2011 Ocak-Haziran döneminde toplam motorin tüketimi yüzde 3 artarken, toplam benzin tüketimi yüzde 8.3 oranında azaldı. Bu dönemde otogaz LPG tüketimi yaklaşık yüzde 7.4 oranında artış yaşandı. 2011 yılının ilk altı ayında akaryakıt ve LPG sektörlerinden sağlanan dolaylı vergi gelirleri yüzde 6.8 artarak 20.9 milyar TL'ye ulaştı. 2011 yılının ilk 6 aylık döneminde Türkiye'deki vergisiz akaryakıt pompa fiyatları dünya piyasalarındaki artışın altında gerçekleşti. Petrol Sanayi Derneği (PETDER), 2011 Yılı Ocak Haziran Dönemi Sektör Raporu'nu açıkladı. Buna göre 2011 yılının ilk altı ayında benzinler, motorinler ve LPG otogaz toplamından oluşan otomotiv yakıtları toplam tüketimi 2010 yılının aynı dönemine göre yüzde 2.2 artarak 8.7 milyon ton olarak gerçekleşti. 2011 yılının ilk 6 ayında toplam motorin tüketimi (motorin ve kırsal motorin) 2010 Ocak-Haziran dönemine göre yüzde 3 artarak 7.75 milyon metreküp olarak gerçekleşti. TOPLAM BENZİN TÜKETİMİ YÜZDE 8.3 AZALDI Toplam benzin tüketimi 2011 yılı ilk yarısında önceki yılın ilk yarısına göre yüzde 8.3 oranında azalarak yaklaşık 1.17 milyon metreküp oldu. Otogaz LPG tüketiminin 2010 yılı ilk yarısına göre yaklaşık yüzde 7.4 oranında artarak 1.23 milyon ton olduğu ve 2011 yılı ilk altı ayında toplam LPG tüketiminin yüzde 2.6 oranında arttığı hesaplandı. 6 AYDA TOPLAM AKARYAKIT TÜKETİMİ 8 MİLYON TON 2011 yılı ilk yarısında fuel oil ve kalyak türlerinden oluşan siyah ürün tüketimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0.5 azalarak 520 bin ton olarak gerçekleşti. 2011 yılı Ocak Haziran döneminde tüm akaryakıtların toplam tüketimi yüzde 1.3 artarak yaklaşık 8 milyon ton oldu. YAĞLAMA YAĞLARI TÜKETİMİ İLK 5 AYDA 181 BİN TONA YÜKSELDİ Bu arada 2011 yılının ilk beş ayında Türkiye'nin toplam yağlama yağları tüketiminin bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 7 oranında artarak 181 bin ton olarak gerçekleştiği hesaplandı. İLK 6 AYDA AKARYAKIT TÜKETİMİNDEN SAĞLANAN DOLAYLI VERGİLER 17.6 MİLYAR TL 2011 yılı Ocak-Haziran döneminde akaryakıt tüketiminden sağlanan dolaylı vergilerin (KDV ve ÖTV) geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 7 artarak 17.6 milyar TL'ye ulaştığı hesaplandı. Bu dönemde LPG tüketiminden elde edilen dolaylı vergiler toplamının ise yüzde 6 oranında artarak 3.4 milyar TL'ye ulaştığı, böylece akaryakıt ve LPG sektörlerinden sağlanan dolaylı vergi gelirlerinin bir önceki yıla göre yüzde 6.8 artarak 20.9 milyar TL'ye ulaştığı belirlendi. BRENT TİPİ HAM PETROL FİYATI 6 AYDA YÜZDE 44.4 ARTARAK 111.9 DOLAR OLDU 2011 yılının ilk yarısında Brent tipi ham petrol varil fiyatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 44.4 oranında artarak ortalama 111.9 dolar oldu. Türkiye için referans kabul edilen Akdeniz piyasasında benzin fiyatları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37 oranında artarak ortalama ton başına 997 dolar, motorin fiyatları ise ortalama yüzde 47 artarak ton başına 959 dolar olarak gerçekleşti. Bu dönem içinde benzin fiyatları (CIF) maksimum bin 121 dolar/tonu, motorin fiyatları ise en yüksek bin 51 dolar/tonu gördü. GENEL DEĞERLENDİRME 2011 yılının ilk altı aylık döneminde Türkiye'deki vergisiz akaryakıt pompa fiyatları dünya piyasalarındaki artışın altında gerçekleşti. Türkiye'deki pompa fiyatları Akdeniz ülkeleri ortalaması ile uyumlu seyretti. 2010 yılının son döneminde hız kazanan dünya petrol fiyatlarındaki artış, döviz kurlarındaki dalgalanmalar, Türkiye petrol piyasasına da yansımış ve bunun bir sonucu olarak artan pompa fiyatları 2011 yılının ilk altı ayında da tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz kamuoyunda önemli bir tartışma konusu oldu. Bu süreç içinde Türkiye için referans kabul edilen Akdeniz piyasalarında benzin fiyatları yüzde 37 artarken, bu durum pompa fiyatlarına vergisiz olarak bakıldığında yüzde 27 oranında yansıdı. Motorin fiyatları ise yüzde 43 oranında artarken pompa fiyatlarına yansıması yüzde 35 seviyesinde kaldı. Özetle, Türkiye'deki akaryakıt tüketicileri, dünya petrol piyasalarında yaşanan fiyat artışlarından kaynaklanan pompa fiyat artışlarından, vergi etkisi arındırıldığında, diğer ülkelere göre daha az etkilendi. Türkiye'de İstanbul için dağıtım şirketleri tarafından ilan edilen tavan pompa fiyatlarının, ülkemize özgü yasal ve yapısal farklılıklara rağmen, Roma, Atina, Paris, Madrid gibi Akdeniz ülkelerinin muadil şehirlerindeki vergisiz istasyon pompa fiyatları ortalaması ile uyumlu seyrettiği görüldü. 10 NUMARA YAĞIN NEDEN OLDUGU KAZALAR GÜNDEME GELDİ 10 Numara yağ ve kayıt dışı akaryakıt sorunu devam etti. 10 Numara yağ sorunu, neden olduğu ifade edilen kazalar ile de kamuoyunda gündeme geldi. 2010 yılı PETDER Sektör Raporunda 10 numara yağ adı altında yapılan faaliyetlerin büyüklüğünün 2010 yılında 1.5 milyon ton düzeyine ulaştığı, neden olduğu vergi kaybının ise 1.5 milyar TL düzeyinde olduğu belirtildi. Bu önemli büyüklükteki sorun 2011 yılının ilk altı ayında da aynı şekli ile, hatta bir miktar artarak devam etti. Böylece 2008 yılında yağlama yağlarının ÖTV tutarlarında ve tecil terkin uygulamasında yapılan değişiklikler sonucunda 10 numara yağ sorunu büyümeye devam etmiştir. 2009 yılından beri sektörün ciddi bir sorunu olan 10 Numara yağ, vergisel düzenlemelerin değiştiği tarihten bugüne kadar olan yaklaşık üç yıllık dönemde 3.5 milyar TL düzeyinde bir vergi kaybı sonucunu doğurdu. 10 numara yağ son zamanlarda basına yansıdığı gibi bu tür maddelerin üretildiği çoğu merdivenaltı tesislerde meydana gelen kazalar ile de gündeme geldi. BENZİN VE MOTORİN SATIŞLARINDA OTOMASYON UYGULAMASI 1 TEMMUZ'DA BAŞLADI Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun almış olduğu Kurul Kararı ile uygulama 1 Temmuz itibarı ile tüm Türkiye'de başladı. Bu uygulama istasyonlarda, tank stok hareketleri ve alım satım miktarlarının anlık izlenmesine olanak sağladı. Bu yapısı ile zorunlu otomasyon uygulaması, sektörde kayıt dışının azaltılması açısından yeni ve ilave bir adımı daha oluşturdu. Petrol Sanayi Derneği olarak, bu aşamada sadece benzin ve motorin satışlarını kapsayan zorunlu otomasyon uygulamasının LPG otogaz satışlarınıda kapsayacak şekilde düzenleme yapılmasını yararlı bulmakta ve desteklemekte. ZAMAN