Hükümet, hem elektrik hem doğalgaz fiyatlarına bugünden geçerli olmak üzere yüzde 9 zam yaptı. Zamları açıklayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, dolarda yaşanan tırmanışın enerji maliyetlerini çok artırdığını belirterek, “Elektrik ve doğalgazda ekim, kasım ve aralık aylarını içermek kaydıyla yüzde 9’luk fiyat artışına gidiyoruz” dedi. Yıldız ayrıca, kuraklık nedeniyle hidroelektrik santrallerdeki elektrik üretim kaybının doğalgazdan karşılanması nedeniyle ilave 3 milyar lira ek maliyet oluştuğu bilgisini de verdi.
ZAMANLAMAYA DİKKAT
Elektrik ve doğalgaza yapılan bu büyük oranlı zammın, hem zamanlaması hem çarpan etkisi yönüyle vatandaşı üç ayrı koldan birden vuracağı hesaplanıyor. Vatandaşın alım gücü ciddi oranda düşecek. Üstelik, bugüne kadar fiyat artışlarını enflasyon farkı olarak geri alan memur ve memur emeklilerinin maaşı, bu yıl enflasyon farkı uygulanmayacağı için daha çok eriyecek.
Faturayı şişirecek: Bu aydan itibaren hem elektrik hem doğalgaz faturaları yüzde 9 zamlı gelecek. Hane başına ödenen aylık enerji faturasının 15 ila 20 lira civarında artması bekleniyor. Örneğin aylık 75 lira elektrik faturası ödeyen, ısınmak için de 150 liralık doğalgaz tüketen bir ailenin aylık faturası 20 lira 25 kuruş zamlanarak toplamda 225 liralık enerji faturası 245 lirayı aşacak.
Zincirleme etkisi: Vatandaş için nihai tüketim malı olan elektrik ve doğalgaz aynı zamanda iğneden ipliğe bir çok ürünün ana üretim girdisini oluşturuyor. Bu iki ürüne gelen zam vatandaşın kullandığı hemen her ürünün fiyatını yükseltecek. Çifte zammın enflasyonu doğrudan 0,5 puan, zincirleme etkiyle ise 1 puan artıracağı hesaplanıyor.
Vergiyi artıracak: Zam ekim ayından başladığı için, her yıl bir çok verginin artışında kullanılan “yeniden değerleme oranı”nın yükselmesine de neden olacak. Oran artacağı için ocak ayında yapılacak vergi zamları daha yüksek çıkacak. Örneğin otomobili olanlar daha yüksek MTV ödeyecek, trafik cezaları ilave zamlanacak, pasaport ve ehliyet daha pahalı alınacak.
DÜKKANDA YÜZDE 9,27
EPDK tüketicilere yönelik elektrik satış fiyatlarının bugün geçerli olmak üzere vergi ve fonlar hariç ortalama yüzde 8,87 artırıldığını açıkladı. Fiyat artışı meskenlerde yüzde 9, sanayide yüzde 6,1, ticarethanede yüzde 9,27 oldu.
AVRUPA’DA DOĞALGAZ FİYATI YÜZDE 22 DÜŞTÜ
Hükümetin elektrik ve doğalgaza yüzde 9 zam yapma kararı aldığı iki yıllık sürede küresel piyasalarda doğalgaz fiyatları yüzde 22,1 düştü.
Küresel doğalgaz fiyatları üzerinden yapılan araştırmaya göre Avrupa doğalgaz fiyatları 2012 Ekim ayında (mmbtu) 11,58 dolar, kasımda 11,83 dolar ve aralıkta 11,79 dolar düzeyindeydi.
Üç ayın ortalama fiyatı 11,73 dolar olarak hesaplandı. Buna karşılık, bu yıl ağustos fiyatları ise 9,14 dolar düzeyine kadar çekildi.
ENFLASYONA ETKİSİ 0,41 PUANA ULAŞIR
Ekim ayından itibaren elektrik ve doğalgazda yüzde 9 oranındaki fiyat artışının tüketici enflasyonuna doğrudan etkisinin yaklaşık 0,41 puan artırıcı yönde olması beklenirken, enflasyonun yıl sonunda yüzde 9'un üzerinde gerçekleşeceği beklentileri arttı. Öte yandan enerji fiyatlarına bugün gelen zamla birlikte, Ekim 2011 itibariyle son üç yılda doğalgaza yapılan zam oranı yüzde 57,9'a, elektriğe yüzde ise yüzde 39'a çıkmış oldu.
YILBAŞINDA YENİ FİYAT SİNYALİ Mİ?
Fiyat ayarlamaları doğalgazda her üç ayda bir, elektrikte ise her ay yapılan değerlendirmeler sonrasında belirleniyor. Bakan Yıldız’ın zammın ekim, kasım ve aralık aylarını kapsadığına bu nedenle dikkat çekti belirtilirken, açıklama aynı zamanda, kurlarda yaşanabilecek olası ilave artış durumunda yıl başında elektrik ve doğalgaza yeniden zam yapılabileceğinin işareti olarak değerlendirildi.