Elektrik Üretim AŞ ve EGO gibi kamu kurumlarına sattığı doğalgazın parasını uzun süredir tahsil edemeyen Boru Hatları ile Petrol Taşımacılığı AŞ (Botaş), rotayı Irak'a çevirdi. Körfez Savaşı'nın ardından Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı'nda sıkıntılar yaşayan kurum, Irak'tan talep ettiği 900 milyon dolarlık taşıma bedelinin peşine düştü. Irak'ta durumun normalleşmesini beklediklerini belirten Botaş yetkilileri, muhatap bulamamaktan yakınıyor. 31 Temmuz 2006'da süresi dolan mevcut anlaşmanın otomatik olarak 5 yıl daha uzatıldığını belirten yetkililer, 2001 yılından beri taşıma bedelini almakta sorun yaşadıklarını söylüyor. Botaş, 1990'daki Irak-Kuveyt savaşıyla başlayan Birleşmiş Milletler ambargosu döneminde ve ABD'nin 2003 yılında ülkeyi işgal etmesinin ardından düzenli olarak sevkıyat yapılamayan hattın işletiminde aksamalar olduğunu belirtiyor. Bundan ötürü taşıma bedelinden kaynaklanan işletimi sebebiyle 900 milyon dolar talep ediyor. Enerji Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve konuyla ilgili birimler, iki ülke arasındaki anlaşmada yer alan, petrolün taşınamaması durumunda devreye girecek olan ve 'taşıt ya da öde' olarak tanımlanan sistemi işleterek borcun Irak tarafından ödenmesini talep ediyor. Irak ve Türkiye arasında imzalanan sözleşme gereği boru hattından bir takvim yılı içinde 35 milyon tondan az petrol sevk edilmemesi gerekiyor. Yumurtalık boru hattından yapılan ham petrol sevkıyatı BM'nin verdiği izin çerçevesinde Mart 2003'e kadar sürdü. Ancak Irak savaşının ardından sevkıyatta önemli oranda azalmalar yaşandı. 2003'te 8,2 milyon ton petrol taşınırken, 2004'te bu rakam 5,1 milyon tona, geçen yıl ise 1,6 milyon tona düştü. Hattın Ağustos 1990'dan bu yana düzenli olarak işlememesinden dolayı Türkiye'nin toplam 2,5 milyar dolarlık zararı olduğu dile getiriliyor. Irak yönetimi ise sık sık sabotaja uğrayan ve düzenli petrol akışı engellenen Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı'nın korunması için yeni tedbirlerin yanı sıra hattın bazı bölümlerini by-pass edecek alternatif boru hattı üzerinde çalışıyor. Türkiye ile Irak heyetleri bu yılın başlarında yaptıkları görüşmede, hattın sürekli olarak kesintiye uğraması ve petrol akışının tam kapasiteyle sağlanamaması sebebiyle sorunlu bölgeleri by-pass edecek bir projeyi hayata geçirmeyi kararlaştırmıştı. Ocak 2006'da petrol boru hattından 5 bin 474 metrik ton, şubatta sadece 9 bin metrik ton, nisanda ise 3 bin 920 metrik ton sevkıyat yapıldı. Martta ise ham petrol sevkıyatı olmadı. Kerkük-Ceyhan hattındaki petrol akışı Irak'ta düzenlenen sabotajlar sebebiyle aksıyor. Botaş'ın zararı ise Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı'nın kullanılamamasından kaynaklanıyor. Yetkililer, tahsilatın yapılması halinde kurumun finansman açısından rahatlayacağını belirtiyor. Boru hattının açılmasıyla, taşımacılıktan sağlanacak gelirin yanı sıra Türk-Irak ticari ilişkilerinin yeniden canlanması, bunun da özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin ekonomisini olumlu etkilemesi bekleniyor. Yıllık 70,9 milyon ton petrol taşıma kapasitesine sahip hattan, çalıştığı dönemde yılda 250 milyon dolar taşımacılık geliri sağlanıyordu. Bu rakam liman hizmetleri gibi yan gelirlerle birlikte 350 milyon dolara ulaşıyordu. Botaş, daha önce Meclis'e gönderdiği raporla zarara son vermek için Türkiye'nin Kerkük petrollerinden yüzde 2,5 oranında pay istemesini gündeme getirmişti. Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı, 641 kilometresi Türkiye, 345 kilometresi Irak topraklarında olmak üzere toplam 986 kilometreden oluşuyor. Birbirine paralel iki hattan ilki 1974, ikincisi 1987 yılında hizmete girmişti. Botaş Yumurtalık tesislerinde, gelen petrolün depolanmasına yönelik toplam bir milyon 200 bin ton kapasiteli 12 tank ile 2 kilometre uzunluğunda bir iskele yer alıyor. Zaman