihmal etmesinden kaynaklandığını bildirdi. Geçen yıl Ekim başında domatesin kilogram fiyatının 30 kuruş, salatalığın 10 kuruş olduğunu hatırlatan Özer, bundan dolayı üreticilerin erken üretim yapmadıklarına dikkati çekti. Özer, şöyle konuştu: ''Domates fiyatlarının bu yıl yüksek olmasının iki ana nedeni var. Bunlardan birincisi tarla üretimi yapan çiftçilerin bundan önceki yıllarda üretimlerinin karşılığını alamaması nedeniyle ürün azlığı, aşırı sıcaklar ve bu yılki üretimlerine iyi bakmamalarıdır. İkinci neden ise, sera üretiminde geçen yıl ürettikleri ürünlerden ümit ettikleri geliri elde edemeyen sera üreticilerinin güzlük değil de tek sezon üretimi tercih etmesidir. Hem üretici olarak hem de ihracatçı olarak çiftçimizin güzlük domatesi ihmal ettiğini düşünüyorum.'' -FİYATLARIN YÜKSEK OLMASI DOMATES ÜRETİCİSİNİ SEVİNDİRİYOR- Öte yandan, domates fiyatlarının yüksek olması, domates üretimi yapan çiftçileri sevindirdi. Kumluca'da serasında domates üretimi yapan üretici Hamdi Canıtez, Türkiye genelinde domates fiyatlarının yüksek olmasından dolayı üretici olarak son derece memnun olduklarını kaydetti. Üretimi gerçekleştirirken, maliyetlerin yüksekliği, doğal risklerle birlikte üretim yaptıklarını hatırlatan Canıtez, ''Bu fiyatların biz üretime başladıktan sonra da devam etmesi en büyük temennimiz. Çünkü biz domatesleri çok yüksek maliyetlerle ve aşırı sıcaklarda, olumsuz şartlar altında gerçekleştiriyoruz. İnşallah biz yetiştirdiğimizde de aynı fiyatlar devam eder'' diye konuştu. (AA)