Rekabet Kurulunun kararı ile akaryakıt
sektöründe intifa
sözleşmelerinin muafiyetten yararlanma süresi yarın sona eriyor.
Buna göre, 18
Eylül itibariyle akaryakıt sektöründe dağıtıcı firmalar ile bayiler arasında yapılan dikey anlaşmalar, ilgili mevzuata göre en fazla 5 yıl süreyle geçerli olacak şekilde düzenlenecek.
Sözleşme süresi dolan bayiler, her 5 yılda bir istediği dağıtıcı şirketiyle ya da mevcut anlaşmasını
yenileme yoluyla sözleşme yapacak.
Bayi arzu ederse, dağıtıcısıyla sözleşmeyi sonlandırabileceği gibi, aynı dağıtıcı ile çalışmaya da devam edebilecek. Yeni
uygulama ile dağıtıcılar bayilere ''benimle çalışacaksın'' baskısı yapamayacak böylelikle bayinin başka sağlayıcılarla çalışmasının önü açılacak ve bayinin dağıtıcısına karşı pazarlık gücü artacak.
Bunun yanı sıra
küçük dağıtıcıların da pazara girmesi ve pazardan daha büyük pay alması sağlanacak. Bu sayede sektörde
rekabet artacak ve tüketicinin seçebileceği alternatifler çoğalacak.
-REKABET KURULUNUN KONUYA İLİŞKİN KARARI-
Rekabet Kurulunun kararına göre, 18 Eylül 2005 tarihinden önce imzalanan akaryakıt bayilik sözleşmeleri ile bunlarla bağlantılı intifa veya tapuya şerh edilmiş kira sözleşmelerinden oluşan dikey anlaşmaların önemli bir bölümünün, en geç 18 Eylül 2010 tarihi itibariyle sona erdirilmesi veya duruma göre sözleşmelerle ilgili gerekli tadillerin yapılması zorunluluğu bulunuyor.
Daha önceki uygulamalarda sektörde ortalama 15 yıllık olmak üzere, 40 hatta 50 yıla varan süreler için yapılan intifa sözleşmelere özellikle küçük dağıtıcı şirketlerin piyasaya girmesi açısından hem de rekabet ortamı açısından sıkıntı yaratıyordu.
Rekabet Kurulunun 2008 yılında yayınladığı ''
Akaryakıt Sektör Raporu''nda ilk büyük 5 markanın pazarın yüzde 90'ına sahip olduğuna dikkat çekilmiş ve bunun bayilerin belirli bir dağıtıcı ile çalışma zorunluluğu gibi bir sonucu ortaya çıkardığı görülmüştü.
Bunun üzere Rekabet Kurulu akaryakıt sektöründe intifa sözleşmelerinin muafiyetten yararlanma süresini en fazla beş yıl olarak belirledi. Bu kapsamda, 18 Eylül 2005 tarihinden önce yapılmış olan ve süresi 5 yılı aşan sözleşmelerin, Rekabet Kurulu tarafından uygulanan ''azami hadde indirme'' ilkesi gereğince 18 Eylül 2010 tarihine kadar muafiyetten yararlanabileceğine ve bu tarihten sonra muafiyet koşullarının ortadan kalkmasına karar verildi.
-KARARA UYMAYANLARA İDARİ PARA CEZASI UYGULANACAK-
Mevcut dikey anlaşmanın her iki tarafın açık iradesi olmaksızın hukuken veya fiilen 18 Eylül 2010 tarihini aşacak şekilde cebren uzatılmaya çalışılması halinde 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun ilgili maddesi çerçevesinde işlem tesis edilecek.
Bu çerçevede Rekabet Kurulu ilgili şirket hakkında
soruşturma açılmasına karar verebilecek ve ihlal tespit etmesi durumunda şirketin cirosunun yüzde 10'una kadar idari
para cezası uygulayabilecek.
Rekabet Kurumu da 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun gereği, muafiyet koşullarını taşımayan bir anlaşmanın geçersizlik yaptırımına tabi kılınacağına dikkat çekiyor.
Kurum, özellikle petrol piyasası mevzuatı hükümleri uyarınca geçerli bir bayilik sözleşmesi olmaksızın bayilik faaliyeti yapılamayacağı hususu da dikkate alındığında, ilgili dağıtım şirketlerini ve bayileri gerek rekabet hukuku mevzuatı, gerekse petrol piyasası mevzuatı bakımından
mağdur olmamaları için, gerekli tedbirleri almaları konusunda uyarıda bulundu.
AA